شیرینی نخودچی یا نان نخودچی جزو محبوب‌ترین شیرینی‌های عید نوروز بدون فر است. یک شیرینی عید با دوام بالا که ریزه میزه است و اصلا مخصوص پذیرایی از مهمان است. نخودچی جزو معروف‌ترین شیرینی‌های عید اصفهانی‌ها هم محسوب می‌شود و برای شیرینی عید گیلانی‌ها هم یک گزینه ثابت است. جالب است بدانید شیرینی نخودی اصالتی قزوینی دارد و از جمله شیرینی‌های سنتی قزوین برای عید هم هست. به جای خریدن شیرینی نخودچی بازاری بد نیست در این مقاله از سرویس آشپزی، آموزش چند روش طرز تهیه شیرینی نخودچی در فر و شیرینی نخودچی بدون فر در خانه برای شیرینی عید را بخوانید. در انتهای مقاله به سوالات متداول در مورد دستور پخت شیرینی نخودچی بازاری پاسخ خواهیم داد. با مجله کوروش همراه باشید.
مواد لازم برای تهیه شیرینی نخودچی در فر (برای ۵ نفر) (روش اول)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| آرد نخودچی (مرغوب و تازه) | ۲۵۰ گرم |
| پودر قند الک شده | ۱۵۰ گرم |
| روغن صاف قنادی یا روغن جامد | ۲۰۰ گرم (بهتر است نصف روغن جامد و نصف روغن صاف قنادی باشد) |
| هل (پودر شده) | ۱ قاشق چای‌خوری |
| زعفران (دم کرده غلیظ) | ۱ قاشق مرباخوری (سلیقه‌ای) |
| آرد سفید | کمی برای آرد پاشی سطح کار |
| پودر پسته، پودر گل محمدی یا خلال پسته | به مقدار دلخواه |
مدت زمان پخت شیرینی نخودچی در فر: ۲۰ دقیقه
مدت زمان آماده‌سازی مواد: ۲۰ دقیقه
میزان کالری یک عدد شیرینی نخودچی متوسط: حدود ۳۵ تا ۴۸ کیلوکالری
مراحل طرز تهیه شیرینی نخودچی در فر
قبل از درست کردن شیرینی نخودچی به این موضوع دقت کنید که حتما از مواد اولیه مرغوب و آرد نخودچی باکیفیت استفاده کنید تا طعم نان نخودچی شما مثل قنادی شود.
مرحله اول؛ روغن را آماده کنید
در اولین مرحله از دستور تهیه شیرینی نخودچی باید ابتدا روغن جامد و روغن صاف قنادی را که در دمای محیط کاملا نرم شده‌اند را با هم ترکیب کنید. ترکیب روغن را به مدت ۲ دقیقه با همزن برقی یا دستی به خوبی بزنید تا کاملا یکدست شود. می‌توانید فقط از روغن صاف قنادی یا فقط روغن جامد هم استفاده کنید اما ترکیب این دو روغن بهتر است.
روغن جامد را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
مرحله دوم؛ اضافه کردن پودر قند به روغن
در این مرحله باید پودر قند (طرز تهیه پودر قند) را الک کنید. سپس پودر قند الک شده را به روغن اضافه کنید و باز هم با همزن هم بزنید. ۵ دقیقه زمان برای این هم زدن کافی است. بعد از هم زدن پودر قند و روغن باید یک مایه یکدست با بافت خامه‌ای داشته باشید (اگر همزن ندارید یک دستکش پلاستیکی دست کنید و این ترکیب را به آرامی با دست مخلوط کنید تا یکدست و خامه‌ای شود).
مرحله سوم؛ اضافه کردن پودر هل و زعفران
در این مرحله از طرز تهیه شیرینی نخودچی، هل پودر شده و زعفران دم کرده را با هم ترکیب کنید و مواد را هم بزنید. بهتر است هل و زعفران را خودتان با آسیاب پودر کنید تا عطرشان از بین نرود.
برای خرید دانه هل و زعفران باکیفیت می‌توانید از فروشگاههای افق کوروش به روش‌های حضوری و اینترنتی اقدام کنید.
مرحله چهارم؛ اضافه کردن آرد نخودچی
سپس نوبت اضافه کردن آرد نخودچی است. قبل از اضافه کردن آرد نخودچی بهتر است آرد را ۲ تا ۳ بار الک کنید تا در مایه شیرینی گلوله‌ای نشود. سپس آرد نخودچی را به مخلوط روغن، پودر قند، پودر هل و زعفران اضافه کنید.
