آبدوغ خیار را مادربزرگ‌ها برای ناهار ظهرهای داغ تابستان شش روز از هفت روز هفته به بهانه گرمای هوا درست می‌کردند. آب دوغ خیار هم یک غذای تابستانی و نونی مناسب برای ناهار و هم حسابی سیر کننده و سالم و پرانرژی بود و البته دل آدم را خنک می‌کرد. آبدوغ خیار را به عنوان یک سوپ سرد خوشمزه برای وعده شام سبک تابستانی هم می‌توانید انتخاب کنید. طرز تهیه آبدوغ خیار به سلیقه شما بستگی دارد. ممکن است دوست داشته باشید به آب دوغ خیار حتی خیار هم اضافه نکنید و با کشمش و گردو و سایر مخلفات یک وعده غذای خوشمزه درست کنید و البته شاید دوست داشته باشید به جای همه مخلفات فقط ماست و خیار و کمی آب و یخ داشته باشید. طرز تهیه آبدوغ خیار مجلسی و ترکیب دقیق سبزی آب دوغ خیار که نقش مهمی در خوش‌طعم شدن آب دوغ خیار دارند را در مجله کوروش بخوانید. با سرویس آشپزی همراه باشید.
مواد لازم برای تهیه آبدوغ خیار با ماست (روش اول)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| ماست (چکیده، همزده پرچرب یا ماست محلی) | به مقدار دلخواه |
| دوغ بدون گاز یا آب | به مقدار دلخواه |
| خیار (ریز خرد شده) | ۴۰۰ گرم |
| سبزی خوردن ساطوری خرد شده (ریحان و نعنا حتما در ترکیب باشد) | ۲۰۰ گرم |
| خامه ساده صبحانه | ۲ قاشق غذاخوری |
| کشمش و مغز گردو (ریز خرد شده) | به مقدار دلخواه |
| نعناع خشک | به مقدار دلخواه |
| پودر ریحان خشک | به مقدار دلخواه |
| پودر گل محمدی خشک | به مقدار دلخواه |
| نمک | به مقدار لازم |
| نان (ترجیحا خشک) و یخ | به مقدار دلخواه |
مدت زمان آماده‌سازی آبدوغ خیار: ۱۵ دقیقه
میزان کالری در هر لیوان آبدوغ خیار: حدود ۶۹ کیلوکالری
مراحل طرز تهیه آبدوغ خیار مجلسی
مرحله اول؛ هم زدن ماست و خامه برای یکدست شدن
اما چگونه آبدوغ خیار درست کنیم؟ برای درست کردن آبدوغ خیار مجلسی ابتدا ماست را خوب هم بزنید تا صاف و یکدست شود. بهتر است از ماست چکیده یا ماست محلی پرچرب استفاده کنید. اما اگر از ماست همزده آماده استفاده می‌کنید البته نیاز به هم زدن ندارد. خامه ساده را هم به ماست اضافه کنید و دوباره خوب هم بزنید تا با ماست یکدست شود.
در صورت تمایل می‌توانید ماست و خامه را به صورت حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
مرحله دوم؛ خیارها را خرد کنید
در این مرحله از طرز تهیه آبدوغ خیار خانگی خوشمزه باید خیارها را ریز ریز خرد کنید و به ماست و خامه اضافه کنید و باز هم بزنید. پوست گرفتن یا خرد کردن خیارها با پوست به سلیقه شما بستگی دارد.
مرحله سوم؛ اضافه کردن سبزی و بقیه مواد به ماست
در این مرحله سبزیجات ریز خرد شده، کشمش و مغز گردو را هم به ترکیب بالا اضافه کنید و به آرامی هم بزنید. هر کدام از مواد بالا که با ذائقه شما سازگاری ندارند را می‌توانید حذف کنید.
مرحله چهارم: آب یا دوغ، نمک و نان را اضافه کنید
در این مرحله باید آب یا دوغ را اضافه کنید. مقدار آب یا دوغی که اضافه می‌کنید بستگی به سلیقه شما دارد. بعضی دوست دارند آبدوغ خیار را سفت و غلیظ میل کنند و بعضی هم آب دوغ خیار آبکی و رقیق دوست دارند. بعد از یکدست شدن آبدوغ خیار با آب یا دوغ، نمک آن را هم اندازه کنید. نان‌های خشک را خرد کنید و به آبدوغ خیار اضافه کنید.
مرحله آخر: آبدوغ خیار را تزیین و سرو کنید
برای تزیین آبدوغ خیار از پودر گل محمدی، نعناع خشک، و برگ نعنا تازه استفاده کنید. اضافه کردن یخ هم اختیاری است. آبدوغ خیار را می‌توانید به عنوان یک فست فود اصیل در وعده پیش غذا یا حتی غذای اصلی میل کنید.
