خواص و عوارض کاهو برای سلامتی بدن چیست؟ کاهو (Lactuva sativa) گیاهی یک ساله است که برای اولین بار توسط مصری‌ها کشت شد. قرن‌ها است که از کاهو برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شود. این سبزی برگ سبز، منبع عالی از مواد مغذی ضروری و آنتی‌اکسیدان‌ها است و اغلب در سالاد، ساندویچ، سوپ و … استفاده می‌شود. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش به بررسی فواید و خواص کاهو برای سلامت بدن و زیبایی، طبع، مصلح و مضرات کاهو می‌پردازیم.
ارزش غذایی کاهو
یکی از مهم‌ترین حقایق تغذیه‌ای کاهو این است که منبع غنی از ویتامینهای K و A است و دارای فواید سلامتی چشمگیر متعددی است. هر ۱۰۰ گرم کاهو حاوی مواد مغذی و معدنی زیر است:
• آب: ۹۴.۹۸ گرم
• انرژی: ۱۵
• پروتئین: ۱.۳۶ گرم
• کل چربی (چربی): ۰.۱۵گرم
• کربوهیدرات: ۲.۸۷گرم
• فیبر: ۱.۳ گرم
• قند: ۰.۷۸ گرم
• گلوکز (دکستروز): ۰.۳گرم
• فروکتوز : ۰.۴۳ گرم
• کلسیم: ۳۶ میلی گرم
• آهن: ۰.۸۶ میلی گرم
• منیزیم: ۱۳ میلی گرم
• فسفر: ۲۹ میلی گرم
• پتاسیم: ۱۹۴ میلی گرم
• سدیم: ۲۸ میلی گرم
• روی: ۰.۱۸ میلی گرم
• مس: ۰.۰۳ میلی گرم
• منگنز: ۰.۲۵ میلی گرم
البته بد نیست بدانید با وجود تشابهاتی که بین مواد مغذی انواع کاهو وجود دارد، هر چه تیره‌تر باشد، مواد مغذی بیشتری نیز دارد.
فواید و خواص کاهو برای سلامتی و زیبایی
کاهو فواید و خواص زیادی برای سلامتی عمومی بدن دارد و بر اساس تحقیقات به عمل آمده، مصرف آن می‌تواند به کنترل التهاب، کاهش وزن بدن، ارتقای سلامت مغز، کاهش خطر بیماریهای قلبی-عروقی و … کمک کند. اما فواید بیشتری نیز برای کاهو وجود دارد که باید بدانید.
۱-کاهش التهاب با کاهو
برخی پروتئین‌های موجود در کاهو (یا کاهو رومی)، مانند لیپوکسیژناز، به کنترل التهاب کمک می‌کنند. این موضوع در یک مطالعه ایرانی ثابت شده است. بر اساس این مطالعه، کاهو در طب سنتی برای تسکین التهاب و استئودینی (درد در استخوان‌ها) استفاده شده است. ویتامینهای A، E و K موجود در کاهو ممکن است به کاهش التهاب کمک کنند.
می‌توانید دو فنجان از این سبزی را به صورت خام و به طور منظم در رژیم غذایی خود بگنجانید. سایر سبزیجات غنی از ویتامین K عبارتند از کلم پیچ، کلم بروکلی، اسفناج و کلم. هر چه کاهو تیره‌تر باشد، آنتی اکسیدان بیشتری دارد و بهتر می‌تواند با التهاب مبارزه کند.
۲- خواص کاهو برای لاغری و کاهش وزن
یکی از دلایل اصلی که کاهو می‌تواند یک ماده غذایی مفید برای کاهش وزن باشد، میزان کالری آن است. یک وعده کاهو فقط ۵ کالری دارد. علاوه بر این، کاهو به پر کردن شکاف ریزمغذی‌ها کمک می‌کند، در غیر این صورت دستیابی به یک رژیم کم کالری دشوار است.
کاهو همچنین دارای چگالی انرژی پایینی است. این امر به ویژه در مورد «کاهوی رومی» که ۹۵ درصد آن آب است و ۱ گرم فیبر در هر فنجان دارد، صادق است. فیبر شما را سیر نگه می‌دارد و از پرخوری جلوگیری می‌کند. گونه‌‌های تیره‌تر مانند «کاهو رومینه» دارای محتوای مغذی بالاتری هستند. کاهو همچنین چربی بسیار کمی دارد. افزودن یک برگ بزرگ کاهو رومی به وعده ناهار می‌تواند ایده خوبی باشد.