آرد نخودچی را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
مرحله پنجم؛ چرخ کردن و ورز دادن خمیر شیرینی نخودچی
بعد از اضافه کردن آرد نخودچی به ترکیب روغن و پودر قند، خمیر را به خوبی با لیسک هم بزنید. وقتی خمیر یکدست شد کمی با نوک انگشتان هم خمیر را ورز دهید. برای انسجام بیشتر خمیر شیرینی، در این مرحله ۳ تا ۴ بار آن را در چرخ گوشت چرخ کنید.
دوباره چند دقیقه خمیر را آرام ورز دهید ولی نگذارید به روغن بیفتد. چون اگر خمیر روغن پس بدهد، باعث شکنندگی و خرد شدن شیرینی‌ها بعد از پخت می‌شود. در نهایت خمیر باید بافت لطیف، نرم و منسجمی داشته باشد.
در نهایت یک تکه کوچک از خمیر را بردارید و به آن شکل بدهید اگر اطراف خمیر ترک خورد باید همچنان خمیر را ورز بدهید. وقتی که خمیر کاملا در وسط ظرف جمع شد و بافت منسجم و لطیفی پیدا کرد خمیر آماده است.
مرحله ششم؛ استراحت دادن خمیر نخودچی
بعد از این که خمیر نخودچی را ورز دادید. خمیر را جمع کرده و در یک کیسه فریزر یا سلفون بگذارید طوری که به آن هوا نرسد. به مدت ۵ تا ۶ ساعت خمیر را در محیط آشپزخانه بگذارید تا کاملا منسجم شود. شیرینی‌پزهای حرفه‌ای گاهی یک شب تا صبح یا به مدت ۲۴ ساعت به خمیر نخودچی استراحت می‌دهند.
اما شیرینی نخودچی را سریع و بدون استراحت زیاد هم می‌توان تهیه کرد و همان ۵ الی ۶ ساعت استراحت خمیر هم کفایت می‌کند.
مرحله هفتم؛ باز کردن خمیر نخودچی
در این مرحله از طرز تهیه شیرینی نخودچی، فر را روشن و روی درجه ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید تا گرم شود. سپس روی سطح کارتان مقداری آرد سفید بپاشید و خمیر شیرینی را روی یک سطح صاف با وردنه باز کنید.
ضخامت خمیر باید از نیم تا یک سانتی‌متر باشد، بعضی هم ۲ سانتی‌متر برای ضخامت خمیر در نظر می‌گیرند، این بستگی به ارتفاع قالب‌های شما دارد (اگر قالب ندارید خمیر با ضخامت ۲ سانتی‌متر پهن کنید). یادتان باشد اگر روی خمیر یک سلفون بکشید و سپس با وردنه باز کنید خمیر کمتر ترک می‌خورد.
مرحله هشتم؛ قالب زدن شیرینی نخودچی
در این مرحله باید خمیر را با قالب شیرینی نخودچی، قالب بزنید. برای درست کردن شیرینی نخودچی باید از قالب‌های مخصوص نخودچی استفاده کنید. به آرامی قالب را داخل قالب خمیر شیرینی فرو ببرید (مثل تصویر بالا) تا خمیر پودر نشود و از هم نپاشد. اگر قالب ندارید برای هر عدد نان نخودچی از خمیر به اندازه یک فندق بردارید و با دست گرد کنید.
مرحله نهم؛ قرار دادن نان نخودچی در فر
در این مرحله شیرینی‌های قالب زده شده را داخل سینی فر قرار دهید. برای این کار ابتدا داخل سینی فر یک کاغذ روغنی بگذارید. سپس شیرینی نخودچی زعفرانی را روی کاغذ روغنی بچینید. روی شیرینی‌ها را با خلال پسته، پودر پسته یا پودر گل محمدی تزیین کنید.
انواع مغز آجیل از جمله خلال پسته و مغز پسته را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
مرحله دهم؛ پختن و سرو کردن شیرینی نخودچی
بعد از قرار دادن سینی شیرینی نخودچی در طبقه وسط فر باید آن را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه (بستگی به فر دارد) به حال خود بگذارید تا کاملاً پخته شود. بعد از این که رنگ شیرینی‌ها طلایی شد، می‌توانید سینی را از فر خارج کنید. سپس صبر کنید شیرینی‌ها سرد شوند و در ظرف مورد نظر بچینید. اگر شیرینی‌های گرم را در دست بگیرید، خرد می‌شوند. پس اجازه دهید خوب خنک شوند و سپس در ظرف بچینید.
