دلمه برگ مو ترکیهای که در زبان ترکی به «یالانجی دولما» هم معروف است، جزو انواع دلمه و پیشغذاهای محبوب ترکها، در تمام دنیا است. در میان دلمههای موجود هم دلمه با برگ مو طرفداران بیشتری دارد و البته به عنوان یک غذای فصلی هم شناخته میشود. یعنی درست کردن این دلمه معمولا متعلق به زمانی است که برگهای درخت انگور، سبز یا به اندازه کافی بزرگ میشوند. در همه چیز درباره دلمه برگ مو بیشتر در این باره توضیح دادهایم. البته میتوانید برای تهیه دلمه برگ مو، در دیگر فصلها از برگهای کنسرو مو استفاده کنید. در مورد مواد به کار رفته در طرز تهیه دلمه برگ مو ترکیهای هم تنوع زیاد است. ما در این مقاله از سرویس آشپزی، به ۲ روش طرز تهیه دلمه برگ مو ترکیه یا یالانجی دولما میپردازیم. با مجله کوروش همراه باشید.
طرز تهیه دلمه برگ مو ترکیه ای با گوشت
مدت زمان آماده سازی مواد: ۳۰ دقیقه
مدت زمان مورد نیاز برای پخت: ۷۰ دقیقه
مواد لازم برای تهیه دلمه برگ مو ترکیه
• گوشت چرخکرده: ۳۰۰ گرم (گوشت گوساله یا گوسفند)
• پیاز: ۲ عدد متوسط
• برنج: ۱ لیوان دستهدار فرانسوی
• لپه: ۱/۲ لیوان دستهدار فرانسوی
• رب گوجه فرنگی: ۲ قاشق غذاخوری
• نعناع، شوید و ریحان خشک: از هر کدام ۱ قاشق غذاخوری
• سیر: ۱ یا ۲ حبه
• نمک، فلفل، زردچوبه: به میزان لازم
• روغن زیتون یا کنجد: به میزان لازم
• برشهای لیمو یا آبلیمو: به میزان دلخواه
• برگ مو: به میزان لازم
مراحل طرز تهیه یالانجی دولما
برای درست کردن دلمه برگ مو به روش ترکی، بعد از اینکه حبوبات را خیس کردید، همه مواد را با هم به ترتیب باید بپزید. مایه داخل دلمه ترکی که آماده شد، برگهای دلمه را کمی بجوشانید و مقداری از مایه را در آن بگذارید و بپیچید. سپس دلمهها را در قابلمه قرار دهید و با مقدار کمی آب بپزید.
مرحله اول: مواد دلمه ترکی را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه دلمه برگ مو ترکیه ای، مواد داخل دلمه را درست کنید. برای این کار، باید از شب قبل لپه را خیس کنید. برنج را هم از یک ساعت قبل بخیسانید. موقع شروع به آشپزی، لپه و برنج را آبکش کنید. پیازها را پوست بگیرید و به صورت نگینی خرد کنید. سیرها را هم پوست بگیرید و پوره کنید.
مرحله دوم: گوشت را با پیاز و ادویه و سیر تفت دهید
در یک قابلمه مناسب، کمی روغن زیتون یا کنجد بریزید و پیازها را در آن سرخ کنید. تا وقتی که سبک و طلایی شوند. سیر خرد یا پوره شده را اضافه کنید و فقط یک تفت کوتاه بدهید تا عطر آن بلند شود.
سپس گوشت چرخ کرده را با زردچوبه، فلفل سیاه و ادویههای دلخواه خود به همراه نمک اضافه کنید. شعله گاز را کم کنید تا گوشت با ادویهها کمی سرخ شود و بوی زهم آن را بگیرد. رب گوجه فرنگی را به گوشت چرخ کرده بیفزایید و تفت دهید تا طعم خام رب گوجه گرفته شود و رنگ باز کند.
مرحله سوم: لپهها و برنج دلمه ترکی را بپزید
در این مرحله، در یک ظرف دیگر، لپهها را با مقداری آب بپزید تا حدی که نیمپز شوند. برای پخت لپهها، ابتدا آنها را در مقداری آب روی حرارت بگذارید و بعد از اینکه جوش خورد و کف کرد، آب آن را دور بریزید. دوباره روی لپهها آب بریزید و آنها را مجددا روی حرارت بگذارید. برنجها را هم در یک ظرف جدا نیمپز کنید.
مرحله چهارم: مواد دلمه را ترکیب کنید و بپزید
بعد از نیمپز شدن لپه و برنج، آنها را آبکش کنید و به مخلوط گوشت بیفزایید. سبزیهای معطر خشک را اضافه کنید. کمی که مواد تفت خوردند، به اندازه ۱/۲ لیوان به مایه دلمه، آب جوش اضافه کنید و درب قابلمه را ببندید تا مواد با هم بپزند و طعم آنها یکنواخت شود. در این فاصله برگ موها را آماده کنید.
مرحله پنجم: برگ موها را بجوشانید
برگهای انگور را بشویید و شاخههای آنها را جدا کنید. برای اینکه برگهای مو انعطاف و نرمی بیشتری داشته باشند، در یک قابلمه مقداری آب بریزید و بجوشانید. برگهای مو را در یک آبکش بریزید و آبکش را به مدت ۲ دقیقه در آب جوش قرار دهید. سپس آبکش حاوی برگها را بیرون بیاورید. برگهای مو را روی یک پارچه حولهای بچینید تا آب اضافیشان را از دست بدهند.
