شیرینی پیس گنده، پیس کِنده، پیسّه کِنده یا پیس گندله، نام‌های یکی از انواع شیرینی عید مازندرانی و نوعی کوفته برنجی گردویی است که به شکل توپک‌های گرد، درست می‌شود. شیرینی پیس گنده در مناسبت‌هایی مثل عید نوروز، شب یلدا، روز سیزده بدر، جشن سیزده شو و جشن لال شو در ۱۲ آبان، تهیه و سرو می‌شود. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش دستور طرز تهیه پیس گنده مازندرانی به روش‌های مختلف و نکات تهیه و خوشمزه شدن آن را به شما آموزش می‌دهیم.
مواد لازم برای تهیه پیسه کنده (با شکر و برنج)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| آرد برنج | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| برنج نیم دانه ایرانی | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر | ۲/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| کنجد | ۱/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| مغز گردو | ۲/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| گلاب | ۳ قاشق غذاخوری |
| مغزهای دلخواه | به میزان دلخواه |
مدت زمان آماده‌سازی مواد: ۱۰ دقیقه
مدت زمان مورد نیاز برای پخت شیرینی پیس گنده مازندرانی: ۶۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه شیرینی پیس گنده مازندرانی
شیرینی پیسه گنده با برنج، آرد برنج، گردو و … درست می‌شود و روش تهیه بسیار آسانی دارد. پیس گندله را می‌توانید به عنوان شیرینی عید هم درست کنید و در کنار دیگر شیرینی‌های عید با ماندگاری بالا، سرو کنید. در ادامه مراحل طرز تهیه شیرینی پیس کنده مازندرانی را دنبال کنید.
مرحله اول: مواد شیرینی پیس گنده را آماده کنید
در ابتدا، برنج نیم دانه را پاک کنید و در یک کاسه با مقداری آب (بدون نمک)، بخیسانید. ۲ تا ۳ ساعت برنج‌ها را خیس کنید. آرد برنج را ۲ تا ۳ بار الک کنید تا بافت آن نرم و لطیف شود. مغز گردوها را هم بکوبید یا در آسیاب پودر کنید. بعد از خیساندن برنج‌ها، آنها را آبکش کنید.
مرحله دوم: برنج و شکر را بپزید
در یک قابلمه برنج را بریزید و روی آن به اندازه ۳ بند انگشت آب اضافه کنید. قابلمه را روی حرارت بگذارید و اجازه دهید آب بجوشد. سپس حرارت را کم کنید تا برنج روی شعله ملایم بپزد و حسابی نرم و شفته شود. وقتی برنج کاملا نرم شد شکر را هم اضافه کنید و ترکیب برنج و شکر را هم بزنید. ۵ دقیقه دیگر صبر کنید. سپس شعله را خاموش کنید.
در صورت تمایل می‌توانید برنج نیم دانه ایرانی و شکر را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
مرحله سوم: مواد شیرینی را تفت دهید
در حین پخت برنج و شکر یا بعد از پختن برنج، یک تابه دیگر را روی حرارت بگذارید تا گرم شود. سپس مغز گردوی خرد شده و کنجد را در تابه بریزید و مدام تفت دهید تا طعم خام آنها گرفته شده و عطر و طعم آنها، قوی‌تر شود. نیازی نیست، تغییر رنگ دهند. در صورت دلخواه می‌توانید مغزهای دیگر مثل مغز پسته یا بادام هم به همراه مغز گردو خرد کرده و به این مواد بیفزایید. سپس آرد برنج الک شده را به تابه اضافه کنید و تفت دهید.
می‌توانید آرد برنج، کنجد و انواع مغز آجیل از جمله مغز گردو را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله چهارم: مخلوط برنج پخته و شکر را اضافه کنید
زمانی که هنوز مخلوط برنج و شکر گرم است، آن را به تابه مواد تفت داده شده اضافه کنید و این ترکیب را کاملا هم بزنید تا به خوبی با هم ترکیب و یکدست شوند. سپس گلاب را اضافه کنید تا عطر شیرینی بیشتر شود. شعله را خاموش کنید. در نهایت باید بافت مایه شیرینی، نرم، لطیف و کمی چسبناک باشد تا به خوبی فرم بگیرد.
برای خرید گلاب، می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های حضوری و اینترنتی اقدام کنید.
مرحله پنجم: شیرینی پیس گنده را فرم دهید
وقتی مایه شیرینی آماده شد، کف دست‌های خود را با کمی روغن، چرب کرده یا با آب، خیس کنید. یک ظرف مسطح و کم‌عمق، مثل سینی را کنار دستتان بگذارید. کف سینی را یا کمی چرب کنید یا کف آن کاغذ روغنی بیندازید. سپس به اندازه یک گردو از مایه شیرینی بردارید و بین دست‌هایتان گلوله کنید. توپک را در سینی بگذارید. همه مواد شیرینی را به همین شکل گلوله کنید تا مایه شیرینی تمام شوند.
