مصرف غذاهایی با طبع گرم برای زمستان موجب می‌شود تا بدن ما از درون گرم شود و احساس بهتری را در سرمای زمستان احساس کنیم. به طور کلی غذاهای گرم در طب سنتی به غذاهایی گفته می‌شود که موجب افزایش گردش خون در بدن می‌شوند و در بدن ما حرارت تولید می‌کنند. اما بهترین غذاهای زمستانی با طبع گرم چه غذاهایی هستند؟ در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش می‌توانید با لیست غذاهای گرم در طب سنتی برای سرمای زمستان به همراه فیلم آموزش تهیه این غذاهای زمستانی آشنا شوید. در انتهای مقاله به سوالات متداول در مورد انواع غذاهای گرم پاسخ خواهیم داد.
منظور از غذاهای گرم چیست؟
غذاهایی با طبع گرم برای زمستان به غذاهایی گفته می‌شود که با خوردن آن‌ها در بدن خود احساس گرما می‌کنیم. به طور معمول میوه‌جات، سبزیجات و غذاهای گرم کننده بدن کالری بیشتری نسبت به غذاهای سرد دارند و هضم آن‌ها در بدن کمی بیشتر طول می‌کشد.
از همین رو دمای بدن ما در طول متابولیسم افزایش پیدا می‌کند. بیشتر غذاهای گرم انرژی زیادی دارند و معمولاً طعم آن‌ها شیرین، تلخ، شور و تند است. مصرف غذاهای گرم مزاج موجب ایجاد حرارت و انرژی بیشتری در بدن می‌شوند و گردش خون را افزایش می‌دهند.
لیست غذاهایی با طبع گرم برای زمستان
در سوز و سرمای زمستان هیچ چیز به اندازه خوردن غذاهای پختنی با طبع گرم نمی‌تواند بدن شما را گرم و پرحرارت کند. مخصوصاً اگر طبع شما سرد و بلغمی دارد، در فصل زمستان بیشتر از احساس سرما را تجربه می‌کنید و ممکن است با خوردن غذاهای سرد مزاج دچار علائم سردی مثل سستی و رخوت شوید.
مصرف غذاهایی با طبع گرم برای زمستان موجب افزایش حرارت بدن می‌شود و گردش خون را در بدن زیاد می‌کند. اما کدام غذاها غذاهای گرم در طب سنتی محسوب می‌شوند و برای سرمای زمستان و افراد سردمزاج گزینه بهتری هستند؟
در این مقاله می‌توانید با لیست غذاهای گرم برای افراد سرد مزاج آشنا شوید و زمستان امسال غذاهایی با طبع گرم و حرارت زیاد میل کنید.
۱- کوفته گردو
«کوفته گردو» یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای گرم در طب سنتی است که به دلیل داشتن گردوی فراوان طبع گرمی دارد. ترکیب طعم‌های مختلف در «کوفته گردو» آن را به یکی از خوشمزه‌ترین و سالم‌ترین انواع کوفته تبدیل کرده است.
برای تهیه این کوفته برخلاف همه کوفته‌هایی که تابه‌حال خورده‌اید از گوشت استفاده نمی‌شود و برای درست کردن آن باید از مغز گردو، لپه، تخم مرغ، تره، ترخون، مرزه و پیاز استفاده کنید. بنابراین اگر دوست دارید یک کوفته خوشمزه گیاهی درست کنید کوفته گردو بهترین گزینه برای شما است.
برای پخت کوفته گردو ابتدا باید پیاز را بشویید و آن را به صورت نگینی و ریز خرد کنید. سپس مقداری روغن در ماهیتابه بریزید و پیازها را سرخ کنید تا رنگ آن‌ها طلایی شود. در این مرحله باید لپه‌ها را به همراه مقداری آب در قابلمه بریزید. سپس آن را روی شعله گاز قرار دهید تا لپه‌های کاملاً نرم و پخته شوند.