بیشتر بخوانید » طرز تهیه شیرینی نارگیلی در فر و بدون فر «
مواد لازم تهیه شیرینی نخودچی با آرد سفید و آرد نخودچی (روش دوم)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| آرد نخودچی | ۲۰۰ گرم |
| آرد سفید | ۱۰۰ گرم |
| پودر قند | ۱۵۰ گرم |
| روغن جامد (هم دمای محیط) | ۱۳۰ گرم |
| پودر هل | ۱ قاشق چای‌خوری |
| رنگ زرد زعفرانی | ۱ قطره |
| روغن مایع | ۱ قاشق غذاخوری |
مراحل طرز تهیه شیرینی نخودچی بدون استراحت
طرز تهیه شیرینی نخودچی خانگی با آرد سفید نیز بسیار ساده است. برای درست کردن شیرینی نخودچی به این روش خمیر شیرینی نیاز به استراحت ندارد. همچنین شما باید فر را قبل از شروع کار روشن کنید و صبر کنید روی دمای ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد خوب داغ شود و بعد از ۱۰ دقیقه دما را روی ۱۳۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید.
مرحله اول؛ روغن و پودر قند را با همزن بزنید تا پوک شود
ابتدا باید روغن جامد و پودر قند را با دور کند همزن بزنید تا کمی پوک شود.
مرحله دوم؛ پودر هل و زعفران را اضافه کنید
حالا پودر هل و رنگ زعفرانی را اضافه کنید و حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه با دور تند همزن بزنید تا این مایه کاملا پوک و پفکی شود.
مرحله سوم؛ آرد سفید و آرد نخودچی را الک و اضافه کنید
حالا آردها را با هم مخلوط و سه بار الک کنید. سپس مخلوط آرد سفید و آرد نخودچی را کم کم به مخلوط پودر قند و روغن اضافه کرده و با دور کند همزن یا لیسک هم بزنید (دقت کنید که تمام آرد را به یکباره اضافه نکنید چون خمیر حالت پودری پیدا می‌کند). در اواخر اضافه کردن آردها با نوک انگشتان دست مواد را ورز دهید تا خمیر شیرینی یکدست شود.
در این مرحله برای اینکه خمیر انسجام بهتری پیدا کند می‌توانید حدود یک قاشق غذاخوری روغن مایع اضافه کنید و خمیر را با نوک انگشتان دست کمی ورز دهید تا یکدست شود.
آرد سفید و روغن مایع را می‌توانید از فروشگاههای زنجیره‌ای افق کوروش به روش‌های اینترنتی و حضوری خریداری کنید.
مرحله چهارم؛ خمیر شیرینی را باز کنید
حالا روی یک سطح تمیز و صاف مقداری آرد نخودچی بپاشید و خمیر را با وردنه به قطر یک سانتی‌متر باز کنید و با قالب مخصوص نخودی قالب بزنید.
مرحله پنجم؛ شیرینی نخودچی را در فر بپزید
شیرینی‌ها را در سینی فر که فقط کمی کف آن را چرب کرده‌اید با فاصله بچینید. روی شیرینی‌ها می‌توانید کمی کنجد یا پودر پسته بپاشید یا خلال پسته و بادام فرو کنید. سینی فر را در طبقه وسط فر بگذارید و حدود ۳۰ الی ۴۰ دقیقه اجازه دهید شیرینی نخودی‌ها کاملا مغزپخت شوند. بعد از اینکه شیرینی نخودچی پخت و رنگ آن طلایی شد، صبر کنید کاملا سرد شود بعد در ظرف سرو بچینید.
روش تهیه شیرینی نخودچی در قابلمه و بدون فر (روش سوم)
اگر فر ندارید بعد از طی مراحل بالا و در زمان پخت شیرینی نخودچی شیرینی‌های قالب‌زده را در یک قابلمه درست کنید. برای این کار ابتدا یک شعله پخش‌کن روی گاز بگذارید تا گرم شود. در یک قابلمه هم یک رینگ بگذارید. کف یک قالب تارت یا سینی را با کاغذ روغنی بپوشانید و شیرینی‌ها را روی آن بچینید.
