لیست ۲۲ دسر ایرانی خوشمزه که حتما باید تست کنید

دسر (به فرانسوی: dessert) به خوراکی یا غذایی گفته می‌شود که بعد از اتمام یک وعده غذای اصلی، مصرف می‌شود. ایرانی‌ها به دسر «پس خوراک» یا «پی‌خوراک» هم می‌گویند. دسرهای ایرانی جزو خوشمزه‌ترین انواع دسر هستند و از زمان‌های قدیم هم پای ثابت سفره‌های ایرانی بوده‌اند. اما هنوز هم احتمالا خیلی‌ها نمی‌دانند اصلا دسر چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. ما در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش به طرز تهیه انواع دسر ایرانی پرداخته‌ایم و در مورد دسرهای ایرانی به طور کامل توضیح خواهیم داد.

انواع دسرهای ایرانی

ایرانی‌ها هم مثل دیگر کشورها لیست متنوعی از خوراکی‌های مختلف برای دسر دارند که گاهی اوقات از آن‌ها به عنوان یک میان‌ وعده هم استفاده می‌کنند. البته ایرانی‌ها هم گاهی اوقات دسرهای فرنگی را هم برای وعده بعد از غذا به کار می‌برند ولی در اصل انواع دسر ایرانی شامل موارد زیر می‌شود:

انواع حلوا، شله زرد، فرنی، کاچی و حریره بادام، شیرینی‌هایی مثل باقلوا و باسلوق، دسرهای سرد مثل یخ در بهشت، شیربرنج و … ما در این مقاله، به طور مفصل به معرفی انواع دسرهای ایرانی می‌پردازیم.

۱- حلوای سه آرد

حلوای سه آرد از جمله حلواهای بسیار خوشمزه و مجلسی است که بیشتر در ماه رمضان تهیه می‌شود. اگر اهل درست کردن دسرهای ایرانی هستید این حلوای لذیذ و نرم و لطیف را از دست ندهید. حلوا سه آرد را می‌توانید همراه با شیر یا بدون شیر تهیه کنید.

برای درست کردن حلوای سه آرد باید ابتدا آردها را به صورت جداگانه ۲ الی سه بار الک کنید تا حسابی صاف و یکدست شوند. سپس شربت حلوا را تهیه کنید. برای این کار باید آب و شیر را مخلوط کنید. شکر را در ترکیب شیر و آب حل کنید و نگذارید به دمای جوش برسد. سپس گلاب، زعفران دم کرده و هل را به شربت اضافه کنید و دوباره هم بزنید. لازم نیست شربت تبدیل به یک شهد غلیظ شود.

برای خواندن ادامه طرز تهیه حلوا سه آرد شیر، لینک مقاله مربوط به طرز تهیه حلوا سه آرد بخوانید. در این مقاله ۲ روش تهیه حلوا سه آرد شیر بسیار خوشمزه و حلوای بدون شیر با فوت و فن‌های طلایی آن را برای شما آورد‌ه‌ایم.

۲- حلوای شیر

حلوای شیر در میان انواع و اقسام حلواهای ایرانی و عربی از جمله شیرینی‌ها و دسرهای محبوب ایرانی در تمام فصول سال به خصوص در ماه مبارک رمضان است. ظاهرا برای نخستین بار شیرازی‌ها آن را پخته‌اند و پس از آن شهر به شهر رفته و به محبوبیت رسیده است. تفاوت حلوا شیر با حلوا معمولی این است که به جای طبخ با آب، با شیر درست می‌شود.

برای تهیه حلوای شیر ابتدا آرد را روی شعله خیلی ملایم و به آرامی تفت می‌دهیم. هنگام تفت دادن آرد مرتب آن را به هم بزنید تا یکنواخت تفت داده شود و بوی خامی آن هم گرفته شود. دقت کنید که تمام ذرات آرد یکنواخت تفت بخورد و نسوزد. برای خواندن ادامه طرز تهیه این دسر ایرانی خوشمزه به مقاله طرز تهیه حلوای شیر مراجعه کنید.

۳- حلوا اوماج

حلوا اوماج (اوماج حالواسی) یا همان حلوای اردبیلی حلوای سنتی شهر اردبیل است که در مراسم نذری و ماه محرم و رمضان و سایر روزهای سال برای مصرف خانگی پخته می‌شود. حلوای اوماج در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی هم یک حلوای مرسوم است و تبریزی‌ها، زنجانی‌ها، گرگانی‌ها و اهالی شهر ارومیه هم درست می‌کنند. طرز درست کردن حلوا اوماج یا اماج ساده است.