با استفاده از گوشت‌کوب دستی یا غذاساز لپه‌ها را کاملاً له کنید و برای تهیه کوفته گردو کنار بگذارید. برای خواندن ادامه مراحل طرز تهیه کوفته گردو می‌توانید روی لینک مقاله طرز تهیه کوفته گردو کلیک کنید.
۲- حلیم گندم
«حلیم» یکی از پرطرفدارترین و مقوی‌ترین غذاهای ایرانی با طبع گرم است که از ترکیب گندم پوست کنده، دارچین فراوان، گوشت سردست یا ماهیچه، پیاز، روغن و شکر تهیه می‌شود. برای تهیه این غذای گرم مزاج ابتدا باید گندم‌ها را به مدت ۵ یا ۶ ساعت از شب قبل در آب بخیسانید.
در گذشته از گندم با پوست برای پختن حلیم استفاده می‌کردند که بعد از پخت گندم باید پوست گندم را جدا می‌کردند اما امروزه گندم‌های آماده و پوست کنده و بسته‌بندی در فروشگاه‌های بزرگ موجود هستند. طرز تهیه حلیم با گندم پرک هم این روزها مرسوم شده است.
هر چه گندم‌ها بیشتر خیس بخورند و آب بیشتری جذب کنند در مرحله پخت راحت‌تر می‌پزند. برای خواندن ادامه طرز تهیه حلیم گندم کشدار نذری می‌توانید به مقاله طرز تهیه حلیم گندم مراجعه کنید.
۳- خورش فسنجان
«خورش فسنجان» یکی از لذیذترین و اصیل‌ترین خورش‌های مجلسی و از جمله غذاهای با طبع گرم برای زمستان است که به دلیل گردوی فراوانی که در آن وجود دارد، به شدت برای افراد بلغمی و سرد مزاج مفید است.
برای درست کردن خورش فسنجان ابتدا باید مرغ را با یک عدد پیاز متوسط و مقداری آب و نمک و فلفل و زردچوبه بپزید. اگر می‌خواهید تکه‌های مرغ به صورت مکعبی در فسنجان باشند از همان ابتدا به صورت مکعبی مرغ را خرد کنید.
اگر هم می‌خواهید مرغ را ریش ریش کنید ابتدا مرغ را بپزید و بعد ریش ریش کنید. در فاصله پختن مرغ پیاز داغ درست کنید. یک عدد پیاز متوسط را ریز خرد کنید و تفت دهید تا طلایی شود. پیاز داغ آماده شده را کنار بگذارید. حالا گردو را خرد کنید و بسابید. آنقدر سابیدن گردو را ادامه بدهید تا روغن پس بدهد.
برای خواندن ادامه مراحل طرز تهیه خورش فسنجان به روغن افتاده و مجلسی به چند روش مختلف می‌توانید روی لینک مقاله طرز تهیه خورش فسنجان کلیک کنید.
۴- خورش قیمه
«خورش قیمه »جزو محبوب‌ترین خورش‌های ایرانی است که از قدیم‌الایام در مراسم مهم مذهبی نیز طبخ می‌شد. این غذا که در لیست غذاهای گرم در طب سنتی قرار دارد، به دلیل وجود دارچین فراوان، گلاب، هل و همچنین گوشت گوسفند طبع گرمی دارد و برای روزهای سرد زمستانی گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
برای درست کردن خورشت قیمه مجلسی ابتدا باید لپه خام را بشویید و در یک ظرف گود بریزید. سپس مقداری آب به آن اضافه کنید و اجازه دهید لپه‌ها برای چند ساعت تا یک روز خیس بخورند. در این مدت تنها لازم است چند بار آب لپه‌ها را عوض کنید. این کار موجب می‌شود تا نفخ لپه از بین برود و مراحل پخت آن نیز بهتر و راحت‌تر انجام شود.
برای خواندن ادامه مراحل طرز تهیه خورش قیمه مجلسی و نذری و همچنین مشاهده فیلم آموزشی تهیه این خورش می‌توانید به مقاله طرز تهیه خورش قیمه مراجعه کنید.
