آیا از نقش روزه در بهبود بیماری های مختلف خبردار هستید؟ هر چند در مورد برخی مریضی‌ها، روزه گرفتن باید با احتیاط و مشورت پزشک انجام شود اما روزه می‌تواند به درمان و بهبود برخی دیگر از بیماری‌ها کمک کند. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش به نقش روزه در بهبود بیماری‌ها و فواید روزه‌داری برای درمان بیماری می‌پردازیم.
نقش روزه در بهبود بیماری های مختلف جسمی
روزه به شکل‌های مختلف می‌تواند بیماری‌های جسمی را بهبود بخشد و حتی باعث آرامش روحی شود که این یعنی برای بیماری‌های روحی و روانی نیز مفید است. در ادامه برخی بیماری‌هایی که با روزه التیام و تسکین پیدا می‌کنند، آورده شده‌اند.
بیشتر بخوانید: دلایل جسمی و روحی برای روزه گرفتن
۱- نقش روزه در بهبود بیماری های قلبی
بیماری‌های قلبی و عروقی به طور مستقیم و غیر مستقیم با فشار خون، قند خون، کلسترول، چربی خون، اضافه وزن و … مرتبط هستند. اگر وضعیت بیماری قلبی‌تان خطرناک نیست و پزشک روزه گرفتن را برایتان ممنوع نکرده، ممکن است روزه بتواند به بهبود بیماری قلبی شما کمک کند.
با رژیم غذایی مناسب برای ماه رمضان، می‌توانید مشکلات سلامتی مثل قند خون، کلسترول، چربی خون و … را کنترل کنید. در نتیجه قلب شما بدون وجود این اختلالات، بهتر کار می‌کند و کمتر به بیماری‌های شایع قلبی و عروقی مبتلا خواهید شد.
البته فراموش نکنید که اگر برای بیماری قلبی‌تان داروی خاصی مصرف می‌کنید، باید حتما در مورد نحوه خوردن داروها و جابه‌جایی زمان مصرف آنها، با پزشک خود مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که هرگز نباید به خاطر روزه‌داری، از خوردن داروها و قرص‌هایتان غافل شوید.
۲- فواید روزه برای چاقی و بیماری‌های مربوط به آن
برای برخی افراد، روزه گرفتن یک تیر و دو نشان زدن است. روزه گرفتن علاوه بر انجام فرایض دینی، باعث کاهش وزن در بعضی افراد خواهد شد. در حالت عادی اگر رژیم غذایی صحیحی را رعایت کنید، دچار اضافه وزن نخواهید شد. اگر هم اضافه وزن دارید، می‌توانید با روزه گرفتن وزن خود را کمی متعادل‌تر کنید.
به یاد داشته باشید که روزه گرفتن نباید باعث شود به صورت چشمگیری وزن کم کنید. چون تغییر ناگهانی وزن باعث مشکلات متعدد سلامتی می‌شود و احتمال اینکه دوباره به وزن قبلی یا بیش از وزن قبلتان برسید، بسیار زیاد خواهد بود. در حالت کلی، به خاطر سوختن و از بین رفتن چربی‌های بدن، احتمال کاهش وزن در زمان روزه‌داری بالاتر است.
پس اگر می‌خواهید وزن بیشتری کم کنید، از خوردن شیرینی‌جات فراوان و غذاهای پرچرب و پرکالری در وعده افطار، سحری، شام یا میان وعده‌های بین آنها، بپرهیزید و آنها را با سبزیجات و مواد غذایی فیبردار جایگزین کنید.
۳- نقش روزه در بهبود بیماری کبد
«کبد» وظیفه سم‌زدایی بدن را به عهده دارد. در حالت عادی خوردن غذاهای فرآوری شده مثل غذاهای آماده، غذاهای نیمه آماده، فست فودها و … باعث می‌شود مواد افزودنی و چربی‌ها در بدن بمانند. این افزودنی‌ها، به مرور باعث ایجاد مواد سمی در بدن می‌شوند.