برای درست کردن این دسر ایرانی خوشمزه ابتدا شربت حلوا را درست کنید. آب و شکر را روی شعله متوسط گاز بگذارید تا شکر کاملا در آب حل شود اما به حالت جوش نرسد. همین که شکر در آب حل شود و آب داغ شود کافی است.

آرد را دو یا سه بار الک کنید. در نهایت از آرد الک شده ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار باید باقی بماند. سپس آرد الک شده را با زردچوبه مخلوط کنید. برای خواندن ادامه دستور تهیه طرز تهیه حلوا اوماج به لینک مربوطه مراجعه کنید.

۴- حلوا بوتیکی

برای درست کردن حلوا بوتیکی با طعم زنجبیل و گردو ابتدا آرد را الک کنید و سپس در یک تابه تفت دهید تا طعم خامی آن گرفته شود. شعله گاز باید بسیار ملایم باشد و آرد به رنگ کرم روشن دربیاید و نسوزد. بعد از تفت دادن و تغییر رنگ آرد، کره را به آن اضافه کنید. وقتی که کره آب شد و کره و آرد را با هم مخلوط کردید تابه را از روی گاز بردارید.

بعد از پخت این دسر ایرانی باید زمانی که گرم است آن را در یک ظرف مستطیل شکل بریزید، با ته قاشق یا کفگیر صاف کنید و به قالب‌هایی با ضخامت یک سانتی‌متر به اشکال دلخواه برش بزنید. این حلوا را در قالب‌ سیلیکونی حلوا بوتیکی که کمی با روغن یا کره آب شده چرب شده‌اند هم می‌توانید بریزید و به مدت چند ساعت در یخچال قرار دهید. سپس قالب را برگردانید.

برای خواندن مراحل کامل طرز تهیه دسر ایرانی حلوا بوتیکی به لینک مربوطه مراجعه کنید.

۵- حلوای هویج

حلوای هویج از آن دسته دسرهای ایرانی سنتی خوشمزه و مقوی است. اصالت دستور تهیه حلوای هویج به استان های آذربایجان غربی و شرقی برمی گردد. اهالی ارومیه این حلوای خوشمزه را برای مراسم مذهبی مثل ماه رمضان و برای دسر شب یلدا و چهارشنبه سوری هم درست می‌کنند.

در اولین مرحله از دستور حلوای هویج با شیر باید هویج ها را پوست بگیرید. سپس قطعه قطعه کنید و به همراه شیر روی حرارت ملایم گاز قرار دهید تا هویج ها کاملاً نرم و پخته شوند. معمولاً این مرحله حدود ۲۰ دقیقه طول می کشد. سپس هویج ها را با استفاده از میکسر یا گوشت کوب کاملاً پوره کنید.

برای مشاهده ادامه مراحل و فوت و فن‌های طرز تهیه حلوای هویج به لینک مربوطه مراجعه کنید.

۶- حلوا نثار

حلوا نثار یکی از حلواهای محبوب ارومیه است که در تبریز هم پخته می‌شود. این حلوا معمولا در مراسم مذهبی و برای نذر، به خصوص در ماه های محرم، صفر و رمضان تهیه می‌شود. موادی که در طرز تهیه حلوای نثار ارومیه استفاده می‌شوند، بسیار و ساده و در دسترس هستند و درست کردن این حلوا به عنوان یک دسر ایرانی خوشمزه هم پیچیدگی خاصی ندارد.

در طرز تهیه حلوا نثار ارومیه به مهم‌ترین چیزی که باید دقت کنید، صرف زمانی است که باید به تفت دادن آرد اختصاص دهید. برای مشاهده مراحل کامل و فوت و فن‌های طرز تهیه حلوا نثار به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

۷- حلوا مسقطی

حلوا مسقطی لاری زعفرانی یا به قول خود لاری‌ها «حلوا مقراضی» یکی از قدیمی‌ترین حلواهای طبخ شده در استان‌های جنوبی ایران به خصوص بوشهر و شیراز و در اصل منطقه لار است که به مناسب‌های مختلف مذهبی، جشن و سرور و سوگواری پخته می‌شود. برای خواندن مراحل طرز تهیه دسر ایرانی حلوا مسقطی به مقاله ۲ روش طرز تهیه حلوا مسقطی  مراجعه کنید.

