قاعدگی دردناک مشکلی است که خیلی از خانم‌ها هر ماه با آن مواجه می‌شوند. دردهای آزاردهنده که موجب گرفتگی عضلات، درد شکم و نفخ و تحریک‌پذیری می‌شود و روی کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارد. در بسیاری از افراد علائم عادت ماهیانه دردناک بعد از ۱ روز برطرف می‌شود و در برخی دیگر تا چند روز ادامه دارد. اما مهم‌ترین علت قاعدگی دردناک چیست؟ آیا چیزی در مورد روش‌های درمان قاعدگی دردناک می‌دانید؟ در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش می‌توانید با علائم، علت‌ها و روش‌های درمان سندرم قاعدگی دردناک آشنا شوید.
دیسمینوره یا قاعدگی دردناک چیست؟
به دردهایی که با شروع قاعدگی ایجاد می‌شود، «دیسمینوره» یا «قاعدگی دردناک» گفته می‌شود. بیشتر از نیمی از خانم‌ها هر ماه حداقل ۱ تا ۲ روز درد دارند. این دردها در برخی افراد خفیف است و در برخی دیگر آنقدر شدید است که زندگی عادی فرد را مختل می‌کند.
معمولاً دردهای قاعدگی از چند روز قبل از شروع پریود آغاز می‌شوند. در اکثر مواقع این دردها ناشی از ترشح مواد شیمیایی به نام «پروستاگلاندین» ایجاد می‌شوند و بعد از چند روز برطرف می‌شوند و به عنوان «دیسمینوره اولیه» شناخته می‌شود.
در برخی افراد نیز دردهای قاعدگی با گذشت زمان بیشتر می‌شود. به صورتی که درد از چند روز قبل از قاعدگی آغاز می‌شود و در ادامه شدت آن بیشتر می‌شود. به این دردها «دیسمینوره ثانویه» گفته می‌شود.
علت قاعدگی دردناک
آیا می‌دانید دلایل قاعدگی دردناک چیست؟ دردهای قاعدگی که به آن دیسمینوره نیز گفته می‌شود، دردهای ضربان‌دار و یا همراه با گرفتگی هستند که در بخش تحتانی شکم ایجاد می‌شوند.
در طول دوره قاعدگی رحم منقبض می‌شود و به بیرون راندن پوشش رحم در دوران قاعدگی کمک می‌کند. درواقع ترشح هورمون «پروستاگلاندین» موجب ایجاد انقباض رحم و درد و التهاب در این دوران می‌شود. هرچقدر ترشح این هورمون بیشتر باشد، دردهای قاعدگی نیز شدیدتر خواهد بود.
بسیاری از خانم‌ها درست قبل از شروع قاعدگی و یا در طول دوره این دردها را تجربه می‌کنند. برخی اوقات دردهای پریودی آن قدر شدید است که فرد تا چند روز قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود نیست.
اما این دردها معمولاً علت‌های متفاوتی دارند. برخی اوقات نیز این دردها در سنین پایین و ایجاد می‌شود و به مرور با افزایش سن و بعد از زایمان بهبود پیدا می‌کند. در ادامه به مهم‌ترین علت قاعدگی دردناک اشاره شده است.
- اندومتریوز
- فیبروم‌های رحمی
- آدنومیوز
- بیماری‌های التهابی لگن
- تنگی دهانه رحم
- مشکلات رحم
- اختلالات ادراری
- بیماری کرون
علائم قاعدگی دردناک
علائم قاعدگی دردناک و همچنین شدت این دردها در هر فردی متفاوت است. معمولاً دردهای شکمی به صورت ضربان‌دار و یا گرفتگی در بخش زیرین شکم ایجاد می‌شود. در اکثر مواقع شروع درد از ۱ تا ۳ روز قبل از پریود ایجاد می‌شود و ۲۴ ساعت پس از شروع قاعدگی به اوج خودش می‌رسد. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین علائم قاعدگی دردناک آشنا شوید.
