دلمه برگ مو یکی از غذاها یا پیش‌غذاهای معروف و محبوب در بین ایرانی‌ها است که اصالت آن را متعلق به آذربایجان و ترکیه می‌دانند. مایه این دلمه مجلسی با برگ مو را با مواد مختلفی از جمله انواع گوشت درست می‌کنند. در این میان برای کسانی که رژیم بدون گوشت را دنبال می‌کنند یا گیاه‌خوار هستند، دلمه بدون گوشت با سویا یا بدون سویا و فقط با حبوبات و برنج تهیه می‌شود. همچنین برای طعم‌دار کردن دلمه‌ها، چاشنی‌های متفاوتی به کار می‌روند که ترش، شیرین یا ملس هستند. در این مقاله از سرویس آشپزی به ۳ روش طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت می‌پردازیم. با مجله کوروش همراه باشید.
طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت
مدت زمان آماده سازی مواد: ۳۰ دقیقه
زمان مورد نیاز برای پخت: ۱ ساعت و ۲۰ دقیقه
مواد لازم برای تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت تبریزی
• لپه: ۱ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• برنج: ۱/۲ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• بلغور گندم: ۱/۳ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• پیاز: ۲ عدد
• سبزی دلمه: ۲۰۰ گرم (ترخون، مرزه، شوید، پیازچه، ریحون، تره به یک اندازه و جعفری دو برابر)
• رب گوجه فرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
• شکر: ۲ قاشق غذاخوری
• سرکه سفید: ۱/۳ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
• برگ مو: به میزان دلخواه
مراحل تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت گیاهی
برای درست کردن دلمه برگ مو بدون گوشت گیاهی، باید ابتدا مواد دلمه را بخیسانید، آبکش کنید و بپزید. سپس آن‌ها را با پیاز سرخ شده تفت دهید. برگ‌های مو را کمی بجوشانید و بعد داخل آن‌ها را با موادی که تفت داده‌اید، پر کنید. در آخر دلمه‌ها را با آب و چاشنی بپزید و سرو کنید.
مرحله اول: مواد دلمه گیاهی را آماده کنید
در اولین قدم از طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت، از شب قبل، لپه را خیس کرده و چند بار آب آن را عوض کنید. بلغور و برنج را هم از یک ساعت قبل جداگانه بخیسانید. لپه را آبکش کنید و با مقداری آب در یک قابلمه بریزید. وقتی لپه جوش خورد و کف کرد، آن را آبکش کنید.
مرحله دوم: مواد دلمه را نیم‌پز کنید
لپه آبکش شده را دوباره به قابلمه برگردانید و روی آن کمی آب بریزید. قابلمه را روی حرارت بگذارید و اجازه دهید لپه‌ها نیم‌پز شوند. برنج و بلغور را هم آبکش و نیم‌پز کنید. همه مواد نیم‌پز شده را آبکش کنید و کنار بگذارید.
مرحله سوم: مواد دلمه را تفت دهید
پیازها را به صورت نگینی ریز خرد کنید. در یک تابه کمی روغن بریزید و پیازهای خرد شده را به تابه اضافه کنید. وقتی پیاز سرخ و طلایی شد، فلفل و زردچوبه را اضافه کنید تا طعم خام آن‌ها از بین برود. لپه، بلغور و برنج نیم‌پز شده را به پیازها اضافه کنید و تفت دهید. سپس سبزی دلمه ساطوری شده و رب گوجه فرنگی را به مواد اضافه کنید تا طعم خامی آن از بین برود و رب گوجه رنگ باز کند. در آخر نمک را اضافه کرده و حرارت را خاموش کنید.
مرحله چهارم: برگ‌های مو را بجوشانید
برگ‌های انگور یا مو را بشویید و ساقه چوبی آن را با قیچی ببرید. یک قابلمه را که تا نیمه آب کرده‌اید، روی حرارت بگذارید. وقتی آب شروع به جوشیدن کرد، برگ‌ها را در آن قرار دهید. ۲ دقیقه صبر کنید تا برگ‌ها نرم شوند و تغییر رنگ دهند. سپس آن‌ها را آبکش کنید و روی دستمال نخی بگذارید تا آب خود را از دست بدهند.
مرحله پنجم: دلمه‌ها را پر کنید و بپزید
مثل روش تهیه دلمه برگ مو شیرازی و سایر انواع دلمه برگ مو، مقداری از موادی را که تفت داده‌اید، وسط برگ‌های مو بریزید و آن را ببندید. همه دلمه‌ها را به همین شکل آماده کنید. در تابه پهن یا یک قابلمه را کمی روغن بریزید و روی حرارت قرار دهید. چند برگ مو را کف تابه یا قابلمه بگذارید. دلمه‌ها را بدون فاصله و به صورت فشرده، به ترتیب در آن بچینید. کمی آب به قابلمه اضافه کنید و درب ظرف را بگذارید. حدود ۱ ساعت صبر کنید.