۸- شیرینی کاکا کدو حلوایی

یکی از انواع دسر ایرانی شیرینی کاکا با کدو حلوایی است. اگر تا حالا شیرینی کاکا نخورده‌اید یا نپخته‌اید، همین حالا دست به کار شوید. مواد اولیه شیرینی کاکا با کدو حلوایی و بدون کدو حلوایی که در واقع یک نوع شیرینی کوکی است، آنقدر ساده و دم دستی است که به راحتی می‌توانید برای پختن این شیرینی خوشمزه گیلانی به عنوان دسر اقدام کنید.

برای پختن آن، به فر هم نیاز ندارید. این کیک تابه‌ای گیلان، با طعم‌ها و مواد اولیه مختلفی تهیه می‌شود که از جمله آنها می‌توان به کاکا ساده با ماست، کاکا ساده با آرد گندم و کاکا ساده با آرد برنج اشاره کرد. می‌توانید مراحل کامل طرز تهیه شیرینی کاکا در مقاله مربوط به آن دنبال کنید.

۹- باقلوا ترکیه‌ای

شیرینی باقلوا اصل ترکی پسته‌ای بدون شک محبوب‌ترین نوع باقلوای ترکی است که در میان انواع دسرهای ایرانی هم بسیار محبوب است. البته در ایران باقلوا قزوینی و باقلوا یزدی هم بسیار مشهورند. اما شیرینی باقلوا ترکیه‌ای با ترکیب پسته، مشهورترین باقلوای دنیاست. برای مشاهده طرز تهیه باقلوا به علاوه طرز تهیه شربت باقلوا و دوغاب کره به لینک مقاله آن مراجعه کنید.

۱۰- باقلوا پرچمی قزوین

باقلوا سوغات برخی شهر‌های کشور مثل یزد، تبریز و قزوین است و شاید آن را با نام باقلوا ترکی می‌شناسید. این دسر ایرانی پرطرفدار ترکیه و بعضی از کشورهای عربی هم تهیه می‌شود. البته انواع باقلوا با طرز تهیه مشابه در شهرهای مختلف ایران تولید می‌شود مثل باقلوا یزدی، باقلوا تبریزی، باقلوا شیرازی و … .

در قزوین هم سه نوع باقلوا با نام‌های باقلوا سه رنگ یا پرچمی، باقلوا لوزی و باقلوا پیچ درست می‌شود که معروف‌ترین آن، همان باقلوا پرچمی و مهم‌ترین سوغات این استان به شمار می‌رود. برای خواندن مراحل طرز تهیه باقلوا روی لینک مقاله کلیک کنید.

۱۱- باقلوا یزدی

باقلوا یکی از اصیل‌ترین و لذیذترین شیرینی‌های یزد است که احتمالاً اگر گذرتان به این شهر افتاده باشد، حتماً طعم دلچسب آن را امتحان کرده‌اید. اما یکی از خوشمزه‌ترین و معروف‌ترین نوع باقلوا یزدی حاج خلیفه است که طرفداران زیادی در این شهر دارد و آوازه شهرت آن در کل کشور پیچیده است.

از طرفی باقلوا نارگیلی یزدی هم یکی از دسرهای ایرانی مشهور است که پیشنهاد می‌کنیم حتماً امتحان کنید. برای خواندن مطلب طرز تهیه باقلوا یزدی حاج خلیفه به دو روش با فر و بدون فر روی لینک کلیک کنید.

۱۲- باسلوق

باسلوق از جمله دسرهای ساده خانگی بدون فر با اصالت ترکیه‌ای است ولی به عنوان دسر در میان ترک‌زبان‌های ایرانی و در شهرهای تبریزی و اردبیل سرو می‌شود. در میان انواع باسلوق از باسلوق‌های رنگی ژله‌ای تا باسلوق زعفرانی، باسلوق گردویی از سایر انواع آن محبوب‌تر است. برای خواندن مطلب طرز تهیه باسلوق گردویی روی لینک کلیک کنید.

۱۳- شیر برنج

شیربرنج همان غذای ایرانی آشنا و سنتی ای است که به عنوان یک دسر ایرانی هم مشهور است. همه ما حداقل یک بار شیر برنج خورده ایم ولی احتمالا همه تجربه پخت آن را ندارند. بنابراین طبیعی است اگر موقع درست کردن آن، با وجود سادگی کمی دچار سردرگمی شوند.

