کله پاچه یا به قول جوانترها کلپچ یکی از خوشمزهترین و لذیذترین غذاهای ایرانی، منطقه خاورمیانه و جنوب قفقاز است. کله پاچه بیشتر به عنوان صبحانه گرم سرو میشود. شما به راحتی میتوانید کله پاچه خانگی به روش مغازهای و طباخی را در خانه تهیه کنید. طرز تهیه کله پاچه خانگی به روش طباخی، طریقه پاک کردن کله پاچه، ترکیب ادویه کله پاچه و نحوه تشخیص کله پاچه گوسفند از بز را در مجله کوروش بخوانید. در سرویس آشپزی همراه ما باشید.
طرز تهیه کله پاچه خانگی در قابلمه
با طرز تهیه کله و پاچه گوسفندی خوشمزه به همراه زمان پخت کله پاچه در قابلمه همراه ما باشید. یادتان باشد در روزهایی که نمیدانید ناهار چی بپزید کله پاچه جزو انواع غذای خوشمزه برای ناهار و از جمله غذاهای زمستانی با طبع گرم است.
مواد لازم در طرز تهیه کله پاچه خانگی در قابلمه
مدت زمان آماده سازی مواد: ۱ ساعت
مدت زمان پخت کله پاچه: ۵ الی ۶ ساعت
میزان کالری در ۱۰۰ گرم کله پاچه: ۳۵۰ کالری
- کله پاچه گوسفند: ۱ دست (هر دست کله پاچه شامل یک کله و چهار پاچه است)
- پیاز: ۵ عدد متوسط
- سیر: ۵ حبه
- زردچوبه: ۱ قاشق چایخوری
- فلفل قرمز: ۱ قاشق چایخوری
- ادویه کله پاچه: برگ بو یک یا دو عدد و پودر پیاز
- آب: به مقدار لازم
- نمک: به میزان لازم
مراحل طرز تهیه کله پاچه خانگی در قابلمه
مرحله اول؛ خرید و انتخاب کله پاچه
در نحوه پخت کله پاچه نکته مهم ابتدا خرید درست و اصولی کله پاچه است. در هنگام خرید کله پاچه برای تشخیص کله پاچه بز از گوسفند به این نکته مهم دقت کنید. برای این کار به کنارههای چشم کله نگاه کنید. اگر کنار هر دو چشم حفره وجود داشت این کله گوسفند است.
مرحله دوم؛ روش صحیح و اصولی پاک کردن کله پاچه
کله پاچه پاک شده را میتوانید از بیرون تهیه کنید. به نظر میرسد اگر کله پاچه پاک شده تهیه کنید نصف راه را رفتهاید. اما کله پاچه را حتی اگر تمیز باشد باید باز هم آن را پاک کنید. روش پاک کردن کله پاچه هم به این ترتیب است که ابتدا اجزای مختلف کله پاچه را روی شعله ملایم گاز کباب کنید تا موها و کرکهای رو و زیر پوست کز بخورند و روی پوست کمی برشته شود. برای خواندن ادامه مراحل روش پاک کردن کله پاچه روی لینک مطلب کلیک کنید.
مرحله سوم؛ شستن صحیح و دقیق کله پاچه
در طرز تهیه کله پاچه خوشمزه یکی از نکات مهم شستن صحیح آن است. حتی اگر کله پاچه پاک شده خریداری کردهاید کله پاچه را در یک قابلمه بگذارید و به مدت ۱۵ دقیقه در آب بگذارید و بشورید. آنقدر آب کله پاچه را در آب قرار دهید و آبش را عوض کنید تا آب صاف و زلال شود. مجرای بینی و گوش و زبان را زیر آب بگیرید و خوب بشورید.
دندانها را هم با یک مسواک پاکیزه و آب تمیز کنید. وقتی از پاک شدن کله پاچه کاملا مطمئن شدید برای پخت آن دست به کار شوید. بهتر است کله را از کنار زبان از قسمت لب با چاقو ببرید و از دو طرف بکشید تا نصف شود و بهتر پخته شود.
