خواص عناب و مضرات عناب برای سلامت بدن چیست؟ عناب که برخی به آن «خرمای قرمز» یا «خرمای چینی» نیز می‌گویند، یکی از مفیدترین میوه‌های بومی آسیای جنوبی است که امروزه در سراسر دنیا یافت می‌شود. خواص عناب برای سلامتی آنقدر زیاد است که از زمان‌های قدیم از این میوه برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش می‌توانید با فواید و مضرات عناب آشنا شوید. در انتهای مقاله به سوالات متداول در مورد فواید درمانی عناب پاسخ خواهیم داد.
ارزش غذایی عناب
عناب با نام علمی «Ziziphus jujube» یک میوه با ظاهری گرد و نسبتاً کوچک است که هر چقدر که رسیده‌تر باشد رنگ آن تیره‌تر می‌شود و ممکن است سطح پوست آن کمی چروک شود. طعم عناب شیرین است و هم به صورت تازه و هم خشک شده مصرف می‌شود. در طب سنتی از عناب برای کاش اضطراب و بهبود خواب استفاده می‌شود.
عناب کالری پایینی دارد و سرشار از فیبر، ویتامین و مواد معدنی مختلف است. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که چینی‌ها و کشورهای آسیایی از حدود ۲۵۰۰ سال پیش از عناب به عنوان یک دارو برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کردند. هر ۱۰۰ گرم عناب تنها ۷۹ کالری دارد. در ادامه می‌توانید با ارزش غذایی عناب در هر ۱۰۰ گرم از آن بیشتر آشنا شوید.
- پروتئین: ۱ گرم
- کربوهیدرات: ۲۰ گرم
- فیبر: ۱۰ گرم
- ویتامین C: 77 درصد از نیاز روزانه بدن
- پتاسیم: ۵ درصد از نیاز روزانه بدن
- تیامین: ۰/۲۱ میلی‌گرم
- ریبوفلاوین: ۰/۳۶ میلی‌گرم
- کلسیم: ۷۹ میلی‌گرم
- آهن: ۱/۸۰ میلی‌گرم
- منیزیم: ۳۷ میلی‌گرم
- فسفر: ۱۰۰ میلی‌گرم
- سدیم: ۹ میلی‌گرم
طبع عناب و مصلح آن
در طب سنتی طبع عناب سرد و تر است و از همین رو برای افراد گرم مزاج بسیار مفید است. بهترین مصلحات عناب برای سرد مزاجان عسل طبیعی، آویشن و پونه است و افراد گرم مزاج بهتر است عناب را همراه با مقداری شکر مصرف کنند.
خواص عناب برای سلامتی
عناب یک میوه سرشار از ویتامین و مواد معدنی است. ویتامین C موجود در عناب آنقدر زیاد است که می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. پتاسیم موجود در عناب در کنترل عملکرد عضلات و تعادل الکترولیت‌ها مؤثر است و قندهای طبیعی موجود در آن انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. در ادامه می‌توانید با مهم‌ترین خواص عناب برای سلامتی آشنا شوید.
۱- کاهش ابتلا به سرطان
عناب سرشار از نوعی آنتی‌اکسیدان به نام «فنولیک» است که در بدن ما در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف عناب و عصاره آن می‌تواند از گسترش سلول‌های سرطانی در بدن جلوگیری کند و حتی از گسترش سلول‌های بدخیم سرطان پستان نیز جلوگیری کند و آن‌ها را نابود کند.
۲- درمان بی‌خوابی
عناب در طب سنتی چینی برای بهبود خواب و درمان بی‌خوابی استفاده می‌شود. این میوه حاوی ماده‌ای به نام «ساپونین» است که خواصت آرام‌بخش و خواب‌آور دارد. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف عناب می‌تواند به تجربه یک خواب راحت کمک کند. برای این کار می‌توانید قبل از خواب یک فنجان دمنوش عناب میل کنید.
۳- سلامت قلب
عناب سرشار از پتاسیم است و سدیم کمی دارد. پتاسیم موجود در این میوه موجب شل شدن رگ‌های خونی می‌شود و به تنظیم فشارخون بدن کمک می‌کند. از طرف دیگر عناب در بدن به عنوان ضد آتروژن عمل می‌کند و از رسوب چربی و گرفتگی عروق جلوگیری می‌کند.
