خواص زیتون یکی، دو تا نیست. مصرف زیتون می تواند به جلوگیری از انواع بیماری ها و همچنین افزایش طول عمر کمک زیادی کند. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش می توانید با همه خواص و فواید زیتون برای سلامت بدن، ارزش غذایی زیتون و نیز مضرات و هشدارهایی درباره مصرف زیتون و طبع و مصلح زیتون آشنا شوید.
تاریخچه زیتون
زیتون یکی از مفیدترین و خوشمزه ترین انواع میوه ها است که بیشتر از ۷۰۰۰ سال از پرورش و برداشت آن توسط انسان ها می گذرد. شواهد باستان شناسی نشان می دهد که تمدنهای اولیه انسان درخت زیتون را در ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نیز کشت می کردند. از گذشته های دور خواص بی نظیر این میوه برای انسان ها تا حدودی شناخته شده بود. امروزه بیشتر از صدها نوع زیتون وجود دارد.
ارزش غذایی زیتون
زیتون چربی مفید زیادی دارد و حاوی مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی است. این میوه سرشار از ویتامین C، آنتی اکسیدان، نیاسین، ویتامین A، فولات، ویتامین E و ویتامین K است و فواید زیادی برای سلامت دارد. در ادامه به برخی از ویژگی های غذایی این میوه مفید در هر ۱۰۰ گرم از آن اشاره شده است.
انرژی: ۱۱۶ کالری
پروتئین: ۰/۸۴ گرم
چربی: ۱۰/۹۰ گرم
کربوهیدرات: ۶/۰۴ گرم
فیبر: ۱/۶۰
کلسیم: ۸۸ میلی گرم
آهن: ۶/۲۸ میلی گرم
منیزیم: ۴ میلی گرم
پتاسیم: ۸ میلی گرم
سدیم: ۷۳۵ میلی گرم
روی: ۰/۲۲
طبع زیتون و مصلح آن چیست؟
به طور کلی طبع زیتون رسیده گرم است. این موضوع هم برای زیتون سبز و هم زیتون سیاه یکسان است. اما زیتون نرسیده طبعی سرد و خشک دارد. روغن زیتون نیز طبع گرم و خشکی دارد. مصلح زیتون گردو، سرکه، عسل، بادام درختی شیرین و شیرینی های طبیعی است.
طریقه فرآوری و شور کردن زیتون چگونه است؟
به طور معمول زیتون به دو صورت شکسته و نشکسته فراوری می شود. برای درست کردن زیتون شکسته زیتون را می شکنند و برای چند روز در آب قرار می دهند تا تلخی آن خارج شود. سپس زیتون را برای چند روز در آب نمک می گذارند تا مزه دار شود. برای شور کردن زیتون نشکسته نیز معمولاً از ترکیب سدیم هیدورکسید یا سود استفاده می شود.
بیشتر بخوانید » روش های تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی «
خواص و فواید زیتون برای سلامت بدن
ویتامین ها و آنتی اکسیدان های موجود در زیتون موجب شده تا فواید زیادی برای سلامت داشته باشد. مطالعات نشان می دهد که گنجاندن این میوه لذیذ به شکل های مختلف در رژیم غذایی می تواند سلامت شما را تضمین کند. در ادامه به مهم ترین خواص و فواید زیتون سبز و خواص زیتون سیاه و در مجموع انواع زیتون برای سلامت بدن اشاره شده است.
۱- سلامت قلب و عروق
مطالعات نشان می دهد که مصرف زیتون و روغن زیتون اصل می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و مرگ و میر ناشی از این بیماری ها را در افراد کاهش دهد. اسیدهای غیراشباع موجود در زیتون موجب می شود تا سطح کلسترول منفی خون کاهش پیدا کند و میزان HDL خون که به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود، افزایش پیدا کند.
از آن جایی که فشار خون و کلسترول بالا دو عامل مهم در افزایش ابتلا به بیماری های قلبی هستند، مصرف زیتون با کنترل این دو موضوع می تواند به بهبود سلامت قلب کمک کند.
بیشتر بخوانید: کدام زیتون خاصیت بیشتری دارد؟
۲- کاهش ابتلا به سرطان
زیتون حاوی مقدار زیادی اولئوکانتال است. مطالعات نشان می دهد که این ترکیب می تواند سلول های سرطانی را از بین ببرد. از طرف دیگر تحقیقات انجام شده نشان می دهد که بین مصرف روغن زیتون اصل و زیتون با کاهش خطر ابتلا به سرطان هایی مثل سرطان سینه و سرطان روده بزرگ ارتباط معناداری وجود دارد.