این دسر ساده و خوشمزه را می توان به شیوه های مختلف پخت ولی اجزای اصلی آن همان شیر و برنج است که بهتر است از برنج نیم دانه و شیر پرچرب در طرز تهیه شیر برنج ساده استفاده کنید. برای ادامه مطلب طرز تهیه شیر برنج روی لینک کلیک کنید.

۱۴- فرنی با نشاسته

فرنی از جمله دسرهای ایرانی است که خیلی سریع آماده می شود و در هر زمانی چه تابستان و زمستان می توان سرو کرد. بیشترین زمانی که فرنی را مصرف می کنند، زمان افطار و سحر ماه رمضان یا هنگامی است که شخصی دچار سرفه‌های متعددی می شود مثلا در بیماری‌هایی مثل کرونا و سرماخوردگی.

طرز درست کردن فرنی زعفرانی با آرد برنج یا نشاسته و فرنی با آرد گندم یا حتی ترکیب آرد برنج و نشاسته خیلی راحت است. این دسر ایرانی می تواند به عنوان یک صبحانه خوشمزه برای تغذیه کودکان و نوزادان هم مورد استفاده قرار بگیرید. برای خواندن طرز تهیه و فوت و فن‌های درست کردن فرنی روی لینک مقاله طرز تهیه فرنی کلیک کنید.

۱۵- شله زرد

شله زرد نذری مجلسی از جمله دسرهای سنتی و خوشمزه ایرانی است که معمولا در مراسم مذهبی و برای به جا آوردن رسم نذری هم پخته می‌شود. بد نیست بدانید که اولین کسانی که شله زرد درست کردند چینی‌ها بودند، البته نه چیزی شبیه شله زرد بومی ما.

با این حال اولین بار مردم کشور چین خوراک برنج آبدار، کره، ادویه و دانینه را درست کردند که پدربزرگ شله زرد امروزی خودمان است. برای مشاهده مقاله طرز تهیه شله زرد روی لینک کلیک کنید.

۱۶- کاچی

کاچی تبریزی بسیار مشهور است و تبریزی‌ها به این دسر ایرانی لذیذ و مقوی «قویماق» می‌گویند، اهالی ارومیه به آن «دوشاب» می‌گویند و کرمانی‌ها هم از ۴ مغز برای افزایش قوت این دسر ایرانی خوشمزه استفاده می‌کنند، بعضی‌ها شکر می‌ریزند و در برخی مناطق طرز تهیه کاچی با اضافه کردن کمی نمک و زردچوبه هم مرسوم است.

با این‌همه در مجموع مواد تشکیل دهنده این دسر قدیمی و سنتی ایرانی صرف‌نظر از اسامی مختلف با کمی اضافه و کم کردن مواد تشکیل کننده‌اش در مناطق مختلف ایران شبیه به هم است. برای خواندن ادامه مطلب طرز تهیه کاچی روی لینک کلیک کنید.

۱۷- حریره بادام

حریره بادام هم یک دسر ساده و خوشمزه ایرانی است و هم به عنوان یک غذا برای کودکان به‌کار می‌رود. معمولا برای کسانی که رژیم دارند، حریره بادام می‌تواند به عنوان یک دسر خوشمزه و مفید به کار برود. از خواص دسر ایرانی حریره بادام می‌توان به هضم راحت و در عین حال مفید بودن آن برای سلامتی کودک و مقابله با پوکی استخوان در بزرگسالی اشاره کرد.

حریره بادام سرشار از ویتامین E، کلسیم، پتاسیم، آهن و منگنز است و باعث افزایش انرژی و افزایش وزن نوزاد خواهد شد. همچنین وجود ویتامین A در حریره بادام به بینایی کودک و آهن آن نیز به پیشگیری از فقر آهن و کم‌خونی کمک خواهد کرد. برای خواندن طرز تهیه حریره بادام روی لینک آن کلیک کنید.

۱۸- قطاب گردویی

قطاب از جمله قدیمی‌ترین و پرخاصیت‌ترین شیرینی‌های ایرانی است که در همه ایام سال و به خصوص به عنوان شیرینی پذیرایی عید نوروز یا به عنوان یک دسر ساده ایرانی هواداران فراوانی دارد.