مرحله ششم: چاشنی دلمه بدون گوشت را اضافه کنید
در آخرین مرحله از طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت، سرکه و شکر را جداگانه با هم حل کنید و به سس دلمه اضافه کنید. ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دیگر صبر کنید تا چاشنی به خورد دلمه‌ها برود. وقتی دلمه‌ها پختند و طعم گرفتند، حرارت را خاموش کنید. دلمه‌ها را به آرامی بیرون بیاورید، طوری که برگ‌ها پاره نشوند و مواد بیرون نریزید. دلمه‌ها را در ظرف مناسب سرو کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه دلمه با فلفل دلمه ای
طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت با سویا
زمان مورد نیاز برای آماده سازی مواد: ۳۰ دقیقه
زمان مورد نیاز برای پخت: ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه
مواد لازم برای تهیه دلمه گیاهی با سویا
• سویا: ۱ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• لپه: ۱ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• کشمش: ۱ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• برنج نیم دانه: ۱ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• سبزی دلمه خرد و ساطوری شده: ۲ لیوان دسته‌دار فرانسوی
• پیاز: ۲ عدد متوسط
• نمک، زردچوبه و فلفل: به میزان لازم
• برگ انگور یا مو: به میزان لازم
مواد لازم برای چاشنی دلمه
• رب انار، شیره انگور و آب جوش: به میزان دلخواه
مراحل طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت با سویا
در این روش از طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت هم مانند روش، مواد اولیه را باید آماده و نیم‌پز کنید. سپس مواد را داخل برگ مو بپیچید و بپزید. در آخر هم باید اجازه دهید به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، دلمه‌ها با چاشنی و سس بپزند. بعد از پخت دلمه می‌توانید آن‌ها را گرم سرو کنید.
مرحله اول: مواد دلمه گیاهی را بخیسانید و نیم‌پز کنید
در این روش از طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت و با سویا، از قبل در ظرف‌های جداگانه لپه، سویا و برنج را خیس و بعد آن‌ها را آبکش کنید. برای شروع پخت، بعد از آبکش کردن، مواد آبکش شده را با سبزی دلمه، در یک ظرف در بسته با مقداری آب بپزید. در حدی که نیم‌پز شوند و له نباشند.
مرحله دوم: پیاز و کشمش را تفت دهید
پیاز را به صورت نگینی خرد کنید. کشمش را هم از قبل به مدت ۱۰ دقیقه خیس و بعد آبکش کنید. در یک تابه پیازها را با مقداری روغن تفت دهید. وقتی پیازها سرخ شدند، کشمش‌های آبکش و خشک شده را به پیازها اضافه کنید و کمی تفت دهید. زردچوبه، نمک و فلفل را هم اضافه کنید.
مرحله سوم: برگ مو را با مواد میانی دلمه پر کنید و بپزید
در این مرحله از طرز تهیه دلمه برگ مو با سویا، برگ‌های انگور را یک یا ۲ دقیقه بجوشانید و از آب بیرون بیاورید. وقتی آب اضافی‌‌شان خارج شد، آن‌ها را با مواد دلمه پر کنید و به شکل بقچه بپیچید. همه دلمه‌ها را که پر کردید، کف یک قابلمه را دو ردیف برگ مو بگذارید و دلمه‌ها را روی آن‌ها بچینید.
کمی آب به قابلمه اضافه کنید و روی حرارت به مدت ۱ ساعت بپزید. سپس چاشنی دلمه شامل رب انار، شیره انگور و آب را اضافه کنید و ۲۰ تا ۳۰ دیگر بپزید. دلمه‌ها که پختند، آن‌ها را در ظرف مناسب سرو کنید.
فوت و فن‌های طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت
*برای درست کردن دلمه برگ انگور بدون گوشت، از برگ مو تازه و درشت استفاده کنید.
*اگر می‌خواهید چاشنی یا سس دلمه شما طعم ترش داشته باشد، سرکه سفید و رب گوجه بهترین گزینه است. می‌توانید از تمر هندی، آبلیمو یا آب نارنج، آلبالو یا آلوچه هم استفاده کنید.
*در صورتی که می‌خواهید طعم چاشنی‌تان ملس شود، از رب انار ملس، شکر و شیره انگور استفاده کنید. میزان ترشی و شیرینی چاشنی‌ها به سلیقه شما بستگی دارد.
*چاشنی یا سس دلمه را می‌توانید به طور جداگانه هم درست کنید و در ظرف کنار سرو قرار دهید.
*چاشنی‌ها را همان ابتدای پخت به مواد اضافه نکنید. این کار باعث سفت شدن برگ دلمه‌ها خواهد شد.
*بهتر است از برنج ایرانی در طرز تهیه دلمه برگ مو بدون گوشت استفاده کنید. برنج نیم دانه گزینه بهتری است چون چسبندگی بیشتری به مواد داخل دلمه می‌دهد.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه دلمه کلم برگ تبریزی مجلسی به روشی ساده
سوالات متداول
ترکیب و نسبت‌های سبزی دلمه برگ انگور بدون گوشت چیست؟
سبزی دلمه برگ مو بدون گوشت شامل ترخون، مرزه، شوید، پیازچه، ریحون، تره به یک اندازه و جعفری دو برابر دیگر سبزی‌ها است.
چاشنی دلمه برگ مو بدون گوشت چیست؟
برای چاشنی می‌توانید هر یک از این ترکیب‌ها را با نسبت‌های دلخواه با هم ترکیب کنید:
*آب جوش، رب انار، شیره انگور
*آبلیمو، شکر یا شیره، آب‌جوش
*تمبر هندی، آب‌جوش