- درد مبهم و مداوم زیر شکم
- درد پایین کمر
- حالت تهوع
- عارضه اسهال
- سردرد
- سرگیجه
- بی‌حالی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
هر چند در شرایط عادی دردهای قاعدگی مشکل جدی برای فرد ایجاد نمی‌کنند، اما در صورتی که شدت این دردها رو به افزایش است و یا هر ماه زندگی شما را مختل می‌کند، بهتر است از یک پزشک کمک بگیرید. در صورتی که بعد از ۲۵ سالگی دردهای قاعدگی شدیدتر شده‌اند، بهتر است هر چه سریع‌تر برای پیدا کردن علت این مشکل به پزشک مراجعه کنید.
اگر زیر ۳۰ سال هستید، بلوغ شما در ۱۱ سالگی یا زودتر اتفاق افتاده است، خونریزی شدیدی دارید و یا خانواده شما هم به دردهای شدید در دوران قاعدگی مبتلا هستند، بهتر است از یک پزشک کمک بگیرید.
بیشتر بخوانید: سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و روش های درمان آن چیست؟
درمان قاعدگی دردناک
درصد زیادی از خانم‌ها در دوران قاعدگی دردهای دردناک و شدیدی را تجربه می‌کنند. اولین راهکار برای درمان قاعدگی دردناک پیدا کردن علت بروز این مشکل است. سپس با توجه به نوع مشکل از روش درمان مناسبی برای رفع دردها استفاده می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین روش‌های درمان قاعدگی دردناک اشاره شده است.
۱- استفاده از داروهای مسکن برای درمان قاعدگی دردناک
مصرف دارو اولین قدم برای درمان قاعدگی دردناک است. برخی از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی به طور مستقیم روی «پروستاگلاندین» تأثیر می‌گذارند و موجب کاهش این هورمون و در نتیجه کاهش درد می‌شوند. در دوران قاعدگی بهتر است از داروهایی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن برای درمان درد استفاده کنید.
۲- مصرف داروهای حاوی پروژسترون
در بسیاری از مواقع برای درمان قاعدگی دردناک از قرص‌های حاوی استروژن و پروژسترون استفاده می‌شود. مصرف قرص‌های ضد بارداری حاوی «پروژسترون» معمولاً برای کاهش دردهای پریودی و داشتن پریود بدون درد مؤثر است. بهتر است این قرص‌ها زیر نظر دکتر و در صورت تأیید پزشک مصرف شود.
۳- مصرف ویتامین B1 و منیزیم
مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین B1 و منیزیم در درمان دردهای قاعدگی مؤثر است و می‌تواند به کنترل این دردها کمک زیادی کند. قبل از شروع قاعدگی می‌توانید از مواد غذایی حاوی منیزیم و B1 استفاده کنید و یا مصرف مکمل‌های منیزیم و ویتامین B1 را شروع کنید.
۴- ورزش کردن
ورزش کردن به صورت مرتب در اکثر روزهای هفته موجب کاهش دردهای قاعدگی می‌شود. تمرینات هوازی مثل پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه‌سواری و شنا به کنترل سطح هورمون‌ها و کاهش درد در دوران قاعدگی کمک می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که ورزش کردن به مدت ۱۲ هفته و برای ۲ بار در هفته موجب کاهش دردهای قاعدگی می‌شود.
۵- گرم کردن شکم
برای درمان قاعدگی دردناک و خلاص شدن از شر دردهای آزاردهنده این دوران، می‌توانید یک دوش آب گرم بگیرید و یا یک کیسه آب گرم روی شکم و کمر خود قرار دهید. گرما در تسکین دردهای قاعدگی نقش مؤثری دارد و به بهتر شدن حال شما کمک می‌کند.
۶- استراحت کردن
در طول دوران قاعدگی سعی کنید بیشتر استراحت کنید و خواب خوبی داشته باشید. استراحت کافی می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی شما در این دوران کمک زیادی کند. از قبل از شروع پریود تا چند روز پس از آن سعی کنید بیشتر از روزهای دیگر استراحت کنید.
۷- مدیتیشن کردن
مدیتیشن کردن و انجام تمرینات ذهنی موجب می‌شود تا ذهن شما آرام شود و همه دردها و ناراحتی‌های خود را فراموش کنید. برای درمان قاعدگی دردناک سعی کنید چشمان خود را ببندید و برای لحظه‌ای به هیچ چیز فکر نکنید. این کار در کنترل استرس و درمان درد بسیار مؤثر است.