مطالعات نشان می‌دهد که مصرف عناب موجب کاهش چربی خون در افراد چاق می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
۴- بهبود عملکرد دستگاه گوارش
یکی دیگر از مهم‌ترین خواص عناب برای سلامتی، بهبود عملکرد سیستم گوارش است. مصرف ۴۰ میلی‌گرم عناب در روز می‌تواند به تقویت دستگاه گوارش کمک کند. مطالعات نشان می‌دهد که عصاره میوه عناب می‌تواند از بروز زخم معده جلوگیری کند و جلوی آسیب به سیستم گوارش را بگیرد.
۵- خواص عناب برای یبوست
مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که مصرف عناب نه تنها به بهبود عارضه یبوست کمک می‌کند، بلکه می‌تواند سبب بهبود کیفیت زندگی و سلامت عمومی بدن شود. این میوه حاوی فیبر است و به افزایش حجم مدفوع و به بهبود حرکات روده کمک می‌کند و نقش مؤثری بر رفع یبوست دارد.
۶- بهبود گردش خون
گردش خون بهینه موجب اکسیژن‌رسانی به اندام‌های بدن می‌شود و احساس شادابی و انرژی بیشتری به فرد می‌دهد. این میوه سرشار از آهن و فسفر است و از همین رو مصرف چند عدد عناب در طول روز می‌تواند به بهبود گردش خون کمک کند.
۷- جلوگیری از بیماری‌های مزمن
یکی دیگر از فواید عناب برای سلامت بدن «تقویت سیستم ایمنی» است. این میوه سرشار از ویتامین A و ویتامین C است و آنتی‌اکسیدان‌های قوی دارد. مصرف عناب می‌تواند از آسیب رادیکال‌های آزاد به بدن جلوگیری کند و ریسک ابتلا به بیماری‌های مختلف مثل انواع سرطان، بیماری قلبی و همچنین پیر شدن بدن را کاهش دهد.
مصرف عناب موجب کاهش التهاب در بدن می‌شود و از بروز بیماری‌های مزمن جلوگیری می‌کند.
۸- کاهش التهاب و ضد حساسیت
مصرف عناب به کاهش التهاب در بدن جلوگیری می‌کند و مانع دردهای عضلانی و مفاصل می‌شود. استفاده از روغن دانه عناب به صورت موضعی می‌تواند به کاهش التهاب مفاصل کمک زیادی کند. به علاوه عناب به سرکوب هیستامین در بدن کمک می‌کند و درست مثل یک آنتی‌هیستامین عمل می‌کند و مانع بروز حساسیت و آلرژی در بدن می‌شود.
۹- کاهش استرس و اضطراب
از دیگر خواص عناب تازه و خشک می‌توان به کاهش استرس و اضطراب اشاره کرد. مصرف عناب موجب آرامش ذهن و بدن می‌شود و به کاهش افسردگی کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف دوزهای پایین عناب به رفع اضطراب کمک می‌کند و اگر این میوه در دوزهای بیشتر مصرف شود در آرامش بدن نقش مؤثری دارد.
زمانی که احساس می‌کنید، استرس دارید، می‌توانید یک مشت عناب مصرف کنید.
۱۰- استحکام استخوان‌ها
عناب یک میوه فوق‌العاده برای افراد مسن و کسانی است که استخوان‌های ضعیفی دارند. یکی دیگر از فواید عناب برای سلامتی استحکام استخوان‌ها است. این میوه کوچک سرشار از کلسیم و فسفر است و در سلامت استخوان‌ها و افزایش مقاومت آن‌ها بسیار مؤثر است.
۱۱- بهبود هضم غذا
عناب حاوی فیبر است و مصرف آن به تنظیم هضم غذا کمک می‌کند. مصرف این میوه موجب بهبود حرکات روده می‌شود و به دلیل این که دارای خواص ضد باکتریایی است به از بین بردن باکتری‌های مضر گوارشی مثل هلیکوباکتر پیلوری نیز کمک می‌کند و مانع ایجاد زخم معده و اسیدی شدن معده می‌شود.