۳- فواید کاهو برای مغز
موارد شدید آسیب مغزی می‌تواند منجر به مرگ سلول‌‌های عصبی و در نتیجه بروز بیماریهای مغزی شدید مانند بیماری آلزایمر شود. عصاره کاهو، طبق مطالعات متعدد، این نوع مرگ سلولی عصبی را به دلیل نقش آن در GSD یا محرومیت از گلوکز/سرم کنترل می‌کند.
کاهو همچنین سرشار از نیترات غذایی است. این ترکیب در بدن به اکسید نیتریک تبدیل می‌شود که یک مولکول سیگنال‌دهنده سلولی است و عملکرد «اندوتلیال» را ارتقا می‌دهد. کاهش عملکرد «اندوتلیال» به زوال شناختی و سایر اختلالات عصبی مرتبط با افزایش سن کمک می‌کند. مصرف کاهو می‌تواند این روند را کاهش دهد.
۴- خواص کاهو برای قلب
کاهو رومی منبع خوبی از فولات است. فولات یک ویتامین B است که «هموسیستئین» را به «متیونین» تبدیل می‌کند. «هموسیستئین تبدیل نشده» می‌تواند به رگ‌‌های خونی آسیب برساند و منجر به تجمع پلاک شود، در نتیجه به قلب آسیب برساند.
کاهو همچنین منبع غنی از ویتامین C است که سفتی شریان را کاهش می‌دهد و به درمان بیماریهای قلبی عروقی کمک می‌کند. همچنین با تقویت کردن عروق، از حملات قلبی جلوگیری کند.
گنجاندن ۲ وعده کاهوی رومی در رژیم غذایی روزانه می‌تواند قلب شما را سالم نگه دارد. کاهو همچنین حاوی پتاسیم است که فشار خون را کاهش می‌دهد و از این راه، از بروز بیماریهای قلبی جلوگیری می‌کند.
علاوه بر اینها، مصرف کاهو می‌تواند HDL (کلسترول خوب) را افزایش و سطح LDL را کاهش دهد. طبق مطالعه دیگری، مصرف کاهو با بهبود متابولیسم کلسترول مرتبط است و وضعیت آنتی اکسیدانی را در بدن افزایش می‌دهد. مصرف منظم کاهو می‌تواند فرد را از بیماریهای قلبی و عروقی محافظت کند.
۵- خواص ضد سرطانی کاهو
مصرف کاهو با کاهش خطر ابتلا به سرطان معده مرتبط است، این موضوع به ویژه در بخش‌هایی از ژاپن که این سبزی به طور منظم مصرف می‌شود، ثابت شده است. کاهو یک سبزی غیرنشاسته‌ای است.
یک گزارش توسط صندوق تحقیقات سرطان جهانی نشان می‌دهد که سبزیجات غیر نشاسته‌ای می‌توانند بدن را در برابر انواع مختلفی از سرطان‌ها از جمله سرطان‌‌های دهان، گلو، مری و معده محافظت کنند. مطالعه دیگری در ژاپن بر روی افراد سیگاری مبتلا به سرطان ریه انجام شد. یافته‌ها نشان داد که مصرف کاهو می‌تواند اثرات محافظتی داشته باشد.
۶- خواص کاهو برای دیابت
مطالعات نشان داده‌اند که سبزی‌ها، به ویژه کاهو، ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهند. این موضوع را می‌توان به شاخص گلیسمی پایین (تاثیر یک غذای خاص بر سطح قند خون) کاهو نسبت داد. همچنین، یک فنجان کاهو فقط حدود ۵ کالری و ۲ گرم کربوهیدرات دارد که آن را به جزئی از یک رژیم غذایی مناسب برای دیابت تبدیل می‌کند.
البته کاهو رومی به هر نوع دیگری ارجحیت دارد زیرا حاوی ریزمغذی‌های ضروری است. کاهو همچنین حاوی «لاکتوکاکسانتین» است، یک «کاروتنوئید» ضد‌دیابت که سطح گلوکز خون را کاهش می‌دهد و می‌تواند یک درمان بالقوه برای دیابت باشد.
۷- کاهو برای تقویت بینایی
کاهو حاوی «زیگزانتین» است، آنتی اکسیدانی که سلامت بینایی را تقویت می‌کند. مشخص شده است که از «دژنراسیون ماکولا» مرتبط با سن جلوگیری می‌کند. سبزی‌‌های تیره مانند کاهو حاوی «لوتئین» و «زآگزانتین» هستند که به ارتقای سلامت بینایی کمک می‌کنند.
کاهوی رومی نیز جایگزین مناسبی برای اسفناج (سبزیجات مفید دیگر برای چشم) است. چندین مطالعه دیگر اهمیت لوتئین و زآگزانتین را در تقویت سلامت چشم و پیشگیری از آب مروارید و سایر بیماریهای چشمی نشان داده‌اند.