شما می‌توانید دوغ بدون گاز، نان، کشمش، مغز گردو، انواع سبزی خشک و نمک را به صورت حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه سوپ ماست و خیار
مواد لازم برای تهیه آبدوغ خیار با ماست، شیر و خامه (روش دوم)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شیر | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| تربچه | ۴ تا ۵ عدد |
| مغز گردوی خرد شده | ۱۰ تا ۱۲ عدد |
| سبزی خشک (نعناع، ترخون و مرزه) | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
| خیار نگینی خرد شده | ۴ تا ۵ عدد |
| پیازچه | ۲ عدد |
| نمک و فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| کشمش پلویی | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| ماست | ۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| خامه ساده | ۲ قاشق غذاخوری |
| دوغ ترش | ۱ لیتر |
| سبزی معطر شامل تازه شامل پونه، ریحان و نعنا ریز خرد شده | از هر کدام ۱ دسته کوچک |
دستور تهیه آبدوغ خیار لاکچری با شیر و خامه
برای تهیه آبدوغ خیار با شیر و خامه که یک مدل آب دوغ خیار مجلسی مناسب مهمانی است باید خیار را پوست بگیرید یا با پوست، ریز کنید. ماست و خامه را با هم بزنید تا یکدست شوند. خیارهای خرد شده را با مخلوط ماست و خامه ترکیب کنید.
سپس تربچه خرد شده، سبزی‌های خشک و سبزی تازه و معطر ریز خرد شده، کشمش پلویی، دوغ ترش، پیازچه، شیر، مغزگردوهای خرد شده، نمک و فلفل سیاه را به آبدوغ خیار اضافه کنید. همه مواد را با هم ترکیب کنید. در آخر آب دوغ خیار خوشمزه‌تان را با مقداری نان خشک سرو کنید.
در صورت تمایل می‌توانید شیر و فلفل سیاه را به صورت حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
روش تهیه آب دوغ خیار با گوجه (روش سوم)
طرز تهیه آب دوغ خیار با گوجه درست شبیه به روش درست کردن آبدوغ خیار مجلسی به یکی از دو روش بالا است، تنها باید مقداری گوجه فرنگی تازه و خرد شده نیز داخل آن بریزید. در صورت تمایل می‌توانید در این نوع آبدوغ خیار به جای سبزیجات مختلف خشک تنها از شوید خشک استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه ماست سفت و غلیظ خانگی
نکات مهم در طرز تهیه آبدوغ خیار خانگی
- اگر سوال شما هم این است که آب دوغ خیار برای کدام شهر است باید بگوییم که پیشینه آبدوغ خیار به شهر شیراز برمی‌گردد.
- در طرز تهیه آب دوغ خیار خانگی اگر به سبزی تازه دسترسی ندارید، می‌توانید از فقط سبزی‌های خشک استفاده کنید.
- برای درست کردن آبدوغ خیار بهتر است از ماست چکیده یا ماست پرچرب و کمی ترش مزه استفاده کنید تا طعم بهتری پیدا کند.
- اضافه کردن مقداری پیازچه یا پیاز خرد شده موجب میشود تا طعم آبدوغ خیار شما خوشمزه‌تر شود.
- بهترین انواع سبزی تازه برای تهیه آب دوغ خیار ترکیبی ریحان، نعنا، پونه، مرزه، ترخون و در صورت تمایل کمی گشنیز یا جعفری است. هر کدام از سبزی‌ها را هم که نداشتید حذف کنید.
- ترکیب سبزی آب دوغ خیار تبریز همان ترکیب سبزی خوردن است.
- پیشنهاد میشود در طرز تهیه آب دوغ خیار خانگی از مقداری تربچه نقلی قرمز و خرد شده نیز استفاده کنید چرا که ظاهر آبدوغ خیار را زیباتر می‌کند.
- در صورت تمایل می‌توانید خامه را از مواد لازم برای تهیه آب دوغ خیار حذف کنید.
- برای درست کردن آبدوغ خیار مجلسی بهتر است خیار، گردو و سبزی‌های تازه را کاملاً ریز خرد کنید.
- در صورت تمایل می‌توانید از مقداری پودر سیر و زیره برای طعم دادن به آبدوغ خیار استفاده کنید.
- اضافه کردن سیر، موسیر و شوید تازه به آب دوغ خیار طعم جذاب‌تری می‌بخشد.
- برخی افراد برای خوش‌عطر شدن آب دوغ خیار یک قاشق غذاخوری گلاب نیز به آن اضافه می‌کنند.
- برای تزیین آبدوغ خیار لاکچری می‌توانید از مقداری گل محمدی، مغز گردو و تربچه نقلی استفاده کنید.
- به طور سنتی برای درست کردن آبدوغ خیار، پوست خیار را جدا نمی‌کنند، اما این به سلیقه شما بستگی دارد.