۱۲- خواص عناب تازه برای لاغری
عناب یک میوه کم کالری است و هیچ چربی ندارد. این میوه فیبر و پروتئین بالایی دارد و از همین رو بعد از مصرف آن احساس سیری زیادی را تجربه خواهید کرد. مصرف عناب می‌تواند از ایجاد اشتهای کاذب جلوگیری کند و از این راه به کاهش وزن شما کمک کند.
۱۳- محافظت از مغز
سلول‌های مغز با افزایش سن شروع به تحلیل می‌کنند و این موضوع خطر ابتلا به اختلالات عصبی را افزایش می‌دهد. مطالعات انجام شده روی خواص عناب برای سلامتی نشان می‌دهد که مصرف عناب می‌تواند به آرامش ذهن و درمان بیماری‌های عصبی کمک کند.
عناب می‌تواند به بهبود عملکرد آستروسیت‌ها که مسئول محافظت از نورون‌های مغز هستند کمک کند و از بروز آسیب به مغز جلوگیری کند.
۱۴- بهبود عملکرد شناختی
مطالعات انجام شده روی خواص عناب برای بدن نشان می‌دهد که مصرف عناب موجب تقویت حافظه و رشد و تکامل سلول‌های عصبی مغز می‌شود. مصرف عناب می‌تواند از بروز بیماری‌های شناختی مانند آلزایمر و زوال عقل نیز جلوگیری کند.
۱۵- تقویت سیستم ایمنی بدن
عناب سرشار از فیتوکمیکال‌های تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است. مطالعات نشان می‌دهد که فلاونوئیدهای موجود در عناب به عنوان ضد میکروب‌هایی قوی در بدن عمل می‌کنند. مصرف این میوه به کاهش ابتلا به بیماری‌های عفونی و قوی شدن سیستم دفاعی بدن کمک می‌کند.
۱۶- خواص عناب برای پوست
از دیگر خواص عناب برای سلامتی می‌توان به از بین بردن جوش و آکنه‌های پوستی اشاره کرد. عناب ضد التهاب و حاوی آنتی‌اکسیدان است و از همین رو به درمان آکنه و جوش، جای جوش، لکه و جای زخم روی پوست کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف عناب می‌تواند به تسکین خارش و اگزمای پوستی کمک کند و از سرطان پوست جلوگیری کند.
۱۷- فواید عناب تازه برای ریزش مو
مصرف عناب به افزایش رشد موها کمک زیادی می‌کند و موجب تقویت رشد مو می‌شود. مطالعات انجام شده روی موش‌هایی با موی تراشیده نشان داد که مصرف روغن عناب می‌تواند در طول ۲۱ به افزایش رشد موها کمک کند.
۱۸- خواص عناب برای رحم و تخمدان
در مطالعه‌ای که در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد، مشخص شد که مصرف عناب می‌تواند به درمان کیست‌های تخمدان کمک کند. مصرف عناب از بروز بیماری‌های مربوط به رحم، گردن رحم و تخمدان جلوگیری می‌کند و در ارتقای سلامت اندام‌های داخلی مؤثر است.
از دیگر خواص عناب برای زنان می‌توان به پیشگیری از سرطان و نازایی اشاره کرد. مصرف عناب برای خانم‌هایی که به دلیل ابتلا به سندرم پلی کیستیک تخمدان، چرخه قاعدگی نامنظمی دارند، بسیار مفید است.
بیشتر بخوانید: بهترین رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک
۱۹- خواص عناب برای پاکسازی کبد
عناب یک میوه فوق‌العاده مفید برای محافظت از کبد و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مربوط به کبد است. از دیگر خواص عناب برای کبد می‌توان به درمان کبد چرب اشاره کرد. مصرف عناب موجب کاهش آنزیم‌های کبدی در خون می‌شود. در صورتی که قصد دارید آزمایش آنزیم‌های کبدی را انجام دهید، از چند روز قبل نباید از عناب استفاده کنید.