کمی تخم خرفه یا پودر پسته روی شیرینی‌ها بریزید. بهتر است روی درب قابلمه یک دمکنی بگذارید تا شیرینی روی شعله ملایم گاز به خوبی پخته شود. ۳۵ تا ۴۰ دقیقه صبر کنید تا شیرینی‌ها به خوبی بپزند.
بعد از پخت شیرینی‌ها، درب قابلمه را باز بگذارید تا شیرینی‌ها کاملا سرد شوند. سپس شیرینی‌ها را به آرامی بیرون بیاورد و در ظرف سرو قرار دهید. می‌توانید شیرینی‌ها را در ظروف دربسته بگذارید و در یخچال نگه دارید.
نکات مهم در طرز تهیه شیرینی نخودچی در فر و بدون فر
- اگر خمیر شیرینی نخودچی بیش از اندازه سفت یا نرم باشد، قالب زدن آن مشکل می‌شود. از همین رو بهتر است خمیر را طبق نکات گفته شده درست کنید که انسجام مناسبی داشته باشد.
- در دستور شیرینی نخودچی نباید بعد از آماده شدن خمیر آن را خیلی زیاد ورز دهید. ورز دادن بیش از حد شیرینی نخودچی موجب روغن انداختن خمیر و شکننده و خرد شده شیرینی شما بعد از پخت می‌شود.
- یک تکه کوچک از خمیر را بردارید و به آن شکل بدهید اگر اطراف خمیر ترک خورد باید همچنان خمیر را ورز بدهید. وقتی که خمیر کاملا در وسط ظرف جمع شد و بافت منسجم و لطیفی پیدا کرد خمیر آماده است.
- در روش اول برای انسجام بیشتر شیرینی نخودچی می‌توانید مقدار ۱۰۰ گرم آرد سفیدی که ۲ تا سه بار الک کرده‌اید را با آرد نخودچی ترکیب کنید و همین مقدار از آرد نخودچی را کم کنید.
- در صورتی که دوست دارید شیرینی نخودچی شما قطر کمتری داشته باشد، می‌توانید آن‌ها را با قطر ۱ سانتی‌متری پهن کنید و سپس قالب بزنید. قطر خمیر شیرینی نخودچی از حدود نیم سانتی‌متر تا ۲ سانتی‌متر متغیر است.
چکار کنیم شیرینی نخودچی ترد شود؟
- به هیچ عنوان از شکر در طرز تهیه شیرینی نخودچی استفاده نکنید. حتما باید از پودر قند یا پودر شکر استفاده کنید تا خمیر شیرینی خراب نشود و بافت لطیف و تردی داشته باشد.
- برای ترد شدن شیرینی نخودچی بهتر است برای درست کردن این شیرینی از روغن جامد یا روغن صاف قنادی استفاده کنید. کره و روغن مایع نمی‌توانند جایگزین روغن جامد و روغن صاف در این دستور پخت باشند.
- خمیر شیرینی نخودچی هر چقدر بیشتر استراحت کند، شیرینی شما تردتر شده و بهتر پخته می‌شود.
- در روش تهیه شیرینی نخودچی در فر اگر از گوشتکوب یا همزن برای ورز دادن و مخلوط کردن خمیر استفاده نمی‌کنید و با دست می‌خواهید آن را ورز دهید، ابتدا مواد خمیر را با لیسک ترکیب کنید، با نوک انگشتان ورز دهید و بعد ۴ بار آن را چرخ کنید. استفاده از چرخ‌گوشت می‌تواند بافت خمیرتان را منسجم و ترد کند.
- اگر از روغن نیمه جامد استفاده می‌کنید ابتدا باید روغن را صاف کنید. یعنی روغن را ابتدا با حرارت غیر مستقیم و روی بخار کتری، آب کنید (روغن اصلا نباید به حالت جوش در بیاید، فقط آب شدن روغن کافیست به همین علت حتما باید به روش بن ماری روغن را آب کنید) و روغن آب شده را در یخچال بگذارید تا کاملا سفت شود. بعد از جامد شدن دوباره روغن می‌توانید آن را با همزن بزنید و از آن برای پخت نان نخودچی استفاده کنید.
نکات مهم بعد از پخت شیرینی نخودچی
- از مهم‌ترین نشانه‌های پخت شیرینی نخودچی آن است که در زمان پخت، بو و عطر شیرینی به مشام برسد. از طرفی رنگ شیرینی نیز باید طلایی‌رنگ شود. برای اطمینان از پخت شیرینی می‌توانید آن را به آرامی با چاقو نصف کنید؛ اگر نصف شد یعنی شیرینی پخته است.
