هندوانه از میوههای آبدار و خوشمزه تابستانی و جزو میوههای کالری منفی است که در فصلهای گرم سال، به صورت میوه و انواع نوشیدنی و اسموتی هندوانه، مشتریهای زیادی دارد. این میوه علاوه بر طعم لذیذش، با خواص و فواید درمانی شگفت انگیز به سلامت بدن نیز بسیار کمک میکند. حتی خواص پوست هندوانه هم برای سلامت بدن اثبات شده است. در این مطلب از مجله کوروش به بررسی خواص و فواید هندوانه، مضرات احتمالی، تاریخچه، طبع و مصلح هندوانه میپردازیم. با سرویس سلامت همراه باشید.
تاریخچه هندوانه
بنا بر اسنادی که وجود دارد، اهالی آفریقای جنوبی اولین بار شروع به کاشت و برداشت هندوانه کردهاند. کشور هند هم در قرن هفتم میلادی اقدام به کشت هندوانه کرد. اما در قرن دهم میلادی این میوه به چین رسیده است و حالا چین را به عنوان بزرگترین تولید کننده هندوانه میشناسند.
شاید جالب باشد بدانید که هندوانه یک میوه محبوب بین مصریان باستان هم بوده است. مصریها این میوه را در مقبره پادشاهان خود قرار میداده اند تا در دنیای پس از مرگ، از آن استفاده کنند. مصریها ۵ هزار سال پیش، برداشت هندوانه را انجام میدادهاند.
البته پای این میوه در قرن ۱۳ میلادی به اروپا هم باز شد و بعد آمریکا از طریق بردههای آفریقایی با آن آشنا شدند. گونههای رایج هندوانه که میتوان آنها را در ایران پیدا کرد شامل: هندوانه خانمی، قرق، شریف آباد، محبوبی و هندوانه پوست سفید همدانی هستند. هندوانههای ایرانی به کشورهای همسایه از جمله عراق، امارت، کویت، بحرین و ترکیه صادر میشوند.
بیشتر بخوانید: خواص و فواید جوشانده تخمه هندوانه
طبع و مصلح هندوانه چیست؟
طبع هندوانه از نظر طب سنتی، سرد و تر است و به همین دلیل هم خاصیت گرمازدایی بدن را دارد. طبع این میوه تابستانی برای کسانی که مزاج گرم دارند، گزینهای عالی است. چون باعث تسکین تیزی خلط صفرا و تشنگی میشود.
از طرفی مصلح در طب سنتی به معنی مواد غذایی است که ضررهای خوراکیها را از بین میبرد و دفع میکند. در طب سنتی از عسل و قند به عنوان مصلح هندوانه یاد شده است. علاوه بر خوردن هندوانه میتوانید مربای پوست هندوانه هم درست کنید.
ارزش غذایی و مواد مغذی موجود در حدود ۱۰۰ گرم هندوانه
میزان انرژی: ۳۰ کیلو کالری
کربوهیدرات: ۷/۶ گرم
پروتئین: ۰/۶ گرم
چربی: ./۱۵ گرم
کلسترول بد: ندارد
فیبر: ۰/۴ گرم
فولات: ۳ میکروگرم
ویتامین ث: ۸/۱میلی گرم
ویتامین ای: ۰/۰۵ میلی گرم
پتاسیم: ۱۱۲ میلی گرم
کلسیم: ۷ میلی گرم
آهن: ۰/۲۴ میلی گرم
منیزیم: ۱۰ میلی گرم
لیکوپن: ۴۵۳۲ میکروگرم
خواص و فواید هندوانه برای سلامت بدن
۱- بهبود عملکرد قلب
هندوانه یک میوه عالی برای جلوگیری از تجمع کلسترولهای بد موجود در بدن است. همانطور که میدانید کلسترول بد، موجب ایجاد بیماریهای قلبی خواهد شد. مصرف روزانه یک برش از هندوانه چربیهای ذخیره شده در رگهای خونی را تا حد قابل ملاحظهای کاهش خواهد داد.
۲- کمک به جلوگیری و درمان سرطان
لیکوپن هندوانه، به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی، باعث پیشگیری از بروز انواع سرطان خواهد شد. این ماده باعث ایجاد رنگ قرمز شده و در درمان سرطان پروستات در مردان و سرطان رحم در زنان موثر است. خوردن حدود ۱ لیوان آب هندوانه در روز میتواند میزان لیکوپن (آنتی اکسیدان) مورد نیاز بدن را تامین و از بدن در مقابل حمله سلولهای سرطانی، محافظت کند.
۳- خواص و فواید هندوانه در هضم غذا
از آن جایی که با خوردن هندوانه، مقدار زیادی آب را به بدن خود وارد میکنید. از طرف دیگر به خاطر فیبر موجود در هندوانه، این میوه آبدار، به هضم سریع غذا و جلوگیری از عارضه یبوست کمک خواهد کرد.