۸- ترک سیگار و قلیان
قلیان و سیگار کشیدن موجب افزایش دردهای قاعدگی می‌شود. اگر از دردهای قاعدگی رنج می‌برید، بهتر است از همین امروز سیگار و قلیان کشیدن را کنار بگذارید تا از شر این دردها خلاص شوید.
۹- درمان گیاهی قاعدگی دردناک
برای کاهش سریع درد پریود بهتر است سبک زندگی خود را تغییر دهید و از رژیم غذایی متعادلی پیروی کنید. مصرف غذاهای سرشار از اسید چرب امگا ۳، میوه و سبزیجات تازه و پروتئین‌های بدون چربی موجب بهبود قاعدگی دردناک می‌شود. در ادامه می‌توانید درمان‌های گیاهی در طب سنتی برای قاعدگی دردناک آشنا شوید.
- چای بابونه
- رازیانه
- تمشک قرمز
- چای قاصدک
- مصرف غذاهای غنی از فیبر
- دمنوش دارچین
- دمنوش زنجبیل
- دمنوش شوید
- تخم کتان
بیشتر بخوانید: بهترین دمنوش‌ها برای تسکین درد قاعدگی
۱۰- طب سوزنی
یکی دیگر از روش‌های درمان قاعدگی دردناک استفاده طب سوزنی است. تحقیقات نشان می‌دهد که طب سوزنی می‌تواند دردهای قاعدگی را بهبود دهد و بر ترشح اندورفین و کاهش التهاب در بدن کمک کند. برای بهره‌مند شدن از مزیت‌های طب سوزنی باید از چندین جلسه طب سوزنی در ماه استفاده کنید.
۱۱- ماساژ شکم
ماساژ شکم و عضلات لگن با روغن نارگیل یا لوسیون‌های گیاهی موجب کاهش درد و ناراحتی در دوران پریودی می‌شود. ماساژ دادن موجب شل شدن عضلات و کاهش درد می‌شوند.
۱۲- مصرف آب و مایعات
یکی از مهم‌ترین علت دردهای قاعدگی کمبود مایعات است. کم آبی موجب گرفتگی عضلات و سردرد در دوران قاعدگی می‌شود. سعی کنید در طول ماه بدن خود را به خوبی هیدراته کنید و از آب و مایعات بدون کافئین بیشتر استفاده کنید.
۱۳- عمل جراحی
در صورتی که علت قاعدگی دردناک وجود فیبروم‌های رحمی باشد، گاهی اوقات لازم است فرد تحت عمل جراحی قرار بگیرد. در اکثر مواقع برداشتن بافت اندومتریوز موجب کاهش درد در کوتاه مدت می‌شود و بعد از بازگشت بافت ممکن است دردها نیز به حالت اولیه خود بازگردد.
از طرف دیگر اگر هیچ روش درمانی برای کنترل قاعدگی دردناک مؤثر نبود، پزشک از روش «هیسترکتومی» برای «آدنومیوز» استفاده می‌کند و در این شرایط فرد باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
سوالات متداول
آیا درد قاعدگی خطرناک است؟
قاعدگی دردناک معمولاً مشکل جدی برای فرد ایجاد نمی‌کند و تنها ممکن است زندگی فرد را برای چند روز مختلف کند. با این حال اگر علت قاعدگی دردناک اندومتریوز باشد، می‌تواند سبب مشکلات باروری شود. در افرادی که به بیماری التهابی لگن مبتلا هستند نیز خطر بارور شدن تخمک خارج از رحم وجود دارد.
پریود دردناک نشانه چیست؟
به طور کلی سندرم قاعدگی دردناک معمولاً مشکلی رایج در میان خانم‌ها است که ممکن است در اثر مشکلاتی نظیر اندومتریوز، فیبروم‌های رحمی، آدنومیوز، بیماری‌های التهابی لگن، مشکلات رحمی و اختلالات ادراری نیز ایجاد شود.
درد قاعدگی چقدر طول می‌کشد؟
معمولاً دردهای قاعدگی قبل از شروع خونریزی آغاز می‌شود و از ۴۸ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشند. برخی افراد ممکن است قبل از قاعدگی تا انتهای آن دردهایی را تجربه کنند.
منابع: mayoclinic، acog، nhs، medicalnewstoday
