آش دندونی تبریزی یا آش دیشلیق یکی از انواع آش سنتی ایرانی با ریشه آذری است که برای تهیه آن از ترکیب حبوبات، گندم و آب گوشت استفاده می‌شود. آش دندونک دیشلیق را ترک‌های ارومیه و اردبیل هم بعد از رویش اولین دندان کودک درست می‌کنند. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش می‌توانید با طرز تهیه آش دندونی ترکها و فوت و فن‌های طرز تهیه آش دیشلیق به عنوان یک آش دندونی مقوی آشنا شوید.
مواد لازم برای تهیه آش دندونی تبریزی
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| گندم پوست کنده | ۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| نخود | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| لوبیا قرمز | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| پیاز | ۲ عدد |
| آب گوشت و قلم | ۲ لیتر |
| دارچین، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه | به مقدار لازم |
| روغن | به مقدار لازم |
| مغز بادام، مغز فندق، مغز گردو و مغز پسته | به مقدار لازم |
مدت زمان آماده‌سازی مواد: ۳۰ دقیقه
مدت زمان پخت آش دندونی تبریزی: حدود ۲ ساعت
مراحل طرز تهیه آش دندونی ترکی (دیشلیق)
آش دیشلیق یکی از خوشمزه‌ترین انواع آش دندونی است که اصالت آن به شهر تبریز بازمی‌گردد. مرم تبریز و برخی دیگر از شهرهای ترک زبان از قدیم با رویش اولین دندان کودک این آش را درست می‌کردند و معتقد بودند که خوردن این آش موجب تقویت دندان‌های کودک می‌شود. در ادامه مراحل طرز تهیه آش دندونی تبریزی را دنبال کنید.
مرحله اول؛ حبوبات و گندم را در آب بخیسانید
در اولین مرحله از طرز تهیه آش دندونی تبریزی باید حبوبات را در ظروف جداگانه و برای یک شب یا چند ساعت در آب بخیسانید. به خاطر داشته باشید که در این مدت حتما چند بار آب حبوبات را عوض کنید تا نفخ آن‌ها گرفته شود و سریع‌تر بپزند. در ادامه گندم را نیز در یک ظرف جداگانه بریزید و در آب خیس کنید، این کار موجب پخت سریع‌تر گندم می‌شود.
شما می‌توانید گندم، نخود و لوبیا قرمز را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
مرحله دوم؛ حبوبات و گندم را بپزید
در این مرحله باید حبوبات و گندم را در یک قابلمه بزرگ بریزید و مقداری آب به قابلمه اضافه کنید. میزان آب به اندازه‌ای باشد که روی مواد را بپوشانید. سپس قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید. اجازه دهید نخود، لوبیا و گندم به خوبی بپزند و نرم شوند. برای پخت سریع‌تر حبوبات و گندم می‌توانید از زودپز نیز استفاده کنید.
مرحله سوم؛ آب گوشت و قلم را به مواد آش دیشلیق اضافه کنید
زمانی که حبوبات تقریبا پختند و نرم شدند، باید ترکیب آب گوشت و آب قلم را به قابلمه اضافه کنید. محتویات آش دندونی ترکی را کمی هم بزنید و صبر کنید تا آش دوباره بجوشد.
مرحله چهارم؛ پیاز داغ را آماده کنید
در این مرحله باید پیاز داغ درست کنید (طرز تهیه پیاز داغ مجلسی) برای این کار پیاز را بشویید و آن را به صورت خلالی خرد کنید. حالا مقداری روغن در ماهیتابه بریزید و آن را روی حرارت قرار دهید. اجازه دهید روغن داغ شود.
سپس پیازها را در روغن سرخ کنید تا طلایی شوند. بعد از این که پیازها طلایی شدند، زردچوبه را اضافه کنید و چند دقیقه دیگر تفت دهید تا بوی خامی آن گرفته شود.
می‌توانید روغن سرخ کردنی، پیاز داغ منجمد و زردچوبه را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
مرحله پنجم، پیاز داغ و ادویه‌ها را به آش اضافه کنید
در این مرحله از تهیه آش دیشلیق آذری به روش سنتی باید مقداری از پیاز داغ را برای تزیین روی آش کنار بگذارید و بقیه آن را در آش بریزید. سپس مقداری نمک و فلفل سیاه و در صورت تمایل کمی دارچین نیز به آش اضافه کنید و مواد را خوب هم بزنید.
می‌توانید نمک، دارچین و فلفل سیاه را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
مرحله ششم؛ آش دندونی تبریزی را سرو کنید
بعد از این‌که آش پخت و حسابی جا افتاد، شعله گاز را خاموش کنید. سپس آن را در ظرف مورد نظرتان بریزید. برای تزیین آش دندونی دیشلیق می‌توانید از مقداری مغز فندق، مغز گردو، مغز بادام و مغز پسته در کنار پیاز داغ استفاده کنید.