۴- التیام دردهای عضلانی با هندوانه
هندوانه حاوی مقادیر زیادی از الکترولیدها و آمینواسیدهایی است که در کاهش خستگیهای عضلانی، موثر عمل میکنند. این میوه به دفع اسید لاکتیک بدن کمک کرده و اکسیژن خون را بالا میبرد. به همین دلیل خستگی را از بین میبرد.
۵- هندوانه و خاصیت هیدراته کردن بدن و درمان گرمازدگی
هیدراته کردن در اصل به معنی رساندن آب کافی به بدن است. این کار به افزایش اکسیژن خون کمک کرده و به خون این اجازه را میدهد تا مواد مغذی و اکسیژن را به همه نقاط بدن برساند. از آن جایی که ۹۰ درصد از حجم هندوانه را آب تشکیل میدهد، یکی از بهترین گزینهها برای هیدراسیون بدن، درمان کم آبی بدن و درمان گرمازدگی به شمار میرود. یکی از خواص و فواید هندوانه این است که با خوردن آن بدون فشار آوردن به کلیهها، عمل ادرار به راحتی انجام میشود.
۶- خواص و فواید هندوانه در کاهش التهاب
لیکوپن هندوانه که باعث ایجاد رنگ قرمز در آن میشود، به درمان التهابات بدن میپردازد. التهاب در اصل در پاسخ به یک آسیب یا بیماری در بدن اتفاق میافتد. همچنین بخشی از سیستم طبیعی بدن است که به مبارزه با آسیب و عفونت کمک میکند. شما با خوردن هندوانه میتوانید از خواص ضد التهابی این میوه آبدار بهره ببرید.
۷- خواص و فواید هندوانه برای زنان باردار
زنان باردار معمولا در ماههای ابتدایی بارداری، با مشکلاتی مثل درد و گرفتگیهای عضلانی مواجه میشوند. از آن جایی که هندوانه سرشار از مواد معدنی مفید است، میتواند به کاهش این دردها بسیار کمک کند. هندوانه به رفع سوزش معده، کاهش تورم دست و پا و درمان حالت تهوع در زنان باردار کمک میکند.
بیشتر بخوانید » ۸ میوه مضر برای زنان باردار و جنین «
۸- خواص و فواید هندوانه در کنترل فشار خون
برای کسانی که فشار خون بالایی دارند، «سیترولین» هندوانه مثل یک داروی مفید است. این اسید آمینه به کنترل فشار خون کمک میکند. پتاسیم هندوانه نیز یک ماده مهم برای حفظ فشار خون است. کسانی که به انجام ورزش و تمرین میپردازند، میتوانند مصرف آب هندوانه را بین فعالیتهای خود بگنجانند.
۹- هندوانه و پیشگیری از بیماری آسم
معمولا لیکوپن هندوانه را دارو و کاهش دهنده آسم در کودکان میدانند. ولی بزرگسالان نیز از مزایای پیشگیری از آسم با لیکوپن بیبهره نیستند. این آنتی اکسیدان به طرز قابل ملاحظهای در هندوانه وجود دارد.
۱۰- پیشگیری از سرماخوردگی با هندوانه
درست است که هندوانه یک میوه تابستانی است و سرماخوردگی یک بیماری معمولا زمستانی ولی هر زمان که سیستم ایمنی بدن با ضعف مواجه شود، سرماخوردگی از راه میرسد. البته شما میتوانید هندوانه را در زمستان هم پیدا و مصرف کنید. خاصیت آنتی اکسیدانی این میوه خوشمزه، بدن را در مقابل سرماخوردگی و آنفولانزا ایمن نگه میدارد.
بیشتر بخوانید » ۱۰ دمنوش و چای برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا «
۱۱- کاهش ابتلا به بیماری های چشم
خاصیت آنتیاکسیدانی لیکوپن هندوانه، به سلامت چشم کمک میکند و به مبارزه با رادیکالهای آزاد میپردازد. این رادیکال آزاد باعث بروز بیماری «ماکولای چشمی» میشوند. ماکولا یا «تباهی لکه زرد»، یک بیماری چشمی است که با افزایش سن، شدت بیشتری پیدا میکند. حتی این بیماری در نوع پیشرفته به نابینایی منجر خواهد شد.
۱۲- خواص و فواید هندوانه برای لاغری
هندوانه با میزان زیاد آبی که به بدن وارد میکند، میزان کالری را کاهش خواهد داد. این میوه همچنین از تجمع چربی و انباشته شدن سموم جلوگیری میکند. از طرفی سرعت متابولیسم با خوردن هندوانه افرایش پیدا خواهد کرد. همه این موارد دست به دست هم میدهند تا هندوانه به عنوان یک میوه عالی برای کاهش وزن عمل کند.
