ارزش غذایی روغن زیتون چقدر است؟ حالا همه می دانیم که روغن زیتون روغنی مفید و سالم است که طی فرآیندی ساده از زیتون استخراج می شود. برای تهیه روغن زیتون از روش فشار دادن زیتون یا روش های مدرن همچون خرد کردن و جدا کردن روغن از تفاله در سانتریفیوژ استفاده می شود. در این روش مقداری کمی روغن در تفاله ها باقی می ماند و سپس دوباره با استفاده از حلال های شیمیایی روغن تفاله زیتون که ارزان ترین نوع روغن زیتون است نیز استخراج می شود. اما چرا روغن زیتون همیشه در دسته بهترین انواع روغن قرار دارد و خوردن آن برای حفظ سلامت قلب و عروق همواره مورد تاکید متخصصین است؟ در این مقاله از مجله کوروش می توانید با ارزش غذایی روغن زیتون در هر ۱۰۰ گرم و در ۱ قاشق غذاخوری آشنا شوید.
تاریخچه روغن زیتون
سابقه استفاده از روغن زیتون به بیشتر از ۶۰۰۰ سال پیش بر می گردد. شاید امروزه روغن زیتون بیشتر از هر جای دیگر در مدیترانه شناخته شده باشد. اما از زمان های قدیم روغن زیتون در ایران، سوریه و فلسطین مورد استفاده قرار می گرفت. بعداً استفاده از آن در مدیترانه نیز رایج شد. در ابتدا از روغن زیتون بیشتر در مراسم های مذهبی و امور پزشکی استفاده می شد. پس از آن استفاده از روغن زیتون به عنوان خوراکی نیز مورد استفاده قرار گرفت.
بیشتر بخوانید: کالری روغن زیتون چقدر است؟
انواع روغن زیتون
روغن زیتون به سه درجه بندی تقسیم می شود که عبارت اند از تصفیه شده، بکر و فوق بکر. در روغن زیتون فوق بکر کمترین نوع فرآوری و تصفیه انجام می شود. از همین رو ارزش غذایی روغن زیتون فرا بکر نسبت به سایر روش های روغن زیتون بیشتر است. روغن زیتون فرا فکر با استفاده از روش های طبیعی از زیتون استخراج می شود. این روغن عطر و طعم بیشتری نسبت به سایر انواع روغن زیتون دارد. روغن زیتون فرا بکر سرشار از آنتی اکسیدان است و فواید بیشتری نسبت به روغن زیتون های تصفیه شده دارد.
ارزش غذایی روغن زیتون فوق بکر
روغن زیتون فوق بکر نسبت به سایر روغن ها ارزش غذایی بیشتری دارد و مغذی تر است. این روغن حاوی مقدار کمی ویتامین E، K و مقدار زیادی اسیدهای چرب مفید است. آنتی اکسیدان های موجود در روغن زیتون از مفیدترین محتویات این روغن محسوب می شوند. اصلی ترین آنتی اکسیدان های روغن زیتون شامل الئوکانتال و اولئوروپئین است. الئوکانتال خاصیت ضد التهابی دارد. اولئوروپئین ماده ای است که موجب کاهش کلسترول بد یا همان LDL در خون می شود و از اکسیداسیون آن جلوگیری می کند. روغن زیتون حاوی مقادیر بالایی امگا ۳ و امگا ۶ است و از آن جایی که میزان امگا ۳ آن نسبت به امگا ۶ بیشتر است در دسته روغن های مفید قرار می گیرد.
روغن زیتون فاقد کربوهیدرات و پروتئین است. هر ۱۰۰ گرم روغن زیتون به طور متوسط ۸۸۴ کیلوژول انرژی دارد. به طور کلی ۷۵ تا ۸۰ درصد از زیتون از آب و ۱۱ تا ۱۵ درصد از این میوه از چربی تشکیل شده و روغن زیتون درواقع روغن استخراج شده از زیتون است.
ارزش غذایی هر قاشق غذاخوری روغن زیتون
در ادامه می توانید با ارزش غذایی یک قاشق غذاخوری از روغن زیتون که در حدود ۱۳/۵ گرم است، آشنا شوید.