می‌توانید مغز گردو، مغز فندق، مغز پسته و مغز بادام را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
روش تهیه آش دندونی تبریزی با گوشت
روش درست کردن آش دندونی تبریزی با گوشت دقیقا مشابه روشی است که پیش‌تر به آن اشاره شد. تنها برای تهیه آش دندونی تبریزی با گوشت باید گوشت سردست یا دنده گوسفندی را به صورت جداگانه بپزید و سپس آن را ریش ریش کنید و به آش اضافه کنید.
می‌توانید گوشت گوسفند را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
روش تهیه آش دندونی تبریزی با سیرابی
برای تهیه آش دندونی تبریزی با سیرابی باید سیرابی را به تکه‌های ۲ تا ۳ سانتی‌متری تقسیم کنید و سپس در قابلمه‌ای جداگانه بپزید و بعد به آش دیشلیق اضافه کنید.
روش تهیه آش دندونی تبریزی با شیر
برای تهیه آش دندونی تبریز با شیر باید همه مواد را به روش قبل بپزید و بعد از این که حبوبات و گندم پختند، به اندازه ۱ تا ۱/۵ لیوان فرانسوی دسته‌دار شیر به آن اضافه کنید. سپس پیاز داغ و ادویه‌ها را اضافه کنید و صبر کنید تا آش شما جا بیفتد.
می‌توانید شیر را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
نکات و فوت و فن‌های طرز تهیه آش دندونی تبریزی
آب گوشت و قلمی که در طرز تهیه آش دندونی تبریزی استفاده می‌شود، سرشار از کلسیم است و از همین رو به تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها کمک می‌کند.- به خاطر داشته باشید که برای تهیه آب گوشت و قلم باید گوشت و قلم را همراه با کمی آب بپزید. سپس گوشت و استخوان‌ها را از داخل آب بردارید. در ادامه آب گوشت و قلم را برای یک شب در یخچال قرار دهید تا چربی روی آن سفت شود. حالا می‌توانید چربی روی گوشت و قلم را بردارید و از عصاره گوشت و قلم برای مزه‌دار کردن آش استفاده کنید.
- آب گوشت و قلم مزه فوق‌العاده‌ای به آش دندونی تبریزی می‌بخشد، اما در صورتی که به آن دسترسی ندارید می‌توانید مقداری گوشت را بپزید و از آب آن همراه با یک عدد عصاره گوشت در آش استفاده کنید. می‌توانید عصاره گوشت را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
- از آش دندونی تبریز می‌توانید برای تقویت استخوان‌ها، تقویت سیستم ایمنی بدن در فصول سرد سال و همچنین به عنوان غذای افطار در ماه مبارک رمضان استفاده کنید.
- غلظت این مدل آش دندونی زیاد است و از همین رو باید اجازه دهید این آش با حرارت ملایم بجوشد و غلیظ شود تا جا بیفتد.
- برای تزیین آش دندونی تبریز می‌توانید در کنار پیاز داغ از مقداری کشک و سیر داغ (طرز تهیه سیر داغ) نیز استفاده کنید. می‌توانید کشک و سیر داغ را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
- فلسفه آش دندونی تبریز این است که دندان کودک راحت و بدون درد رشد کند. به علاوه گندم نماد برکت است و درست کردن این آش به معنای آرزوی یک زندگی پربرکت برای کودک است.
- در طرز تهیه آش دندونی تبریز از هیچگونه سبزی استفاده نمی‌شود، اما می‌توانید برای مزه‌دار کردن و تزیین این آش از مقداری نعنا داغ (طرز تهیه نعنا داغ) برای روی آش استفاده کنید. می‌توانید نعنا خشک را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
- برخی افراد برای لعابدار شدن آش دندونی تبریز از مقداری برنج استفاده می‌کنند. برای این کار بهتر است از برنج نیم دانه استفاده کنید تا آش دیشلیق شما لعابدار شود. در صورت تمایل می‌توانید برنج ایرانی و نیم دانه را به صورت حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
اضافه کردن مقداری دارچین به آش دندونی تبریزی طعم فوق‌العاده‌ای می‌بخشد. - برخی افراد برای تزیین آش دندونی تبریز در کنار انواع مغزها از کشمش نیز استفاده می‌کنند. می‌توانید کشمش را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
- در طرز تهیه آش دندونی تبریزی هم می‌توانید از لوبیا قرمز و هم لوبیا چیتی استفاده کنید. برخی هم مقداری عدس سبز به حبوبات آش دیشلیق اضافه می‌کنند. می‌توانید لوبیا چیتی را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
- آش هدیح خوی هم که برای نذری ماه‌های محرم و صفر پخته می‌شود شباهت زیادی به آش دندونی دارد.
فوت و فن‌های خوشمزه‌تر شدن آش دندونی دیشلیق
آیا برای تهیه آش دندونی تبریز از سبزی استفاده می‌شود؟
برای تهیه آش دندونی تبریز نیاز به هیچگونه سبزی تازه یا خشکی نیست، اما می‌توانید برای تزیین آش از مقداری نعنا داغ استفاده کنید.
برای مزه‌دار کردن آش دندونی تبریز از چه ادویه‌ای استفاده کنیم؟
به منظور خوشمزه‌تر شدن آش دندونی تبریز می‌توانید از مقداری فلفل سیاه و دارچین استفاده کنید.
محصولات مرتبط