مرحله ششم: مواد دلمه را داخل برگ موها بریزید
وقتی آب اضافی مواد داخل دلمهها تبخیر شد و طعم یکدستی گرفتند، به اندازه یک قاشق از مواد را داخل برگهای مو بریزید و آنها را به شکل بقچه یا رول شده، بپیچید. طوری که مواد بیرون نریزند. همه دلمهها را به همین شکل آماده کنید. سپس در یک قابلمه ۲ ردیف برگ مو، به صورت صاف بچینید و دلمههای درست شده را روی برگها بچینید.
روی دلمهها را یک بشقاب برگردانده شده قرار دهید تا دلمهها بعد از پخت باز نشوند. پیچیدن دلمه در ترکیه به این صورت است که معمولا دلمه برگ مو را به صورت رولی یا سیگاری میپیجند.
مرحله هفتم: دلمه ترکیهای را بپزید
در آخرین مرحله از طرز تهیه دلمه برگ مو ترکیه ای، قابلمه را روی حرارت قرار دهید و به اندازه نصف لیوان آب جوش به کف قابلمه بیفزایید. میتوانید از مقداری رب انار یا رب گوجه فرنگی را هم با آب جوش، ترکیب و بعد به قابلمه اضافه کنید. درب قابلمه را ببندید و حدود ۱ ساعت اجازه دهید دلمهها بپزند. در ۱۰ دقیقه پایانی در صورت دلخواه، کمی آبلیمو روی دلمهها بریزید. بعد از اینکه دلمهها پختند، حرارت را خاموش کرده و دلمهها را سرو کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه دلمه برگ مو شیرازی
طرز تهیه دلمه برگ مو ترکیه ای (روش دوم)
مواد لازم برای تهیه دلمه برگ مو
• بلغور گندم: ۲۰۰ گرم
• گوشت گاو یا گوسفند چرخ کرده: ۲۰۰ گرم
• پیاز: ۴۰۰ گرم
• تخم مرغ: ۶ عدد
• سیر تازه پوره شده: ۲ حبه
• برگ مو: به میزان لازم
• نمک، فلفل سیاه، دارچین: به میزان لازم
• روغن: به میزان لازم
مواد لازم برای تهیه چاشنی یالانجی دولما
• پوره گوجه فرنگی: ۳۰۰ گرم
• نعناع تازه: یک دسته ۱۰۰ گرمی
• آبلیمو: ۱ قاشق غذاخوری
• روغن زیتون: ۱ قاشق غذاخوری
مراحل طرز تهیه دلمه برگ مو ترکی
برای تهیه این نوع از دلمه برگ مو، همه مواد را باید بدون اینکه بپزید، با هم مخلوط کنید. مواد را ورز دهید تا چسبندگی پیدا کنند. سپس از این مواد، در برگهای مو بریزید و به صورت سیگاری بپیچید. دلمههای آماده شده را در قابلمه با سس یا بدون سس بپزید.
مرحله اول: مواد دلمه را با هم ترکیب کنید و ورز دهید
برای طرز تهیه دلمه برگ مو ترکیه، بلغورها را خیس و آبکش کنید. سپس همه مواد مورد نیاز برای تهیه دلمه ترکی را در یک ظرف بریزید و با دست ورز بدهید. تا حدی که یکدست شود و شکل خمیری پیدا کند. برگهای مو را بشویید و یکی، دو دقیقه بجوشانید. سپس از مواد خمیری، به اندازه یک قاشق در میان برگها قرار دهید و آنها را به صورت رولی یا دلمه سیگاری بپیچید.
مرحله دوم: دلمهها را با آب بپزید
کف یک قابلمه را برگهای مو پهن کنید. دلمههای پیچیده شده را کف قابلمه بگذارید تا کاملا پر شود. روی دلمهها را یک بشقاب بگذارید. قابلمه را روی حرارت قرار دهید و روی آن را به قدری آب بریزید که آنها را بپوشاند. در قابلمه را بگذارید و بعد از جوشیدن آب، حرارت را کم کنید.
مرحله سوم: سس دلمه ترکیه ای را درست کنید
یک ساعت صبر کنید و سس آن را درست کنید. همه مواد مورد نیاز برای تهیه سس را با هم در یک کاسه ترکیب کنید و هم بزنید تا یکدست شود. سپس آنها را در کنار دلمههای پخته سرو کنید. میتوانید بعد از گذشت ۱ ساعت از پخت دلمهها، سس را در قابلمه بریزید تا با دلمهها بپزد. وقتی سس غلیظ شد یا دلمهها، آب خود را از دست دادند، آن را سرو کنید. دلمه برگ مو ترکی را به صورت دلمه برگ مو بدون گوشت و گیاهی هم میتوانید درست کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه دلمه برگ مو اصفهانی
سوالات متداول
برای ترد شدن برگهای مو دلمه چه کار کنیم؟
به ۲ روش میتوانید برگهای مو را نرم کنید تا برای درست کردن دلمه مناسب باشد. میتوانید ۱ یا ۲ دقیقه برگها را بعد از شستن در ظرف مایکروویو قرار دهید و آن را روشن کنید. از فر یا توستر هم میتوانید استفاده کنید. یا اینکه برگها را در مقداری آب بجوشانید تا نرم شوند.
چاشنی دلمه ترکیه ای را چه زمانی اضافه کنیم؟
در طرز تهیه دلمه برگ مو ترکیه ای، چاشنی را بهتر است زمانی اضافه کنید که دلمهها کاملا پختهاند. بعد از پخت، چاشنی را اضافه کنید و اجاره دهید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دیگر دلمهها را بپزند. میتوانید چاشنی را جداگانه هم سرو کنید.