۵- ماهی سفید شکم پر
طبع ماهی سرد است اما زمانی که آن را همراه با گردو و سبزیجات گرم به صورت شکم پر آماده کنید، به یک غذای گرم زمستانی تبدیل می‌شود و حرارت بدن را افزایش می‌دهد. برای درست کردن ماهی سفید شکم پر خوشمزه از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود.
اما به جرات می‌توان گفت روش پخت ماهی شکم پر گیلانی از همه ماهی شکم پرهایی که تا به حال امتحان کرده‌اید جذاب‌تر است. در اولین مرحله از طرز تهیه ماهی سفید شکم پر به روش گیلانی در فر یا ماهیتابه باید ماهی را خوب بشویید و تمیز کنید.
سپس مقداری نمک، فلفل سیاه، آب لیمو ترش تازه به ماهی بزنید تا مزه‌دار شود. برای نیم ساعت ماهی را به حال خود رها کنید. حالا پیاز را رنده کنید و مقداری روغن در ماهیتابه بریزید و بعد از داغ شدن روغن، پیاز را به آن اضافه کنید.
برای چند دقیقه پیاز را تفت دهید تا طلایی شود. سپس سبزیجات را به آن اضافه کنید و مواد را خوب هم بزنید تا کمی سرخ شوند. سیرها را با رنده ریز کنید و به سبزی و پیاز اضافه کنید. کمی نمک، فلفل و زردچوبه به مواد اضافه کنید و بعد از اینکه مواد را کمی تفت دادید، شعله گاز را خاموش کنید.
برای خواندن ادامه مراحل طرز تهیه ماهی شکم پر مجلسی در فر و ماهیتابه می‌توانید روی لینک مقاله طرز تهیه ماهی شکم پر کلیک کنید.
۶- رولت گوشت چرخ کرده
«رولت گوشت چرخ کرده» ساده در فر یا بدون فر از آن دسته خوراک‌های لذیذ و خوشمزه است که معمولاً خانم‌های ایرانی ترجیح می‌دهند به عنوان یکی از غذاهای سفره مهمانی آن را تهیه کنند.
برای تهیه این غذای نونی که از جمله غذاهای با طبع گرم برای زمستان محسوب می‌شود از ترکیب گوشت چرخ کرده، تخم مرغ، پیاز، گشنیز و جعفری و مغز گردو استفاده می‌شود. برای درست کردن رولت گوشت چرخ کرده ابتدا باید یک عدد پیاز را نگینی خرد کنید و در روغن تفت دهید.
در یک تابه دیگر ۳ قاشق غذاخوری رب گوجه‌فرنگی را با کمی روغن تفت دهید. وقتی رب سرخ شد و بوی خامی آن گرفته شده پیازهای تفت داده شده را به همراه یک حبه سیر رنده شده را به رب اضافه کنید و به تفت دادن ادامه دهید.
در مرحله بعد آب لیمو‌ترش، زعفران آب شده، کمی نمک، فلفل سیاه و قرمز و نیم لیتر آب را اضافه کنید و آنقدر هم بزنید تا سس غلیظ شود. سپس به سراغ درست کردن رولت بروید.
برای شروع باید گوشت چرخ کرده را با کمی نمک خوب ورز بدهید و به این ترتیب مواد داخل رولت گوشت را آماده کنید. در مرحله بعد تخم‌مرغ، پیاز رنده شده و آب گرفته شده، پودر گشنیز، زردچوبه، پودر نان باگت و فلفل سیاه را اضافه کنید و آنقدر ورز دهید تا حالت چسبندگی پیدا کند.
برای خواندن ادامه مراحل طرز تهیه رولت گوشت چرخ کرده مجلسی با سس مخصوص می‌توانید به مقاله طرز تهیه رولت گوشت چرخ کرده مراجعه کنید.
۷- رشته پلو
«رشته پلو» از انواع پلوهای ایرانی و از غذاهای گرم در طب سنتی است که معمولاً همراه با کشمش و برنج زعفرانی سرو می‌شود. رشته پلو از آن دسته غذاهای ایرانی قدیمی و سنتی است که کمتر کسی دست رد به سینه آن می‌زند.