- کالری روغن زیتون: ۱۱۹ کالری
- چربی اشباع: ۱/۹
- اسید چرب تک اشباع نشده: ۹/۹ گرم
- اسید چرب چند اشباع نشده: ۱/۴
- ویتامین E: 13 درصد از نیاز روزانه بدن
- ویتامین K: 7 درصد از نیاز روزانه بدن
- کربوهیدرات: ۰ گرم
- فیبر: ۰ گرم
- قند: ۰ گرم
- پروتئین: ۰ گرم
ارزش غذایی ۱۰۰ گرم روغن زیتون
هر ۱۰۰ گرم روغن زیتون حاوی ۸۸۴ کالری است. در ادامه به ارزش غذایی ۱۰۰ گرم روغن زیتون اشاره شده است.
- کربوهیدرات: ۰ گرم
- چربی: ۱۰۰ گرم
- اسیدهای چرب اشباع شده: ۱۴ گرم
- اسیدهای چرب اشباع نشده: ۱۱ گرم
- امگا ۳: حدود ۱/۵ گرم
- امگا ۶: ۳/۵ تا ۲۱ گرم
- پروتئین: ۰ گرم
- ویتامین E: 14 میلی گرم
- ویتامین K: 62 میلی گرم
آنتی اکسیدان الئوکانتال در روغن زیتون ضد التهاب است
روغن زیتون به دلیل داشتن آنتی اکسیدان الئوکانتال یک ضد التهاب طبیعی است. از همین رو مصرف آن می تواند به کنترل و درمان بیماری های قلبی، سرطان، سندرم متابولیک، دیابت و آرتریت کمک کند. برجسته ترین اسیدهای چرب موجود در روغن زیتون اسید اولئیک ها هستند. این نوع از اسیدهای چرب موجود در روغن زیتون نیز در کاهش التهاب نقش مؤثری دارند. اما به هر حال عمده اثرات ضد التهابی روغن زیتون به دلیل وجود آنتی اکسیدان اولئوکانتال است که همانند ایبوپروفن در بدن عمل می کند. مقدار الئوکانتال در ۵۰ میلی لیتر یا ۳ تا ۴ قاشق غذا خوری روغن زیتون فرا بکر همانند ۱۰ درصد دوز ایبوپروفن موجب تسکین درد می شود.
مطالعات نشان می دهد که مصرف روغن زیتون فرا فکر می تواند به جلوگیری از بیماری های التهابی به ویژه بیماری های قلبی کمک زیادی کند.
اسیدهای چرب غیر اشباع روغن زیتون موجب افزایش کلسترول خوب می شود
روغن زیتون چربی زیادی دارد و بیشتر اسیدهای چرب موجود در این روغن به صورت غیر اشباع هستند. اسیدهای چرب اشباع نشده موجب افزایش میزان کلسترول خوب یا همان HDL می شوند. چربی های غیر اشباع برای سلامت قلب مفید هستند و به بدن کمک می کنند تا بهتر جذب ویتامین های محلول در چربی همانند A، D، E و K را از طریق غذا جذب کند.
مطالعات نشان می دهد افراد میانسالی که به مدت چهار هفته روزانه ۳ قاشق غذاخوری روغن زیتون مصرف می کنند، هیچ تغییری در سطح LDL یا کلسترول بد خون آن ها ایجاد نمی شود؛ اما کلسترول خون خوب یا HDL این افراد به طرز شگفت انگیزی تغییر می کند. در کنار همه این ها در مورد فواید روغن زیتون برای یبوست نیز باید بدانید که چرب بودن این روغن موجب شده تا درمان مؤثری برای رفع یبوست باشد. بنابراین اگر به یبوست مبتلا هستید نیز می توانید از ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون به صورت ناشتا یا داخل سالاد استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: روش های تشخیص روغن زیتون اصلی از تقلبی
ویتامین E و فنول موجود در روغن زیتون از بیماری های قلبی جلوگیری می کند
ارزش غذایی روغن زیتون نسبت به خیلی از روغن های دیگر بیشتر است. مواد شیمیایی به نام فنول و ویتامین E از قلب ما محافظت می کنند. تحقیقات نشان می دهد که روغن زیتون خاصیت ضد التهابی دارد و می تواند به بهبود سلامت عروق خونی و کاهش کلسترول بد خون کمک کند. افرادی که از روغن زیتون استفاده می کنند، کمتر در معرض بیماری هایی نظیر دیابت و فشار خون قرار دارند. روغن زیتون جزء اصلی رژیم مدیترانه ای است که در کنار مصرف سبزیجات، آجیل ها، حبوبات و غذاهای سالم می تواند به سلامت قلب کمک زیادی کند.