زیتون سرشار از آنتی اکسیدان است و اضافه کردن آن به رژیم غذایی می تواند از وجود التهاب و رشد میکروارگانیسم ها در بدن جلوگیری نماید.
۳- کاهش خطر ابتلا به آلزایمر
اولئوکانتال موجود در زیتون موجب کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و بیماری های شناختی می شود. این ترکیب موجب افزایش فعالیت داروی دونپزیل می شود که برای درمان زوال عقل مورد استفاده قرار می گیرد.
۴- پیشگیری از دیابت
تحقیقات نشان می دهد که بین مصرف زیتون و جلوگیری از دیابت نوع ۲ ارتباط معناداری وجود دارد. خوردن زیتون به تنظیم میزان گلوکز خون کمک می کند و از بروز دیابت نوع ۲ جلوگیری می نماید.
بیشتر بخوانید » بهترین برندهای روغن زیتون خارجی و ایرانی در بازار ایران «
۵- بهبود سلامت استخوان ها
به طور معمول پوکی استخوان با کاهش توده استخوانی و پایین آمدن کیفیت استخوان ها ایجاد می شود. این موضوع موجب افزایش خطر شکستگی استخوان ها می شود. جالب است بدانید که میزان پوکی استخوان در کشورهای مدیترانه ای نسبت به سایر کشورها و مناطق اروپا کمتر است.
به احتمال زیاد این موضوع به دلیل مصرف زیاد زیتون در ناحیه مدیترانه است. مطالعات نشان می دهد که برخی از ترکیبات موجود در زیتون از تحلیل استخوان ها جلوگیری می کند.
۶- درمان یبوست
زیتون یک میوه فوق العاده چرب است که خوردن آن می تواند به بهبود حرکات روده و درمان یبوست کمک کند. به علاوه زیتون حاوی مقادیر زیادی فیبر است که در درمان یبوست نقش مهمی دارد. برای درمان یبوست بهتر است مقداری روغن زیتون اصل به زیتون اضافه کنید و سپس آن را مصرف نمایید.
۷- درمان آرتریت روماتوئید
زیتون تازه یا روغن زیتون می تواند به درمان آرتریت روماتوئید کمک کند. این بیماری که یک بیماری خود ایمنی است، با تغییر شکل و درد مفاصل همراه است. استفاده از زیتون می تواند به کاهش التهاب و فشار روی مفاصل کمک کند و علائم بیماری را در افراد کاهش دهد.
به علاوه روغن زیتون و روغن ماهی منبع اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که برای درمان این بیماری بسیار مؤثر است.
۸- از بین بردن هلیکوباکتر پیلوری
هلیکوباکتر پیلوری همان باکتری است که در معده زندگی می کند و موجب ایجاد زخم معده و سرطان معده می شود. مطالعات نشان می دهد که مصرف روغن زیتون اصل و همچنین مصرف زیتون می تواند با ۸ گونه از این باکتری ها مبارزه کند. جالب است بدانید که ۳ نوع از این باکتری در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند، اما با مصرف زیتون از بین می روند.
مصرف ۳۰ گرم روغن زیتون طبیعی به صورت روزانه می تواند عفونت هلیکوباکتر پیلوری را ۱۰ تا ۴۰ درصد در عرض دو هفته از بین ببرد.
۹- سلامت چشم ها
زیتون حاوی مقدار زیادی ویتامین A است. این ویتامین نقش فوق العاده ای بر جلوگیری و درمان بیماری های چشمی دارد و موجب بهبود بینایی می شود.
۱۰- خواص زیتون برای معده
زیتون سرشار از فیبر است و در بهبود هضم سریع غذا و همچنین سلامت معده و روده ها نقش مهمی دارد. ویتامین ها و مواد معدنی موجود در زیتون می تواند به سلامت دستگاه گوارش و معده کمک کند.
۱۱- کاهش ابتلا به سرطان روده بزرگ
چربی های اشباع نشده و ویتامین E موجود در زیتون موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می شود. زیتون در رفع یبوست و همچنین بهبود حرکات روده بسیار مؤثر است.