مرحله چهارم؛ بارگذاشتن پاچه گوسفندی خوشمزه به همراه کلهی آن
حالا در یک قابلمه مناسب پیازهای دو نیم شده، حبههای سیر، کله و پاچه، ادویه کله پاچه یعنی فلفل و زردچوبه، برگ بو (یک یا دو عدد) و پودر پیاز به مقدار لازم را بریزید.
روی این مواد آب بریزید و مقدار آب هم باید به حدی باشد که روی کله پاچه را کاملا بپوشاند. شعله گاز را ابتدا زیاد کنید تا آب جوش بیاید و سپس شعله گاز را کم کنید.
بیشتر بخوانید: روش ها و نحوه تمیز کردن سیرابی در منزل
مرحله آخر؛ زمان لازم برای پخت کله پاچه در قابلمه
کله پاچه به مدت ۵ الی ۶ ساعت روی شعله ملایم گاز کم کم میبپزد. در ۳۰ دقیقه انتهایی پخت نمک را اضافه کنید.
موقع سرو کله پاچه روی آن به مقدار دلخواه پودر دارچین و آبلیمو یا آب نارنج بریزید.
نکات کلیدی طرز تهیه کله پاچه خانگی به روش طباخی و مغازهای
*ادویه کله پاچه را حتما به آن اضافه کنید.
*بعضیها به کلهپاچه نخود هم اضافه میکنند و آن را با کله میپزند، مثل آبگوشت و دیزی.
*مخلفات محبوب کله پاچه معمولا شامل زبان، بناگوش، عضلات اطراف چشم، پاچه و مغز هستند.
*راز خوشمزه شدن در طرز تهیه کله پاچه خانگی به سبک رستورانی همان کز دادن و دودی کردن نقاط مختلف کلهپاچه روی شعله ملایم گاز است.
*اگر میخواهید به روش کله پاچه بازاری و رستورانی یک سس چرب و چیلی روی آب کله پاچه داشته باشید به این ترتیب عمل کنید: چربی روی آب کله پاچه را با یک عدد چوب دارچین روی حرارت ملایم گاز بگذارید تا دارچین در آب و چربی حل شود و به صورت سس آن را روی کله پاچه بریزید.
*در طرز تهیه کله پاچه رستورانی و برای این که کله پاچه شما خوشمزه شود، بهتر است آن را با شعله کم و برای یک شب تا صبح روی گاز بگذارید تا به آرامی پخته شود. کله پاچه هر چقدر بیشتر پخته شود خوش طعمتر خواهد شد.
*در طرز تهیه کله پاچه و سیرابی حتماً آبلیمو و نمک را ۱۵ دقیقه قبل از خاموش کردن گاز اضافه کنید.
*به طور کلی گفته میشود که طبع کله پاچه گرم و تر است، اما هر یک از قسمتهای کله پاچه طبع متفاوتی دارند. برای مثال طبع پاچه سرد است، مغز سرد و تر است. زبان گرم و تر است و سیرابی و شیردان سرد و تر است.
*در بسیاری از شهرها به عنوان ادویه کله پاچه و سیرابی به آن مقداری سیر له شده و رب گوجه فرنگی اضافه میکنند، اما بهترین ادویه کله پاچه دارچین است.
*اگر سرد مزاج هستید، بهتر است در طرز تهیه کله پاچه گوسفندی مقداری فلفل قرمز به کله پاچه اضافه کنید.
برای اطلاعات بیشتر درباره رازهای خوشمزه شدن کله پاچه میتوانید به مقاله آن مراجعه کنید.
مضرات مصرف بی رویه کله پاچه
کله پاچه علاوه بر انرژی فراوان و پروتئینهای مفید، یک ماده غذایی بسیار چرب با کلسترول بالاست. کلسترول در عروق خونی بدن رسوب کرده و عامل اصلی انواع سکته قلبی و مغزی است. مغز گوسفند از جمله چربترین قسمتهای گوسفند است؛ میزان کلسترول هر عدد مغز برابر با ۸ زرده تخم مرغ برآورد شده است.