زمانی که روزه می‌گیرید، بدن با سوزاندن این چربی‌ها و با صرف انرژی، این سموم را پاک می‌کند. برای افرادی که دچار بیماری کبد چرب هستند، ماه رمضان فرصت مناسبی است تا بتوانند سموم را از بدن خود پاک کنند.
۴- نقش روزه بر بهبود بیماری چربی خون
یکی دیگر از فواید روزه در ماه رمضان برای بهبود بیماری ها، درمان و بهبود بیماری چربی خون است. روزه باعث می‌شود چربی‌های اضافه از بدن خون دفع شوند و بدن با تنظیم چربی خون، سلامت خود را بازیابد.
روزه گرفتن در وهله اول باعث کاهش چربی‌های دور شکمی می‌شود و تاثیر زیادی در کاهش سایز خواهد داشت. همچنین با تنظیم چربی خون، به سلامت قلب و گردش خون به صورت روان در رگ‌ها کمک خواهد کرد.
۵- نقش روزه داری بر سلول‌های سرطانی دستگاه گوارش
محدودیت کالری باعث پیشگیری موثر از بروز تومور می‌شود. این موضوع همچنین نقش حفاظتی در بیماران مبتلا به سرطان دارد چون محدودیت در مصرف کربوهیدرات از ایجاد سرطان دستگاه گوارش جلوگیری می‌کند.
گرسنگی ناشی از روزه‌داری می‌تواند تاثیرات داروها را بهبود ببخشد و باعث کاهش عوارض جانبی، بهبود شاخص شیمی درمانی و تا حدی غلبه بر مقاومت دارویی شود. به نظر می‌رسد گرسنگی باعث حساس شدن سلول‌های تومور می‌شود و پیامد و اثرات رادیوتراپی را افزایش می‌دهد.
۶- فواید روزه برای ترک اعتیاد به مواد مخدر
نه تنها برای ترک مواد مخدر مثل سیگار، ماری جوانا و … بلکه روزه می‌تواند راه بسیار کمک‌کننده‌ای برای ترک الکل و نوشیدنی‌های کافئین‌دار باشد. با روزه گرفتن، ملزم خواهید شد که ساعت‌های متمادی دود را به حلق خود فرو نبرید و از مصرف انواع مشروبات و نوشیدنی‌های اعتیادزا پرهیز کنید.
ماه رمضان فرصت طلایی برای کنار گذاشتن انواع مخدرها، ترک سیگار و درمان اعتیاد به آنها است. روش‌های اصولی ترک سیگار در ماه رمضان را بلد هستید؟
۷- تاثیر روزه بر رفع بیماری های معده
در بیشتر افرادی که دچار بیماری‌های معده هستند، پیروی کردن از یک رژیم غذایی مناسب در ماه رمضان، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. در حدی که معده پس از ماه رمضان هم تسکین پیدا کرده و فعالیت نرمالی داشته باشد.
از سوی دیگر، از آن جایی که برخی افراد به خاطر پرخوری یا خوردن مواد غذایی نامناسب دچار بیماری‌های معده می‌شوند، یکی از فواید روزه داری کمک به رفع مشکلات و بیماری‌های گوارشی و معده خواهد بود.
روزه در اصل به معده کمک می‌کند تا استراحت کند. به این صورت که اسید معده به جای غذا به وسیله صفرا خنثی می‌شود و از ایجاد زخم معده جلوگیری به عمل خواهد آمد. روش‌های درمان معده درد در روزه‌داری را بلد هستید؟
۸- تاثیر مثبت روزه بر کاهش التهاب بدن
التهاب ناشی از عفونت، آلرژی، باکتری‌های مضر و … برای بدن، معمولا بر سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی می‌گذارد. بیماری‌های التهابی مختلفی وجود دارند که با روزه‌داری می‌توان روند آنها را کاهش داد یا به درمان آنها کمک کرد. انواع این بیماری‌ها شامل ورم مفاصل، آرتریت روماتوئید، بیماری‌های پوستی و … می‌شوند.