۱۲- فواید زیتون برای پوست
فواید زیتون برای پوست آن قدر زیاد است که اگر بدانید، همین امروز آن را به رژیم غذایی خودتان اضافه می کنید. زیتون سرشار از آنتی اکسیدان است و از این راه از پیری و افتادگی پوست جلوگیری می کند. ویتامین E موجود در زیتون موجب افزایش کلاژن سازی پوست می شود و به بازسازی سلول های پوستی و صاف و یکدست شدن آن کمک می کند.
از دیگر فواید زیتون برای پوست می توان به نرم شدن پوست اشاره کرد. مصرف زیتون موجب افزایش نرمی و لطافت پوست می شود و از خشکی پوست جلوگیری می کند.
۱۳- کاهش فشار خون
زیتون سرشار از پتاسیم است و پتاسیم نقش مهمی در تنظیم فشار خون بدن دارد. توجه داشته باشید که برخی زیتون های آماده دارای مقدار زیادی نمک هستند. برای کاهش فشار خون باید ابتدا زیتون را برای چند ساعت در آب قرار دهید تا نمک اضافی آن خارج شود. سپس آن را مصرف کنید.
۱۴- کاهش سطح کلسترول خون
زیتون حاوی مقدار زیادی چربی مفید است که می تواند سطح کلسترول خوب خون را افزایش دهد و با کاهش میزان کلسترول LDL از خطرات ناشی از کلسترول بالا جلوگیری کند.
۱۵- رشد و ضخیم شدن تار موها
فواید زیتون برای پوست و مو بسیار زیاد است. مصرف زیتون می تواند به ضخیم شدن تار مو و سلامت موها کمک کند. ویتامین ها و مواد مغذی موجود در زیتون به رشد موها و همچنین تغذیه موهای شما کمک می کند. برای بهره مند شدن از فواید زیتون همراه غذا بهتر است روزانه ۵ تا ۸ عدد زیتون مصرف کنید.
۱۶- خواص زیتون برای کبد
از مهم ترین فواید زیتون سیاه و سبز برای کبد می توان به بهبود سوخت و ساز کبد اشاره کرد. مصرف زیتون موجب پاکسازی کبد می شود و میزان سوخت و ساز در کبد را تنظیم می کند.
۱۷- کمک به کاهش وزن
مصرف زیتون موجب می شود تا زودتر احساس سیری کنید و در نتیجه غذایی کمتری در یک وعده غذایی مصرف نمایید. برای لاغری بهتر است ۱۰ دانه زیتون قبل از شروع غذا مصرف کنید. این کار اشتهای کاذب را از بین می برد و موجب می شود تا ۲۰ درصد اشتهایتان کمتر شود. از همین رو از فواید زیتون در بدنسازی نیز بسیار یاد می شود.
هر چند که فواید زیتون سبز شور با زیتون بی نمک یکسان است، اما اگر قصد دارید لاغر شوید، بهتر است حتماً از زیتون کم نمک استفاده کنید. زیرا نمک اضافی خود موجب افزایش میزان چاقی می شود.
۱۸- افزایش باروری از فواید زیتون
بررسی ها نشان می دهد که مصرف زیتون می تواند تا ۳/۵ برابر میزان باروری را افزایش دهد و شانس لقاح را افزایش دهد.
۱۹- بهبود سیستم ایمنی بدن
زیتون سرشار از مواد مغذی و اسیدهای چرب است. مصرف زیتون از ایجاد التهاب و آسیب به بدن جلوگیری می کند و از بدن در برابر ویروس ها و باکتری ها محافظت می کند.
۲۰- درمان التهاب پانکراس
یکی دیگر از خواص و فواید زیتون برای بدن محافظت از پانکراس و همچنین خاصیت ضد درد و ضد التهابی آن است. زیتون به رفع التهاب و درد پانکراس کمک می کند و در بهبود سلامت آن مؤثر است.
خواص زیتون پرورده
زیتون پرورده درواقع به روشی برای طعم دار کردن زیتون گفته می شود که در شمال ایران استفاده می شود. برای درست کردن زیتون پرورده از ترکیب، گردو، سبزی های معطر خرد شده، رب انار، نمک و فلفل سیاه استفاده می شود. زیتون پرورده به دلیل وجود زیتون و گردو طبع گرمی دارد و از همین رو افراد گرم مزاج باید در خوردن آن اعتدال را رعایت کنند.
زیتون پرورده سرشار از ویتامین ها و خواص زیتون در کنار گردو، سبزی و رب انار است و از همین رو یک چاشنی لذیذ و مقوی در کنار غذا محسوب می شود.