قطاب گردویی و ساده با اضافه کردن چاشنی‌هایی مثل هل و زعفران شیرینی سنتی استان‌های یزد و کرمان است و در این مناطق در همه ایام سال برای پذیرایی هواداران پر و پا قرص خودش را دارد. برای طرز تهیه ساده شیرینی قطاب روی لینک کلیک کنید.

۱۹- لوکوم

لوکوم از جمله دسرهای خوشمزه با ریشه ترکیه‌ای است. طرز تهیه این دسر ایرانی با ریشه ترکی بسیار آسان است و با کمترین و ساده‌ترین مواد می‌توانید به عنوان یک دسر کم هزینه در منزل آن را تهیه کنید.

طرز تهیه این شیرینی ساده و خوشمزه و کم هزینه مثل طرز تهیه باسلوق گردویی یا زعفرانی و شیرینی مسقطی خودمان است با این تفاوت که در ترکیب آن از آب میوه تازه استفاده می‌شود و ژلاتین هم ندارد. برای خواندن طرز تهیه شیرینی لوکوم پرتقال روی لینک آن کلیک کنید.

۲۰- دیگچه مشهدی

دیگچه از جمله مشهورترین و محبوب‌ترین دسرهای ایرانی با ریشه مشهدی و یک دسر مقوی با پایه برنج است که هم با زعفران به صورت تک رنگ تهیه می‌شود و هم به صورت دو رنگ و سه رنگ. این دسر ایرانی معمولا مثل شله مشهدی در ماه‌های رمضان و محرم و صفر پای ثابت نذری‌ها و وعده سحری و افطاری است.

در سایر ایام سال هم برای مناسبت‌های مختلف نیز این دسر ایرانی طرفداران خودش را دارد. برای خواندن مقاله طرز تهیه دیگچه مشهدی روی لینک کلیک کنید.

۲۱- فالوده شیرازی

فالوده یکی از خوشمزه‌ترین دسرهای ایرانی است که بعد از غذا هم می‌توان آن را سرو کرد. از بین فالوده‌های ایرانی،فالوده شیرازی و کرمانی مشهورتر هستند. این دسر را هم با نشاسته و هم با رشته می‌توان تهیه کرد و درست کردن آن در خانه اصلا کار دشواری نیست. برای خواندن مقاله طرز تهیه فالوده به ۳ روش روی مقاله طرز تهیه فالوده کلیک کنید.

۲۲- یخ در بهشت

یخ در بهشت یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین نوشیدنی‌های سرد و خنک برای روزهای گرم تابستان است. به نظر می‌رسد اصالت یخ در بهشت اصفهانی باشد و زمانی که به اروپا رفت «فراپه» Frappe نام گرفت. در سال‌های دورتر بساط فروش یخ در بهشت به پا بود و گرمای تابستان را قابل تحمل می‌کرد.

حالا که سنت یخ در بهشت فروشی کم کم دارد به فراموشی سپرده می‌شود، شما می‌توانید طرز تهیه یخ در بهشت به عنوان یک دسر اصیل و خوشمزه ایرانی را یاد بگیرید. برای خواندن مقاله طرز تهیه یخ در بهشت، روی لینک مقاله کلیک کنید.

سوالات متداول

ویژگی اصلی دسرها چیست؟

شیرین بودن دسرها، ویژگی اصلی آن‌ها به حساب می‌آید، البته گاهی اوقات از ماست هم به عنوان یک دسر رژیمی برای افرادی که نمی‌خواهد خوراکی‌های با شیرینی زیاد میل کنند، استفاده می‌شود.

دسرهای ایرانی شامل چه خوراکی‌هایی می‌شوند؟

انواع حلوا، فالوده، قطاب، لوکوم، مسقطی، شله زرد، شیربرنج و .. جزو لیست انواع دسرهای ایرانی هستند. فراموش نکنید که مواردی مثل آبنبات و خوراکی‌هایی از این دست با وجود شیرین بودن، دسر محسوب نمی‌شوند.

انواع حلوا به عنوان دسر ایرانی کدامند؟

حلوا هویج

حلوا زعفرانی

حلوا سه آرد

حلوای بوتیکی

حلوای اوماج

حلوا بوتیکی

از محبوب‌ترین حلواها برای دسرهای ایرانی هستند.

انواع دسرهای سرد ایرانی شامل چه مواردی می‌شوند؟

فالوده و یخ در بهشت را می‌توانید به عنوان دسرهای ایرانی مناسب روزهای گرم تابستان مصرف کنید.