۱۳- خواص و فواید هندوانه در بهبود بیماریهای کلیه
دفع پتاسیم موجود در بدن در برخی افراد با مشکل همراه است. به خاطر این که پتاسیم هندوانه پایینتر از بعضی میوههای دیگر است، برای کسانی که با بیماریهای کلیوی دست و پنجه نرم میکنند، مفید است.
بیشتر بخوانید:بهترین مواد غذایی برای انواع مشکلات کلیه
۱۴- پیشگیری از آسیب سلولی با مصرف هندوانه
لیکوپن هندوانه مانند یک سپر جلو آسیبهای سلولی که به بیماریهای قلبی منجر میشود، میایستد. این آنتی اکسیدان به مبارزه با رادیکالهای آزاد میپردازد و از آسیبهای مربوط به بیماریهای قلبی جلوگیری میکند.
۱۵- خواص و فواید هندوانه در پیشگیری از سکته
«سکته» علایم مختلفی دارد که یکی از آن ها کم آبی بدن است. کم آبی باعث ایجاد لخته در خون شده و احتمال بروز سکته را افزایش میدهد. همچنین در مورد سکته قلبی، به خاطر از بین رفتن روند خونرسانی، سکته اتفاق میافتد. با مصرف هندوانه میتوان تا حد چشمگیری از خطرات بروز سکته جلوگیری کرد.
۱۶- هندوانه موثر در درمان دیابت
هندوانه یک میوه مفید برای کاهش چربی اضافی بدن است و این عامل نقش پررنگی در بهبود بیماری دیابت دارد. همچنین بار گلیسمی هندوانه پایین است و بهترین گزینه برای بیماران دیابتی است. «شاخص گلیسمی» بیان کننده میزان تاثیر مواد غذایی کربوهیدرات دار روی قند خون است. بار گلیسمی نیز شاخص اندازهگیری کیفیت کربوهیدرات است.
۱۷- تقویت سیستم ایمنی بدن با مصرف هندوانه
هندوانه سرشار از ویتامین ث، ب ۶ و ویتامین آ است که هر یک فواید بسیار زیادی برای بدن دارند. همه این مواد مفید، باعث افزایش و تقویت سیستم ایمنی بدن میشوند. همچنین از بدن در مقابل انواع بیماریها محافظت میکنند.
۱۸- استحکام بخشی به استخوانها با هندوانه
ویتامین ث در هندوانه علاوه بر فوایدی که گفتیم، به بهبود سلامت استخوان و التیام زخمها کمک میکند. ویتامین C میتواند از پوکی و شکستگی استخوان جلوگیری کند.
۱۹- خواص و فواید هندوانه برای مردان و افزایش اسپرم
هندوانه در مردان باعث افزایش میل جنسی و اسپرم میشود. «سیترولین» موجود در هندوانه برای مردان مانند یک ویاگرا عمل میکند. این میوه در سلامت جنسی مردان بسیار موثر است. آقایان با مصرف هندوانه میتوانند رابطه جنسی بیشتر و نعوظ بهتری را تجربه کنند.
۲۰- خواص هندوانه برای نعوظ در مردان
«سیترولین» موجود در هندوانه به نعوظ بهتر در مردان کمک میکند. این میوه را میتوان به عنوان یک درمان برای اختلال نعوذ مصرف کرد بدون این که عوارضی متوجه مصرف کننده باشد.
۲۱- درمان پروستات با هندوانه
احتمالا شما هم شنیدهاید که گوجه فرنگی یک میوه موثر در جلوگیری و درمان بیماری پروستات است. بد نیست بدانید که این وظیفه را لیکوپن موجود در هندوانه بر عهده دارد. هندوانه نیز مانند گوجه فرنگی منبع بسیار غنی از لیکوپن است و آسیب به بافت پروستات را تا حد زیادی کاهش میدهد. بر اساس نتایج آزمایشهای محققان تغذیه، هندوانه بیشترین میزان لیکوپن را در بین میوهها و سبزیجات تازه دارد. تا پیش از این، گوجه فرنگی را جزو سبزیجاتی میدانستند که بالاترین لیکوپن را دارد.
این ماده مغذی حاوی ویژگیهای آنتی اکسیدانی است که پوست، قلب و پروستات را سالم نگه میدارد. طبق تحقیقاتی انجام شده که با مصرف هندوانه آسیب به بافت پروستات به طور چشمگیری کاهش پیدا میکند.
بیشتر بخوانید: روشهای حرفهای تشخیص هندوانه سرخ و شیرین
۲۲- خواص هندوانه برای کبد
از آن جایی که هندوانه به رقیق شدن خون کمک میکند به پاکسازی کبد و درمان بیماریهای مربوط آن نیز می پردازد.