۸- خواص کاهو برای دستگاه گوارش
فیبر موجود در کاهو هضم غذا را آسان کرده و از سایر بیماریهای گوارشی مانند عارضه یبوست و نفخ معده جلوگیری می‌کند. همچنین ممکن است درد معده را تسکین دهد. با این حال، تحقیقات در این مورد، اندک هستند. کاهو به معده کمک می‌کند تا انواع مختلف غذا را پردازش کند. همچنین ممکن است به درمان سایر مسائل مانند سوء‌هاضمه کمک کند.
۹- درمان بی خوابی با مصرف کاهو
«لاکتوکاریوم»، ماده‌ای در کاهو است که سیستم عصبی را آرام کرده و به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند. در صورتی که شب، هنگام به خواب رفتن مشکل دارید، می‌توانید کاهو را به سالاد آخر شب خود اضافه کنید. کاهو همچنین حاوی ماده دیگری به نام «لاکتوسین» است که باعث خواب و آرامش می‌شود. از این سبزی حتی در قرون وسطی برای رفع بی‌خوابی استفاده می‌شد.
۱۰ – فواید و خواص کاهو برای سلامت استخوان
ویتامینهای K، A و C در تولید کلاژن (اولین مرحله در تشکیل استخوان) مهم هستند. کاهو سرشار از هر سه این ویتامین‌ها است. ویتامین K به ساخت غضروف و بافت‌‌های همبند کمک می‌کند.
ویتامین A به رشد سلول‌‌های استخوانی جدید کمک می‌کند که کمبود آنها می‌تواند منجر به پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگی شود. ویتامین C نیز با پوکی استخوان که یکی از عوامل پیری است، مبارزه می‌کند. کمبود ویتامین K می‌تواند منجر به استئوپنی (کاهش توده استخوانی) و افزایش خطر شکستگی شود. مکمل این ویتامین باعث کاهش گردش استخوان و افزایش استحکام استخوان می‌شود.
۱۱ – کاهو و تقویت سیستم ایمنی بدن
اگرچه تحقیقات زیادی در این زمینه انجام نشده است، اما وجود ویتامینهای A و C در کاهو ممکن است آن را به گزینه خوبی برای تقویت سیستم ایمنی تبدیل کند. و می‌تواند یکی از فواید و خواص کاهو برای کمک به بدن در کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای مختلف به حساب آید.
۱۲- فواید و خواص کاهو در بارداری
کاهو حاوی فولات است. این ماده مغذی می‌تواند خطر نقایص مادرزادی را کاهش دهد. کاهو همچنین سرشار از ویتامین K است. کمبود ویتامین K در دوران بارداری می‌تواند باعث خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K شود. اگر چه تزریق ویتامین K برای جلوگیری از این امر ترجیح داده می‌شود ولی مصرف کافی کاهو (و سایر غذاهای غنی از ویتامین K) نیز ممکن است در این زمینه کمک کند.
فیبر موجود در کاهو همچنین ممکن است از یبوست جلوگیری کند، مشکلی که معمولاً زنان باردار با آن روبه‌رو هستند. یک فنجان کاهو رومی حاوی حدود ۶۴ میکروگرم فولات است. علاوه بر اینها این سبزی برای سلامت رحم زنان مفید است و می‌توان با مصرف آن، بارداری سالمی را تجربه کرد.
۱۳ – افزایش قدرت عضلانی و بهبود متابولیسم
پتاسیم موجود در کاهو ممکن است قدرت عضلانی را افزایش دهد. با این حال، هیچ تحقیقی برای تایید این موضوع انجام نشده است. کاهو حاوی نیترات‌هایی است که به «افزایش ظرفیت ورزش» معروف هستند. آنها ممکن است به افزایش قدرت عضلانی و متابولیسم کمک کنند، اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است.
۱۴- فواید و خواص کاهو برای پوست و مو
ویتامین A موجود در کاهو می‌تواند باعث تقویت سلول‌‌های پوست شود. ویتامین C موجود در آن قادر است از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت کند. همچنین علائم پیری را به تاخیر بیندازد. فیبر موجود در کاهو نیز بدن را سم‌زدایی و سلامت پوست را تقویت می‌کند.
شستن صورت با عصاره یا آب کاهو در هنگام صبح ممکن است سلامت پوست شما را بهبود ببخشد. شواهد نشان می‌دهد که ویتامین K موجود در کاهو باعث تقویت مو نیز می‌شود. شستن موها با آب کاهو ممکن است کمک کننده باشد.