۹- نقش روزه در بهبود بیماری قند خون و دیابت
روزه‌داران مبتلا به بیماری دیابت، همیشه این نگرانی را دارند که آیا روزه داری بر دیابت تاثیر منفی می‌گذارد یا اینکه اصلا آیا دیابتی‌ها می‌توانند در ماه رمضان روزه بگیرند؟ در پاسخ باید گفت بسته به نوع دیابتی که به آن مبتلا هستید، باید با پزشک متخصص برای گرفتن روزه یا نگرفتن آن مشورت کنید.
علاوه بر این، مصرف داروهای مخصوص دیابت (اگر داروی خاصی برایتان تجویز شده است) در ماه رمضان باید به دستور پزشک انجام شود. اما یکی از اثرات مفید روزه بر قند خون این است که در بدن افراد روزه‌دار با افزایش سوخت و ساز بدن، گلوکز تجزیه می‌شود.
این روند به تامین انرژی بدن کمک می‌کند. روزه تاثیر مثبتی بر حساسیت به انسولین دارد و کمک می‌کند تا بدن در پیام رسانی سلول‌ها برای گرفتن گلوکز از خون بهتر عمل می‌کند.
۱۰- نقش روزه داری در بهبود بیماری آلزایمر و پارکینسون
با روزه داری، در مغز بعضی تغییرات شیمیایی اتفاق می‌افتد که به سلامت مغز تاثیر می‌گذارد. پروتئین‌هایی که در هنگام ورزش کردن در مغز تولید می‌شود، پروتئین‌های «نوروتروفیک» است، که با روزه داری در ماه رمضان نیز در مغز تولید شده و در نتیجه مدار‌های عصبی فعال می‌شود.
رشد و فعال شدن این پروتئین‌ها به تشکیل «سیناپس‌های مغز» کمک می‌کند. همچنین باعث تولید کتون‌ها که یک منبع انرژی برای عصب است، می‌شود و در توانایی ارتباط با دیگران و صبر و حوصله تاثیر مثبت می‌گذارد. در حالت کلی روزه‌داری می‌تواند با فعال کردن این پروتئین‌ها از ابتلا به بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون جلوگیری کند.
۱۱- روزه داری و بهبود بیماری ام اس
در مورد بیماری ام اس هم مثل بیماری‌های مرتبط با عملکرد مغز و پارکینسون، برخی پروتئین‌ها و هورمون‌ها نقش فعالی در شدت بخشیدن یا کاهش دادن آن دارند. دوپامین، هورمونی است که بیش از همه در قسمت پیشانی مغز یعنی قسمت اختصاصی مغز انسان، جمع می‌شود.
این ماده از سلول‌های عصبی حمایت کرده و نقش آن در جلوگیری از تغییرات اکسیداتیو اثبات شده است. میزان این هورمون با تحمل گرسنگی بالا می‌رود. علاوه بر این دوره‌های از تحمل گرسنگی مثل روزه گرفتن، باعث افزایش ماده‌ای به نام BNDF می‌شود که «نوروتروفیک» است و از تخریب سلول‌های عصبی در برابر فشارهای اکسیداتیو پیشگیری می‌کند.
در نتیجه به نظر می‌رسد روزه داری می‌تواند به بهبود بیماری ام اس که مرتبط با عملکرد مغز است، کمک کند.
بیشتر بخوانید: آیا مبتلایان به تیروئید می‌توانند روزه بگیرند؟
سوالات متداول
آیا روزه می‌تواند دیابت را درمان کند؟
خیر. روزه گرفتن بدون رعایت اصول روزه‌داری هیچ بیماری را درمان نمی‌کند. روزه تنها می‌تواند برخی مشکلات سلامتی را بهبود بخشد یا روند درمان را تسریع کند. در مورد دیابت حتی ممکن است برخی بیماران محدودیت روزه گرفتن داشته باشند. در صورت ابتلا به این بیماری حتما قبل از روزه گرفتن با پزشک مشورت کنید.
روزه داری چطور به درمان بیماری‌های معده کمک می‌کند؟
روزه گرفتن به معده کمک می‌کند تا استراحت کند. به این صورت که اسید معده به جای غذا به وسیله صفرا خنثی می‌شود و از ایجاد زخم معده جلوگیری خواهد کرد.