بوی تند روغن زیتون موجب احساس سیری می شود
در یک مطالعه جالب که روی فواید روغن زیتون انجام شد در دو گروه از افراد گروه اول ماست کم چرب و گروه دوم ماست کم چرب با روغن زیتون بو دار به صورت ترکیبی استفاده کردند. بعد از ۳۰ دقیقه و سپس ۲ ساعت جریانات مغزی این افراد مورد بررسی قرار گرفت. تحقیقات نشان داد خوردن ماست به همراه روغن زیتون حاوی بو موجب فعال شدن بخش های از مغز می شود که و درواقع مغز را فریب می دهد که فرد بیشتر احساس سیری را تجربه کند. بنابراین از ترکیب کردن روغن زیتون با غذا و سالاد خود نترسید. این روغن به از بین رفتن حس گرسنگی و افزایش زمان سیری کمک زیادی می کند. به هر حال فراموش نکنید که که کالری یک قاشق روغن زیتون در حدود ۱۱۹ کالری است و مصرف بیش از حد آن می تواند موجب ایجاد چاقی و اضافه وزن شود.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه انواع سالاد با زیتون
آنتی اکسیدان های موجود در روغن زیتون محافظ پوست و مو است
روغن زیتون یک مرطوب کننده فوق العاده برای پوست است. از فواید روغن زیتون برای صورت می توان به آبرسانی آن اشاره کرد. آنتی اکسیدان های موجود در این روغن همانند هیالورونیک اسید پوست را مرطوب می کنند و از پوست در برابر پیری و چروک های پوستی محافظت می کند. از طرف دیگر روغن زیتون برای محافظت از موها و نرم و درخشان نمودن مو بسیار مؤثر است.
بیشتر بخوانید: زیتون شکسته بهتر است یا سالم و درسته؟
چطور یک روغن زیتون خوب خریداری کنیم؟
ارزش غذایی روغن زیتون زمانی که فرابکر یا طبیعی باشد فوق العاده زیاد است. اما بسیاری از روغن هایی که در قفسه های فروشگاه های مشاهده می کنید، به هیچ عنوان آن چیزی نیستند که انتظار دارید. تحقیقات انجام شده در آمریکا نشان می دهد که بسیاری از برندهای معتبر نیز که تحت عنوان روغن زیتون فرا بکر به فروش می روند، اصل نیستند. درواقع ۷۳ درصد از این روغن زیتون ها خالص نبودند. مهم ترین چیزی که باید در زمان خرید روغن زیتون به آن توجه کنید، این است که ابتدا جدول ارزش غذایی زیتون پشت شیشه آن را مشاهده کنید. مواد تشکیل دهنده روغن زیتون را مطالعه کنید و روغن هایی بخرید که حتماً تأیید شده و دارای مارک و نشان هستند. توجه داشته باشید که روغن زیتون های تازه معمول فواید بیشتری دارند.
جمع بندی نهایی
روغن زیتون یکی از مفیدترین انواع روغن است که اگر به جدول ارزش غذایی یک قاشق روغن زیتون و مقدار روغن های اشباع نشده آن دقت کنید، متوجه مقدار پایین اسیدهای اشباع شده آن در مقابل اسیدهای چرب اشباع نشده می شوید. شاید روغن زیتون جزو کم کالری ترین روغن ها نباشد و کالری زیادی داشته باشد، اما فواید این روغن موجب شده تا مصرف به اندازه آن به شدت برای سلامت توصیه شود.
منابع: everydayhealth، healthline، healthline