خوردن کله پاچه برای افرادی که مشکلات قلبی و عروقی دارند، مبتلا به چربی خون هستند، از ناراحتی کلیه رنج میبرند یا مبتلا به نقرس هستند، مبتلایان به کبد چرب و رماتیسم یا دیابت توصیه نمیشود.
بیشتر بخوانید: فلسفه خوردن کله پاچه در شب ۲۷ ماه رمضان
خواص کله پاچه
خاصیت های کله پاچه کم نیست. یک غذای سرشار از انرژی و پروتئین که این پروتئین برای ترمیم بافتهای بدن بسیار مفید است. بناگوش کله پاچه و زبان گوسفند سرشار از ویتامینهای گروه B بخصوص ویتامین ۱۲ B هستند. ویتامین ۱۲ B، در خونسازی و بهبود عملکرد سیستم عصبی نقش مهمی دارد. پاچه گوسفند به خاطر طبع سرد و چربی کمتری که دارد خون را رقیق کرده و زخمهای داخلی بدن را بهبود میبخشد.
از سوی دیگر خوردن پاچه در مادران شیرده باعث افزایش حجم شیر میشود. اگر چه معمولا خوردن کله پاچه این تصور که ریسک بیماریهای خطرناکی مثل سکته قلبی و مغزی را افزایش میدهد را به وجود آورده اما مسئله اینجاست که کله پاچه سرشار از یک ماده مغذی به نام کوانیزم Q10 است.
این ماده مغذی به عنوان یک آنتیاکسیدان قوی مواد مضر بدن را دفع کرده و سبب استحکام سلولهای بدن میشود. علاوه بر این کوانیزم Q10 باعث کنترل بیماریهایی مثل فشار خون بالا، سکته قلبی، پارکینسون و انواع سرطان میشود. البته باز هم توصیه پزشکان این است که کله پاچه در حجم کم و به صورت محدود مصرف شود.
سوالات متداول
۱- طبع کله پاچه چیست؟
کله پاچه طبع سرد دارد و بهتر است با لیموترش، دارچین، ترشی سیر و یا آب نارنج میل کنید.
۲- کله پاچه را چه زمانی بخوریم؟
بهتر است کله پاچه را در فصول سرد سال یا در وعده صبحانه میل کنید.
۳- مصلح کله پاچه چیست؟
بعد از خوردن کله پاچه، زنجبیل دم شده میل کنید. ادویهجات گرم مثل فلفل قرمز سردی کله پاچه را خنثی میکنند. مصلح زیره یا آویشن هم به صورت دم کرده بعد از خوردن کله پاچه توصیه میشوند.
۴- برای هضم کله پاچه چی بخوریم؟
سویق به هضم کله پاچه کمک میکند.
۲- آیا خوردن کله پاچه در سه ماهه اول بارداری ضرر دارد؟
خوردن کله پاچه در سه ماهه اول بارداری مضر نیست اما مصرف خوراکیهای پرکالری مثل کلهپاچه چربی فراوانی دارد و در طول دوران بارداری چندان توصیه نمیشود.
۳- آیا مصرف زیاد کله پاچه در دوران بارداری مضر است؟
مصرف زیاد کله پاچه در طول بارداری علاوه بر خطر اضافه وزن و افزایش چربی خون زنان باردار خطر ابتلا به برخی بیماریهای ویروسی را هم افزایش میدهد.
۴- مصرف کله پاچه باعث سقط جنین میشود؟
بد نیست بدانید مغز بعضی حیوانات دارای میکروبهایی مثل «لیستریا» است که با مصرف آن علائمی شبیه آنفولانزا در مادر ایجاد میشود و ممکن است باعث سقط جنین شود.
جابر . 2 فروردین 1400
سلام توی کله پزی علاوه بر آب کله، مغز و یک روغن هم میریزند اون روغن چیه و چرا در طبخ خانگی وجود نداره؟؟