- هیچ‌گاه شیرینی نخودچی گرم را داخل ظرف نچینید. زمانی که شیرینی نخودچی گرم است، بسیار ترد است و دست زدن به آن موجب ترک خوردن و وا رفتن شیرینی می‌شود. اجازه دهید شیرینی شما کاملاً سرد شود. سپس آن را داخل ظرف مورد نظرتان بچینید.
نکات تزیین شیرینی نخودچی در خانه
- برای تزیین شیرینی نخودی می‌توانید از شکلات آب شده، دانه‌های کنجد، پودر یا خلال پسته و بادام و همچنین گلبرگ‌های خرد شده گل محمدی استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که باید قبل از قرار دادن شیرینی در فر آن را تزیین کنید و سپس داخل فر قرار دهید.
- برای داشتن رومال زعفرانی شیرینی نخودچی می‌توانید با برس آشپزی، مقداری زعفران دم کرده را روی شیرینی‌ها بمالید. سپس کمی پودر بادام، پسته، کنجد یا سیاه دانه روی شیرینی‌ها بریزید و بعد در فر یا تابه بپزید یا بدون پخت سرو کنید.
- در صورتی که شیرینی نخودچی را با شکلات آب شده تزیین می‌کنید، حتماً این کار را بعد از پخت و سرد شدن شیرینی انجام دهید.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن شیرینی نخودچی
در طرز تهیه شیرینی نان نخودچی از چه نوع روغنی استفاده می‌شود؟
دستور پخت شیرینی نخودچی با روغن مایع یا کره امکان‌پذیر نیست و برای درست کردن آن باید از روغن جامد یا روغن صاف قنادی استفاده کنید.
چرا شیرینی نخودچی سفت میشه؟
۱- میزان آرد در ترکیبات شیرینی نخودچی زیاد بوده و رعایت نشده است.
۲- میزان روغن کم بوده است.
۳- در زمان پخت شیرینی، حرارت زیاد بوده است.
۴- آرد نخودچی الک نشده یا کم الک شده است.
۵- شیرینی بعد از پخت، برای نگهداری در معرض هوای آزاد بوده است.
چرا شیرینی نخودچی به قالب می چسبه؟
۱- میزان روغن کم بوده است.
۲- آرد به خوبی الک نشده است.
۳- بلافاصله بعد از پخت، شیرینی را از سینی فر جدا کرده‌اید؛ باید اجازه دهید سرد شود.
چرا شیرینی نخودچی وا میره؟
۱- روغن مورد استفاده زیاد بوده است.
۲- زیادی از روغن برای چرب کردن سینی فر یا کاغذ روغنی استفاده کرده‌اید.
چرا شیرینی نخودچی ترک می خوره؟
۱- بافت خمیر قبل از پخت، مناسب و منسجم نبوده است (زیادی شل یا زیادی سفت بوده است).
۲- پودر قند و آرد را الک نکرده‌اید.
۳- روغن کم بوده است.
۴- خمیر را کم یا زیاد ورز داده‌اید.
۵- اگر در هنگام قالب زدن، روی خمیر یک سلفون بکشید و سپس با وردنه باز کنید، خمیر کمتر ترک می‌خورد.
شیرینی نخودچی چقدر ماندگاری دارد؟
شیرینی نخودچی را به مدت ۲ تا ۳ هفته در بیرون یخچال و تا ۲ ماه در یخچال می‌توانید نگهداری کنید.
روش تهیه شیرینی نخودچی در مایکروفر چگونه است؟
در طرز تهیه شیرینی نخودچی با مایکروفر، دستگاه را روی دمای ۱۶۰ درجه سانتی‌گراد مایکروویو تنظیم کنید و به مدت ۱۵ دقیقه بپزید. مراحل روش تهیه شیرینی نخودچی را مثل بالا انجام دهید.
از کجا بفهمیم شیرینی نخودچی پخته است؟
وقتی رنگ شیرینی نخودچی طلایی شد پخته است. برای اطمینان از پخت شیرینی می‌توانید آن را به آرامی با چاقو نصف کنید؛ اگر نصف شد یعنی شیرینی پخته است.
محصولات مرتبط
آذر زمانیان . 15 بهمن 1403
بسیار خوب توضیح دادین ممنون واقعا پختم‌و عالی بود از بازاری خیلی خوشمزه تر شد