خواص زیتون پرورده برای لاغری
در مورد خواص زیتون پرورده برای مواردی مثل لاغری نیز باید بدانید که زیتون حاوی روغن ها و مواد مغذی مفیدی است که نه تنها موجب چاقی نمی شود، بلکه زمینه کاهش وزن افراد را نیز فراهم می کند. ترکیب زیتون با رب انار طبیعی و گردو می تواند به افزایش احساس سیری کمک کند و از رو موجب کاهش وزن شود. میدانید کالری زیتون پرورده چقدر است؟
خواص زیتون تلخ
زیتون تلخ مقوی و نیرو دهنده است. این میوه یک ضدعفونی کننده قوی برای زخم ها است و در کاهش دردهای روماتیسمی مؤثر است. از طرف دیگر زیتون تلخ در دفع انگل و از بین بردن کرم نیز مؤثر است.
فواید زیتون در بارداری
زیتون یکی از مفیدترین غذاهایی است که مادران باردار می تواند از آن استفاده کنند. مصرف زیتون در بارداری برای سلامت مادر و جنین بسیار مفید است و موجب افزایش سیستم ایمنی مادر می شود. اضافه کردن زیتون به رژیم غذایی بارداری به جلوگیری از عفونت، ضعف، ترک های شکم و استحکام استخوان های مادر و جنین کمک می کند.
فواید زیتون برای کودکان
زیتون سرشار از مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی است. از جمله فواید خوردن زیتون برای کودکان این است که موجب بهبود رشد و تقویت استخوان های کودک می شود و از او در برابر ابتلا به انواع بیماری ها کمک می کند. زیتون سرشار از امگا ۳ است که این ماده در رشد سلول های مغزی کودک نقش مهمی دارد.
خواص و فواید زیتون شور
زیتون تازه در حالت طبیعی شور نیست و بسیار تلخ است. نمک رایجترین مادهای است که برای از بین بردن تلخی زیتون از آن استفاده میشود. از نمک برای حذف ترکیبات تلخ و تخمیر استفاده میشوند. از این رو زیتونهایی که از مغازهها میخرید معمولاً شور هستند.
در حالی که زیتون در حالت عادی شور نیست. با اینحال باید توجه داشته داشته باشید که از زیتونهای خیلی شور، زیاد استفاده نکنید. خواص و فواید زیتون شور در واقع همان خواص و فواید زیتون هستند، با این تفاوت که مقادیری آب و نمک به آنها افزوده شده است.
تنوع میزان نمک اضافه شده زیاد است. هر چه این نمک کمتر باشد، برای سلامتی بدن بهتر است. چرا که مصرف بیش از حد نمک مضرات زیادی برای بدن دارد. با گذشت زمان، سطوح اضافی نمک در بدن میتواند منجر به فشار خون بالا، حملات قلبی و سکته شود. بنابراین باید زیتون شور را در حد اعتدال مصرف کنید.
این در حالیست که خود نیز زیتون حاوی برخی فلزات سنگین و مواد معدنی مانند بور، گوگرد، قلع و لیتیم است. مصرف زیاد فلزات سنگین به همراه کلرید سدیم موجود در زیتون شور میتواند در مواقع نادر منجر به بروز سرطان شود. با این حال مصرف متعادل زیتون شور برای بدن عواضی به همراه نخواهد داشت.
عوارض و مضرات مصرف زیتون
به طور کلی زیتون خواص و فواید زیادی برای بدن دارد و در اکثر مواقع مصرف معقول آن هیچ عارضه ای برای بدن ندارد. اما به هر حال ممکن است برخی افراد به این میوه حساسیت نشان دهند. از طرف دیگر مصرف بیش از حد زیتون می تواند به سلامت بدن آسیب برساند و موجب بروز مشکلاتی در سلامت فرد شود.
چرا باید زیتون بخوریم؟
زیتون یکی از مفیدترین انواع میوه ها است که فواید زیادی برای بدن دارد. مصرف زیتون به صورت روزانه و در حد معقول می تواند به بهبود وضعیت سلامت و جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری ها کمک کند. بهتر است برای بهره مند شدن از خواص اعجاب انگیز زیتون از زیتون طبیعی و شکسته شده به جای زیتونی که به وسیله سود فرآوری شده است، استفاده نمایید.
منابع: medicalnewstoday، webmd، healthline، healthline
ایزد پناهی . 28 آذر 1401
از اشتراک اطلاعاتتون متشکرم واقعا مفید وکامل بود