۲۳- خواص و فواید هندوانه در پاکسازی ریه
برای داشتن یک ریه سالم، باید یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید. استفاده از مواد غذایی و معدنی مفید هم به این روند کمک میکند. هندوانه به خاطر وجود ویتامین A و C در درمان بیماریهای ریوی موثر است. خاصیت آنتی اکسیدانی آن نیز به دفع سموم بدن کمک میکند.
۲۴- انرژی بدن خود را با هندوانه افزایش دهید
پتاسیم و ویتامین B موجود در هندوانه به تولید انرژی در بدن کمک میکنند. این در حالی است که کالری هندوانه بالا نیست. برای کسانی که یک روز خسته کننده یا برعکس، یک روز پر فعالیت را سپری کردهاند، خوردن یک لیوان آب هندوانه می تواند انرژی رفته آنها را برگرداند.
۲۵- خواص و فواید هندوانه بر سلامت لثه
هندوانه به خاطر داشتن مقادیر بالای ویتامین ث، از ایجاد خونریزی و التهاب لثه جلوگیری میکند. این میوه باکتریهای مضر در دهان را از بین میبرد و از ایجاد عفونتها جلوگیری به عمل میآورد.
۲۶- تاثیر خوردن هندوانه بر زیبایی پوست
ویتامین آ و ث هندوانه یکی از مواد مغذی مهم برای سلامت پوست است. این مواد باعث ایجاد سلولهای جدید پوستی میشود و به ترمیم پوست کمک میکند. لیکوپن و بتاکارون به عنوان دو ماده مغذی مهم در هندوانه، از پوست در مقابل آفتاب سوختگی مراقبت میکنند. همچنین میتوانید انواع ماسک هندوانه را با این میوه تهیه و روی پوست استفاده کنید.
۲۷- خواص و فواید هندوانه برای مو
«آرژنین» از اسیدهای آمینه ضروری بدن است که به گردش خون در پوست سر کمک میکند. همچنین باعث رشد مو می شود. «سیترولین» موجود در هندوانه سطح آرژنین را نیز بالا میبرد و در نتیجه با خوردن هندوانه موهای زیبایی خواهید داشت.
۲۸- جلوگیری از ریزش مو با هندوانه
از آن جایی که هندوانه به بهبود اکسیژنرسانی به مو کمک میکند، تولید کلاژن نیز بهبود مییابد. با مصرف مرتب هندوانه، میتوانید ریزش موی خود را متوقف کنید.
۲۹- رطوب رسانی به مو
همان خاصیت آبرسانی هندوانه که به پوست زیبا و بدن سالم کمک میکرد، به داشتن موی زیبا هم کمک میکند. آب موجود در هندوانه باعث ایجاد رطوبت در پوست سر شده و خشکی آن را جبران میکند. می توانید برای داشتن موهای زیبا، از روغن دانه هندوانه هم استفاده کنید.
۳۰- خاصیت ضد پیری هندوانه
هندوانه با آبرسانی قوی یک خوراکی بسیار مفید برای از بین بردن چروکهای ریز و درشت صورت است. همچنین ویتامینهای موجود در آن لکهها و جای جوش را از بین برده و باعث درخشندگی و طراوت بیشتر پوست میشود.
۳۱- کمک به سلامت استخوانها
ویتامین C یکی از مواد مغذی موجود در هندوانه است که نقش مهمی را در سلامت استخوانها ایفا میکند. همچنین این ویتامین میتواند در بهبود زخم موثر باشد. علاوه بر ویتامین ث، لیکوپن در این میوه، مانع پوکی و شکستگیهای استخوان میشود. ویتامین A موجود در هندوانه نیز با رشد استخوانها ارتباط مستقیمی دارد.
۳۲- جلوگیری از آسیبهای دیگر بیماریها
هندوانه جزو میوههای آبدار تابستانی و غنی از لیکوپن است که سلولهای بدن را از آسیبهای مرتبط با بیماریهای قلبی محافظت میکند. لیکوپن با رادیکالهای آزاد مبارزه کرده و از آسیب سلولی جلوگیری میکند.
مضرات و عوارض هندوانه
- برخی افراد با خوردن هندوانه دچار حساسیت میشوند که خوردن این میوه را برای آنها قدغن میکند.
- مصرف بیش از اندازه هندوانه همچنین در برخی افراد باعث نامنظم شدن ضربان قلب میشود. در نتیجه مصرف هندوانه در این افراد باعث ایجاد اختلالات قلبی و عروقی خواهد شد.
- زیادهروی در خوردن هندوانه همچنین به اسهال، سوء هاضمه، تهوع و اختلالات رودهای منجر میشود.
Saeed . 15 خرداد 1402
سلام آیاخوردن هندوانه به افزایش وجهت اسپرم هم کمک میکند