برای درست کردن رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش ابتدا باید مرغ را بپزید. برای این کار ابتدا پیاز داغ درست کنید. یک عدد پیاز را خلالی و نازک خرد کنید و با کمی روغن و کره تفت دهید. روغن را به کره اضافه می‌کنیم تا کره نسوزد و سیاه نشود. دو قاشق غذاخوری از پیازهای کاراملی و سرخ شده را برای پختن مرغ کنار بگذارید.
مرغ را با دو قاشق غذاخوری پیاز داغ، یک قاشق غذاخوری روغن مایع، کمی زردچوبه و فلفل سیاه و نمک کمی تفت دهید. وقتی که رنگ صورتی مرغ به سفید و کمی طلایی تبدیل شد یک لیوان آب به مرغ‌های تفت خورده اضافه کنید و اجازه بدهید بپزد.
وقتی که مرغ خوب پخته شد و تقریباً تمام آب آن کشیده شد، آن را از قابلمه بیرون بیاورید و اجازه دهید کمی خنک شود. حالا تکه‌های سینه مرغ را ریش ریش کنید. برای خواندن ادامه طرز تهیه رشته پل می‌توانید روی لینک مقاله طرز تهیه رشته پلو کلیک کنید.
۸- قابلی پلو
«قابلی پلو» یا «کابلی پلو» غذای مجلسی و مهمانی اهالی افغانستان با ریشه کابلی است. قابلی پلو در کشور ازبکستان هم یک پلوی مجلسی مرسوم است و البته در شهرهای شمالی خراسان ایران هم به خصوص در شب یلدا و شب عید نوروز طبخ می‌شود.
به نظر می‌رسد قابلی پلو به نوعی همان چلو گوشت و قیمه نثار قزوینی خودمان است، البته با ادویه‌ای متفاوت. اگر به دنبال غذاهایی با طبع گرم برای زمستان هستید، پیشنهاد می‌شود قابلی پلو را نیز امتحان کنید.
برای تهیه این غذا از ترکیب گوشت گوسفندی، هویج، برنج، کشمش، پیاز، زعفران، ادویه مخصوص و خلال پسته و بادام استفاده می‌شود. پیازها را خلالی خرد کنید و تفت دهید تا سبک و طلایی شوند.
بعد از طلایی شدن پیازها ۱/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار آب جوشیده گرم به پیازها اضافه کنید و درب قابلمه را بگذارید. ۲ الی ۳ دقیقه بعد تکه‌های گوشت را به پیاز اضافه کنید و با پیاز تفت دهید. ادویه‌ها را هم اضافه کنید و با گوشت و پیاز تفت دهید تا طعم خامی آن‌ها گرفته شود. فلفل و زردچوبه را هم اضافه کنید و تفت دهید.
زعفران دم کرده غلیظ را به مواد قابلی پلو اضافه کنید و اجازه دهید گوشت آب بیندازد و سپس آب آن به خوردش برود. برای خواندن ادامه طرز تهیه قابلی پلو مجلسی افغانی می‌توانید روی لینک مقاله طرز تهیه قابلی پلو کلیک کنید.
۹- کله پاچه
«کله پاچه» یکی از خوشمزه‌ترین و لذیذترین غذاهایی با طبع گرم برای زمستان است که بیشتر در منطقه خاورمیانه و جنوب قفقاز طبخ می‌شود. در طرز تهیه کله پاچه خوشمزه یکی از نکات مهم شستن صحیح آن است.
حتی اگر کله پاچه پاک شده خریداری کرده‌اید کله پاچه را در یک قابلمه بگذارید و به مدت ۱۵ دقیقه در آب بگذارید و بشورید. آنقدر آب کله پاچه را در آب قرار دهید و آبش را عوض کنید تا آب صاف و زلال شود. مجرای بینی و گوش و زبان را زیر آب بگیرید و خوب بشورید.