مرحله ششم: شیرینی پیس گنده را در یخچال بگذارید
بعد از فرم دادن همه شیرینی‌ها، آنها را در جای خنک مثل یخچال بگذارید تا چند ساعت بمانند و خودشان را بگیرند. این کار باعث یکدست‌تر شدن طعم شیرینی‌ها هم می‌شود. وقتی شیرینی‌ها خودشان را گرفتند، آنها را از سینی بردارید و در ظرف سرو بگذارید و یا اینکه در ظرف دربسته قرار دهید و نگهداری کنید.
روش تهیه شیرینی پیس گنده با شیره
در برخی شهرهای استان مازندران، گاهی اوقات به جای شکر، از شیره خرمالو یا شیره خرما و انگور استفاده می‌شود. البته می‌توانید میزان شیره و شکر را نصف نصف هم در نظر بگیرید و شکر و شیره را همزمان در طرز تهیه شیرینی پیس گنده استفاده کنید. در این صورت شیرینی طعم ملایم‌تری می‌گیرد و رژیمی‌تر است.
در صورت استفاده از شیر بعد از پختن برنج و کشیده شدن آب آن، برنج را به گردو، کنجد و آرد برنج تفت داده شده اضافه کنید. سپس شیره خرمالو (یا شیره انگور یا شیره خرما) را به همراه گلاب به تابه اضافه کنید. همه مواد را مخلوط کنید و سپس آنها را مثل روش بالا فرم دهید.
شیره خرما و شیره انگور را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
روش تهیه شیرینی پیس گنده با کره
گاهی اوقات در طرز تهیه شیرینی پیس گنده، از مقداری کره یا روغن حیوانی هم استفاده می‌شود. استفاده از کره، بافت شیرینی را نرم‌تر می‌کند ولی مقدار آن را زیاد در نظر نگیرید چون باعث سفت شدن شیرینی بعد از فرم گرفتن می‌شود.
به اندازه ۵۰ گرم کره حیوانی یا گیاهی برای نسبت مواد بالا کافی است. اگر می‌خواهید بوی کره حیوانی غالب نشود، از کره گیاهی یا مارگارین استفاده کنید. کره را بعد از پخت برنج و زمان اضافه کردن شکر، به برنج اضافه کنید تا بافت برنج نرم و لطیف شود. سپس بقیه مراحل را مانند روش اول، دنبال کنید.
برای خرید انواع کره حیوانی و گیاهی می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های حضوری و اینترنتی اقدام کنید.
نکات طرز تهیه شیرینی پیس گنده
- حتما از برنج نیم دانه ایرانی در طرز تهیه شیرینی پیس گنده استفاده کنید. چون این برنج، هم عطر بسیار خوب و هم چسبندگی بالایی دارد.
- اجازه دهید برنج‌های نیم دانه با آب، کاملا بپزند و نرم شوند، سپس شکر یا کره را به آن اضافه کنید. زود اضافه کردن شکر، باعث دیر پختن برنج می‌شود
- اگر می‌خواهید گردو را زیر دندان احساس کنید، آن را پودر نکنید، بکوبید تا دانه‌های درشت‌تری داشته باشد. ولی نباید خیلی بافت درشتی داشته باشد چون در زمان چسباندن مواد به هم، ممکن است بافت درشت گردوها، باعث باز شدن توپک‌های شیرینی شود.
- آرد برنج را حتما تفت دهید تا طعم خامی آن گرفته شود. این کار به بافت ترد شیرینی پیس کنده هم کمک می‌کند.
- می‌توانید به عنوان چاشنی‌های خوش‌عطر، علاوه بر گلاب، از پودر یا عصاره هل، وانیل و … هم استفاده کنید. هل و وانیل را به روش‌های حضوری یا اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید تهیه کنید.
- مواد شیرینی در زمان فرم دادن و گلوله کردن توپک‌ها، باید گرم باشند تا چسبندگی داشته باشند.
- شیرینی پیس گنده را بعد از آماده کردن در جای خشک، خنک و ظرف دربسته بگذارید. چون شیرینی در محیط باز، خشک و سفت می‌شود.
فوت و فن های خوشمزه شدن شیرینی پیسه گنده
چرا شیرینی پیس گنده از هم باز می‌شود؟
۱- مغز گردوهای خرد شده، خیلی درشت هستند.
۲- موقع فرم دادن شیرینی، مایه شیرینی سرد شده است.
۳- نسبت مواد شیرینی را رعایت نکرده‌اید.
چرا برنج شیرینی پیس گنده سفت می‌شود؟
برنج نیم دانه را ابتدا با آب بپزید و وقتی نرم شد، شکر را اضافه کنید. اگر شکر و برنج را همزمان با هم بپزید، دانه‌های برنج سفت می‌شوند. همچنین باعث چسبیدن برنج به کف قابلمه می‌شود.