۱۵- درمان کم خونی با مصرف کاهو
کاهو حاوی مقادیر کمی فولات است. کمبود فولات همچنین ممکن است منجر به برخی از اشکال کم خونی شود. فولات به مبارزه با «کم خونی مگالوبلاستیک» کمک می‌کند، که نوع دیگری از کم خونی است که در آن سلول‌‌های خونی بسیار بزرگ و توسعه نیافته هستند. کاهو رومی همچنین می‌تواند به درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 کمک کند.
۱۶- آبرسانی به بدن با کاهو
حدود ۹۵ درصد کاهو، از آب تشکیل شده است. خوردن این سبزی به شکل‌های مختلف در سالاد یا گرفتن آب آن، می‌تواند بدن شما را هیدراته نگه دارد.
۱۸- خواص کاهو برای اسپرم
مصرف کاهو هم برای مردان و هم زنان مفید است. این سبزی به بهبود باروری، افزایش تعداد اسپرم مردان و درمان ناتوانی جنسی آنها کمک می‌کند. همچنین با خوردن آن به درمان اختلال نعوظ و انزال زودرس در مردان کمک می‌کند.
۱۸- خواص کاهو برای کبد چرب
کاهو توانایی بالایی در سم‌زدایی از بدن دارد. مواد معدنی موجود در کاهو سموم کبد را از بین می‌برد و به درمان کبد چرب کمک می‌کند.
۱۹- فواید کاهو برای زنان شیرده
مصرف کاهو به افزایش شیر مادران شیرده کمک می‌کند و به دلیل میزان بالای آهن و فولاتی که دارد، برای درمان کم خونی ناشی از زایمان مفید است. از این رو مصرف متعادل آن به مادران در دوران شیردهی توصیه می‌شود.
۲۰- درمان سرفه و گرمازدگی با کاهو
یکی از مهم‌ترین خواص کاهو در طب سنتی، کمک به درمان سرفه‌های خشک ناشی از غلبه گرمی در بدن است. از آنجایی که طبع کاهو سرد و تر است، باعث تعدیل گرمی و رطوبت در بدن می‌شود. همچنین مصرف کاهو در بهبود گرمازدگی، تعدیل حرارت و کاهش التهابات ناشی از گرمازدگی نیز موثر است.
عوارض و مضرات کاهو
کاهو در حالت عادی، سبزی بسیار بی‌خطری است ولی در برخی افراد ممکن است عوارضی را ایجاد کند. این افراد باید در مصرف آن احتیاط کنند.
۱-افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف می‌کنند. مصرف کاهو در این افراد ممکن است تداخل دارویی ایجاد کند و سطح ویتامین k خون آنها دچار نوسان شود.
۲-از آنجایی که کاهو طبع سرد و تری دارد، افرادی که مزاج سرد دارند، در صورتی که در خوردن آن زیاده‌روی کنند، دچار سردی طبع می‌شوند و ممکن است دچار مشکلات گوارشی، ریزش مو، چربی خون و کبد چرب شوند.
طبع و مصلح کاهو
کاهو یک سبزی با طبع سرد و تر است و مصلح کاهو سکنجبین، نعناع، زیره، کرفس، شیره انگور، مصطکی، هلیله و عسل طبیعی هستند که طبع سرد آن را متعادل می‌کنند.
سوالات متداول
خواص کاهو سکنجبین چیست؟
اگر کاهو را به تنهایی بدون سکنجبین مصرف کنید ممکن است رطوبت، تری و سردی آن تاثیر نامطلوبی روی افرادی که سن بالا دارند یا دارای مزاج بلغمی هستند، بر جای بگذارد. اما اگر به همراه سکنجبین مصرف شود این عوارض را به همراه نخواهد داشت. سکنجبین معمولا اثرات سوء کاهو را از بین می‌برد و از گذشته نیز در رژیم غذایی ایرانیان این دو به همراه یکدیگر مصرف می‌شده‌اند.
خواص کاهو با عسل چیست؟
کاهو حاوی درصد زیادی فیبر است که به تحریک حرکت روده و درمان یبوست و تسهیل روند دفع و پاکسازی روده بزرگ کمک می‌کند. آب کاهو را همچنین می‌توانید با آبلیمو، عسل و آب نعنا مخلوط کنید. کاهو و عسل برای کاهش حرارت بدن، کبد گرم و شادابی و نشاط بدن مفید است. همچنین برای تعدیل کردن طبع و مزاج و جلوگیری از کم‌خونی می‌توان آن را در رژیم غذایی قرار داد.
منابع: healthline / stylecraze