وقتی از پاک شدن کله پاچه کاملاً مطمئن شدید برای پخت آن دست به کار شوید. بهتر است کله را از کنار زبان از قسمت لب با چاقو ببرید و از دو طرف بکشید تا نصف شود و بهتر پخته شود. حالا در یک قابلمه مناسب پیازهای دو نیم شده، حبه‌های سیر، کله و پاچه، ادویه کله پاچه یعنی فلفل و زردچوبه، برگ بو (یک یا دو عدد) و پودر پیاز به مقدار لازم را بریزید.
روی این مواد آب بریزید و مقدار آب هم باید به حدی باشد که روی کله پاچه را کاملاً بپوشاند. شعله گاز را ابتدا زیاد کنید تا آب جوش بیاید و سپس شعله گاز را کم کنید. برای خواندن ادامه مراحل طرز تهیه کله پاچه خانگی می‌توانید به مقاله طرز تهیه کله پاچه مراجعه کنید.
۱۰- کشمش پلو مازندرانی
«کشمش پلو» یکی از غذاهای محبوب و مجلسی ایرانی است که همراه با گوشت تکه‌ای، مرغ، گوشت چرخ کرده یا کوفته قلقلی به صورت مخلوط یا جدا تهیه می‌شود. این غذا در شهرهای مختلف به شیوه‌های مشابه و اندکی تفاوت در جزییات، طبخ و سرو می‌شود.
این غذا که در دسته غذاهای گرم در طب سنتی قرار دارد، بسیار خوش‌طعم و لذیذ است و می‌تواند بدن شما را در سرمای زمستان گرم کند. در اولین مرحله از طرز تهیه کشمش پلو مازندرانی، برنج را به مدت حداقل ۱ ساعت در مقداری آب و نمک خیس کنید.
مرغ را به خوبی بشویید و به مکعب‌هایی با قطعات دو سانتی‌متری خرد کنید. پیاز را پوست بگیرید و به صورت خلالی نازک یا نگینی ریز خرد کنید. کشمش‌ها را در مقداری آب خیس کنید.
در یک قابلمه مقداری روغن بریزید و روی حرارت قرار دهید. بعد از داغ شدن روغن، پیاز را در آن سرخ کنید. اجازه دهید پیازها کاملاً سبک و طلایی شوند. به پیاز، زردچوبه و فلفل بزنید و تفت دهید تا طعم خام ادویه‌ها گرفته شود.
سپس مرغ‌های تکه شده را به آن اضافه کنید. مرغ‌ها را تفت دهید تا کمی سرخ شوند. سپس روی مرغ را به اندازه ۱ تا ۲ لیوان آب جوش بریزید. بعد از جوش آمدن آب، حرارت را روی حالت ملایم تنظیم کنید و در ظرف را روی آن قرار دهید.
صبر کنید تا مرغ با حرارت ملایم بپزد. در ۱۰ دقیقه پایانی پخت، نمک را اضافه کنید. برای خواندن ادامه مراحل طرز تهیه کشمش پلو مازندرانی می‌توانید روی لینک مقاله طرز تهیه کشمش پلو مازندرانی کلیک کنید.
۱۱- عدس پلو
«عدس پلو» از جمله انواع پلو مخلوط و غذاهای ایرانی خوشمزه است که در دسته غذاهای پختنی با طبع گرم نیز قرار دارد و به دلیل ادویه‌های گرم و کشمش فراوانی که در آن استفاده می‌شود، یک غذای ایده‌آل برای روزهای سرد زمستانی محسوب می‌شود.
در اولین قدم از طرز تهیه عدس پلو نذری، عدس و برنج را پاک کنید و ناخالصی‌های آن را بگیرید. هر دو را در دو ظرف جداگانه با مقداری آب خیس کنید. روی برنج مقداری نمک بریزید. بهتر است عدس را از شب قبل خیس و چند بار آب آن را عوض کنید. برای برنج، یک تا ۲ ساعت خیساندن هم کافی است.
در این فاصله عدس را بپزید و کشمش‌ها را پاک کنید. چوب و ناخالصی‌های کشمش را دور بریزید. کشمش‌ها را در آب بخیسانید. اگر می‌خواهید از زرشک هم استفاده کنید، زرشک را هم در ظرف جدا خیس کنید. عدس را از آبی که در آن خیس کرده‌اید، در آبکش بریزید.