۲۰- خواص عناب برای کلیه
مصرف عناب موجب افزایش حجم ادرار می‌شود و به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند. استفاده از عناب می‌تواند به بهبود عفونت ادراری و سوزش در زمان ادرار کمک کند. خوردن عناب موجب افزایش احساس تشنگی می‌شود و به دلیل افزایش مقدار ادرار نقش مؤثری برای پاکسازی کلیه و دفع سنگ کلیه دارد.
۲۱- خواص عناب برای سرماخوردگی
عناب حاوی مقدار زیادی ویتامین C است و به درمان خانگی سرماخوردگی و بهبود سریع‌تر بیماری کمک می‌کند. برای درمان سرماخوردگی می‌توانید روزانه ۳ بار از دمنوش عناب استفاده کنید تا از شر سرفه سرماخوردگی، خلط سینه و علائم آزاردهنده سرماخوردگی رها شوید.
۲۲- خواص عناب برای دیابت
عناب یک میوه فوق‌العاده برای جلوگیری از دیابت و کنترل قند خون است. این میوه سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های قوی است و می‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی و سکته ناشی از بیماری دیابت در این بیماران جلوگیری کند. توجه داشته باشید که افراد دیابتی نباید در مصرف عناب زیاده‌روی کنند.
۲۳- خواص عناب برای سرفه
یکی دیگر خواص عناب برای سلامت بدن درمان گلو درد و درد سینه است. مصرف عناب همراه با برگ آویشن و مقداری عسل، بهترین درمان برای گلودرد و سرفه است.
۲۴- خواص عناب برای کودکان
مصرف عناب می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کودکان کمک کند و از بروز سرماخوردگی و بیماری‌های عفونی در کودک جلوگیری کند. برای رفع یبوست در کودکان می‌توانید چند دانه عناب را با یک تکه زنجبیل تازه در آب جوش بریزید و بعد از چند دقیقه آن را به کودک بدهید.
طریقه مصرف عناب خشک
طریقه مصرف عناب خشک بسیار ساده است. می‌توانید عناب را به عنوان میان وعده مصرف کنید و یا آن را در قوری بریزید و همراه با آب جوش برای چند دقیقه روی بخار کتری قرار دهید تا دم بکشد. خیساندن عناب در آب نیز یکی دیگر از روش‌های مصرف آن است.
مضرات مصرف زیاد عناب
مصرف زیاد عناب موجب افزایش خواب آلودگی، عارضه اسهال، کاهش اشتها، یبوست، نفخ معده و بی‌حالی می‌شود. افرادی که به دیابت مبتلا هستند، نباید به مقدار زیاد از این میوه استفاده کنند، زیرا ممکن است محتوای کربوهیدرات موجود در این میوه موجب افزایش قند خون افراد دیابتی شود.
افرادی که از داروهای ضد افسردگی و یا مهارکننده باز جذب سروتونین- نور اپی نفرین استفاده می‌کنند، نباید از عناب استفاده کنند. از مهم‌ترین عوارض عناب برای مردان می‌توان به کاهش میل جنسی و افزایش نفخ اشاره کرد.
سوالات متداول
عناب چه طعمی دارد؟
عناب تازه طعمی شبیه به سیب شیرین دارد و مزه عناب خشک کمی شبیه به خرما است.
خواص جوشانده عناب چیست؟
جوشانده عناب برای درمان یبوست، بی‌خوابی و کاهش استرس و اضطراب مفید است. برای تهیه جوشانده عناب باید چند عدد عناب را داخل قوری بیندازید و سپس آب جوش به آن اضافه کنید و صبر کنید برای ۱۵ دقیقه دم بکشد.
آیا مصرف عناب برای زنان باردار مفید است؟
اگر باردار هستید پس شناخت خواص عناب و مضرات آن برای شما بیشتر از سایرین اهمیت دارد. عناب سرشار از فولات و آنتی‌اکسیدان‌های قوی است و از همین رو برای سلامت خانم‌های باردار و همچنین کمک به رشد جنین بسیار مفید است. اما به هر حال این افراد باید به مقدار محدود از عناب استفاده کنند تا دچار یبوست نشوند.
منابع: stylecraze، healthline