- افزودن مقداری فلفل سیاه موجب خوش طعم شدن آبدوغ خیار میشود.
- اگر طبع شما سرد یا بلغمی است، می‌توانید از مقدار مغز گردو و نعنای بیشتری در آب دوغ خیار استفاده کنید.
- قبل از درست کردن آبدوغ خیار ابتدا ماست را کاملاً بزنید تا یکدست شود.
- به جای ماست می‌توانید فقط از دوغ‌های طعم‌دار آماده یا دوغ کفیر (طرز تهیه دوغ کفیر) نیز برای تهیه آبدوغ خیار هم استفاده کنید.
- برای خنک شدن آب دوغ خیار می‌توانید مقداری یخ به آن اضافه کنید اما ممکن است یخ آبدوغ خیار را رقیق کند.
- آبدوغ خیار معمولاً با نان خشک سرو میشود، اما شما می‌توانید این سوپ سرد خوشمزه را با نان تافتون، لواش و دیگر نان‌های سنتی نیز سرو کنید.
- جالب است بدانید که ارامنه ایران به آب دوغ خیار مقداری کشک خشک یا مایع هم اضافه می‌کنند.
- اما فواید آبدوغ خیار چیست؟ آبدوغ خیار در طب سنتی یک وعده غذایی بسیار مفید برای درمان گرمازدگی است. به خاطر سبزیجات و نعنا ضد عارضه یبوست و نفخ معده است و گردو و کشمش موجود در آن مقوی و سیر‌کننده است.
- طرز تهیه ماست و خیار یونانی زاتزیکی هم مشهور است. روی لینک مطلب بزنید و طرز تهیه آن را بخوانید.
یک روایت جالب و تاریخی در مورد آب دوغ خیار شاهانه در دربار ناصرالدین شاه
در زمان ناصرالدین شاه، امیرکبیر که از حیف و میل سفره‌های خوراک درباری به تنگ آمده بود به شاه پیشنهاد کرد که برای یک روز آن‌چه رعیت می‌خورند را میل فرمایند.
شاه پرسید: که مگر رعیت ما چه میل می‌کنند؟
امیر گفت: ماست و خیار!
شاه سرآشپزباشی را صدا زد و فرمان داد برای ناهار فردا ماست و خیار درست کند.
سرآشپزباشی به تدارکاتچی دستور تهیه مواد زیر را داد:
- ماست پرچرب اعلا:۱ مَن
- خیار نازک و قلمی ورامین: ۲ مَن
- گردوی مغز سفید بانه: ۳ کیلو
- پیاز اعلا همدان: ۱ مَن
- کشمش اعلا و مویز شاهانی بدون هسته: یک کیلو
- نان مرغوب مغز‌دار خاش خاش دار دو آتیشه: ۳ مَن
- نعنای باغی اعلا و سبزی‌های بهاری: ۱ کیلو
ناصرالدین شاه بعد از اینکه یک شکم سیر از آبدوغ خیار درباری تناول کرد، رو به امیرکبیر گفت:
رعایای ما چه غذاها می‌خورند و ما بی‌خبر بوده‌ایم!
هرکس نارضایتی کرد و کُفران نعمت، به چوب و فلک ببندیدش!
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش دوغ آذری اردبیل
فوت و فن‌های خوشمزه شدن آبدوغ خیار ساده و خوشمزه
ترکیب سبزی آبدوغ خیار چیست؟
ترکیب سبزی مخصوص آب دوغ خیار هم می‌تواند مخلوطی از ریحان، نعنا، پونه، مرزه، ترخون و در صورت تمایل کمی گشنیز یا جعفری باشد و هم این ترکیب را می‌توانید بنا به سلیقه خود تغییر دهید. مثلا تبریزی‌ها از سبزی خوردن برای درست کردن آبدوغ خیار استفاده کنید و در برخی شهرها هم به آبدوغ خیار، پیارچه، تربچه، موسیر، تره فرنگی، سیر رنده شده و … اضافه می‌کنند.
چرا آبدوغ خیار لزج میشود؟
علت اصلی آب انداختن آبدوغ خیار اضافه کردن سبزیجاتی مثل پیازچه، تره و تره فرنگی در همان ابتدای درست کردن آن است. این سبزیجات آبدار را موقع سرو به آب دوغ خیار اضافه کنید.
طرز تهیه آب دوغ خیار رژیمی چگونه است؟
در طرز تهیه آب دوغ خیار رژیمی می‌توانید از ماست کم چرب استفاده کنید و به محتوبات آبدوغ خیار خامه اضافه نکنید.
محصولات مرتبط
حمید رضا . 13 مرداد 1398
همین آبدوغ خیار با موادی که توضیح دادید بالای یکصد هزار تومان هزینه دارد