عدس‌ها را در یک قابلمه بریزید و روی آن‌ها آب بریزید، تا حدی که آب کاملاً عدس‌ها را بپوشاند. حرارت را زیاد کنید تا آب شروع به جوشیدن کند. سپس حرارت را روی متوسط تنظیم کنید و درب قابلمه را بگذارید. اجازه دهید عدس نیم‌پز شود.
لازم نیست عدس‌ها کاملاً بپزند. چون قرار است یک بار دیگر هم با برنج پخته شوند و اگر کاملاً پخته شوند، بعد از پخت عدس پلو، له می‌شوند. برای خواندن ادامه طرز تهیه عدس پلو با کشمش می‌توانید به مقاله طرز تهیه عدس پلو مراجعه کنید.
۱۲- مرصع پلو
«مرصع پلو» یا «جواهر پلو» از جمله پلوهای مجلسی ایرانی است که به خاطر ادویه‌های مخصوص و همچنین خلال پسته و بادامی که در آن استفاده می‌شود، در لیست غذاهایی با طبع گرم برای زمستان قرار دارد.
برای درست کردن مرصع پلو مجلسی ابتدا ترکیبات مرصع پلو را آماده کنید. برنج را بشورید و در آب و نمک خیس کنید. مرغ شسته شده را به صورت جوجه کبابی خرد کنید. سپس زرشک، کشمش و خلال پوست پرتقال که تلخی آن گرفته شده را به صورت جداگانه با کمی شکر و کره تفت دهید و کنار بگذارید.
خلال پسته و بادام را هر به صورت جداگانه چند ساعت در گلاب خیس کنید و سپس با کمی کره تفت دهید اما مراقب باشید تیره نشوند و نسوزند. در یک ماهیتابه جداگانه پیازها را خلالی خرد کنید و تفت دهید.
وقتی پیازها سبک شدند مقداری زردچوبه اضافه کنید و تفت دهید تا هم پیازها سرخ شوند و هم طعم خامی زردچوبه گرفته شود. حالا تکه‌های مرغ که به صورت جوجه کبابی خرد کرده‌اید به پیازها اضافه کنید، نمک و فلفل هم اضافه کنید و مرغ را تفت دهید.
وقتی رنگ مرغ‌ها طلایی شد مقداری آب بریزید و اجازه دهید مرغ خوب بپزد. برای خواندن ادامه طرز تهیه مرصع پلو می‌توانید روی لینک مقاله طرز تهیه مرصع پلو کلیک کنید.
۱۳- قیمه نثار
قزوینی‌های اصیل قیمه نثار یا قیمه نسا را با گوشت گوسفند درست می‌کنند. خلال پسته و بادام به همراه پودر هل، پودر زنجبیل زردچوبه و دارچین و زعفران طبع گرمی به قیمه نثار می‌بخشد. برای درست کردن قیمه نثار از گوشت مرغ هم می‌توانید استفاده کنید.
در این غذا باید گوشت به همراه ادویه‌های مخصوص قیمه نسا، پخته و سپس خلال‌ها به آن اضافه شوند. برای پخت و آماده سازی این غذا نیز به زمان زیادی نیاز ندارید و در کمتر از ۱/۵ ساعت پخته می‌شوند. برای مطالعه طرز تهیه قیمه نثار روی لینک مطلب کلیک کنید.
سوالات متداول
بهترین غذا برای زمستان و پذیرایی از مهمان‌ها چیست؟
در لیست غذاهای زمستانی با طبع گرم بهترین غذاها خورش فسنجان، خورش قیمه، قیمه نثار، مرصع پلو و عدس پلو با کشمش هستند.
چرا مصرف غذاهای گرم در طب سنتی در فصول سرد سال اهمیت زیادی دارد؟
مصرف غذاهایی با طبع گرم برای زمستان موجب افزایش گردش خون در بدن می‌شود و حرارت بدن را بالا می‌برد و سبب می‌شود تا احساس سرما و لرز کمتری را در فصول سرد تجربه کنید.
