۴۵ خواص کلم بروکلی و مضرات آن + طبع و مصلح بروکلی

کلم بروکلی جزو دسته سبزیجات و شبیه یک درخت مینیاتوری است. این سبزی کالری منفی متعلق به گونه‌های گیاهی معروف به Brassica oleracea است. بروکلی با کلم، جوانه بروکسل، کلم پیچ و گل کلم ارتباط نزدیکی دارد. همه این گیاهان خوراکی نیز در مجموع به عنوان «سبزیجات چلیپایی» شناخته می‌شوند. کلم بروکلی یک منبع گیاهی پر از ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان‌ها است که به روش‌های مختلف می‌توانید آن را در رژیم غذایی خود بگنجانید. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش خواص و فواید کلم بروکلی، مضرات احتمالی و طبع و مصلح کلم بروکلی را به شما خواهیم گفت.

انواع کلم بروکلی

۳ نوع اصلی کلم بروکلی وجود دارد:

۱- کلم بروکلی کالابرس

۲- کلم بروکلی جوانه زده

۳- گل بروکلی کلم بنفش

روش های مختلف مصرف کلم بروکلی

کلم بروکلی را می‌توان به صورت پخته یا خام مصرف کرد. هر دو روش استفاده، کاملا سالم هستند. اما مواد مغذی متفاوتی را ارائه می‌دهند. روش‌های مختلف پخت و پز مثل جوشاندن، قرار دادن در مایکروویو، سرخ و بخارپز کردن، ترکیب کردن با سبزیجات دیگر، باعث کاهش ویتامین C، پروتئین و قند محلول در کلم بروکلی خواهد شد.

به نظر می رسد که بخار کردن کلم بروکلی، کمترین اثرات منفی را داشته باشد. این در حالی است که مصرف کلم بروکلی به صورت خام یا پخته، منبع عالی ویتامین C است.

بیشتر بخوانید: طرز تهیه سوپ کلم بروکلی

طبع و مصلح کلم بروکلی چیست؟

کلم بروکلی طبع گرم و خشک دارد. به همین خاطر توصیه می شود افراد با مزاج گرم و خشک، آن را به همراه مصلح مصرف کنند. زردچوبه، فلفل سیاه و آویشن مصلح‌های مناسب برای کلم بروکلی به شمار می روند.

البته برخی پزشکان طب سنتی طبع کلم بروکلی را سرد عنوان کرده‌اند. توصیه شده است که اگر این سبزی را با مواد غذایی که طبع سرد دارند، استفاده می‌کنید، از ادویه‌های با طبع گرم روی آن بریزید.

بیشتر بخوانید: خواص کدو حلوایی و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن

خواص کلم بروکلی خام چیست؟

۱- سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات فعال زیستی

یکی از بزرگترین مزایای کلم بروکلی محتوای مغذی آن است. این سبزی سرشار از مجموعه وسیعی از ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر و سایر ترکیبات فعال زیستی است. یک فنجان (۹۱ گرم) بسته کلم بروکلی خام شامل مواد مدنی و ویتامین های زیر است:

انرژی یک فنجان کلم بروکلی: ۳۱ کالری

کربوهیدرات: ۶ گرم

پروتئین: ۲.۶ گرم

چربی: ۰.۳ گرم

فیبر: ۲.۴ گرم

RDI: نیاز روزانه مرجع

ویتامین ث: ۱۳۵ درصد از RDI

ویتامین آ: ۱۱ درصد از RDI

ویتامین کا: ۱۱۶ درصد از RDI

ویتامین B9 (فولات): ۱۴ درصد از RDI

پتاسیم: ۸ درصد از RDI

فسفر: ۶ درصد از RDI

سلنیوم: ۳ درصد از RDI 

وجود مواد مغذی مورد نیاز بدن، کلم بروکلی را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای مصرف و استفاده در رژیم غذایی تبدیل کرده است.

 ۲- کلم بروکلی سرشار از آنتی اکسیدان‌های مفید

کلم بروکلی خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارد. آنتی اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که آسیب سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد را مهار یا خنثی می‌کنند. این امر می‌تواند منجر به کاهش التهاب و اثر محافظتی کلی شود. همچنین کلم بروکلی دارای سطح بالایی از «گلوکورافانین» است، ترکیبی که در نتیجه فرآیند هضم، به آنتی اکسیدان قوی به نام «سولفورافان» تبدیل می‌شود.

مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می‌دهد که سولفورافان ممکن است مزایای سلامتی متعددی از جمله کاهش قند خون، کاهش سطح کلسترول بد، کم کردن استرس اکسیداتیو و کاهش توسعه بیماری های مزمن را به دنبال داشته باشد.

با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک نقش آن در سلامت انسان مورد نیاز است. کلم بروکلی همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی از آنتی اکسیدان های لوتئین و زآگزانتین است. این عناصر ممکن است از استرس اکسیداتیو و آسیب سلولی در چشم شما جلوگیری کنند.

بیشتر بخوانید: خواص زغال اخته و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن

 ۳- خواص و فواید کلم بروکلی در کاهش التهاب به خصوص برای افراد سیگاری

کلم بروکلی حاوی ترکیبات مختلف فعال زیستی است که نشان می‌دهد باعث کاهش التهاب در بافت‌های بدن شما می‌شود. این نظریه وجود دارد که ترکیبات متعددی برای حمایت از این اثر به طور هم افزایی کار می کنند.

اگر چه به نظر می‌رسد برخی نیز به صورت جداگانه کار می‌کنند. «کامپفرول»، یک فلاونوئید موجود در کلم بروکلی، در مطالعات حیوانی و لوله آزمایش دارای ظرفیت ضدالتهابی قوی است. یک مطالعه کوچک انسانی بر روی افراد سیگاری نیز نشان داد که خوردن کلم بروکلی منجر به کاهش قابل توجهی در نشانگرهای التهاب می‌شود.

در حالی که این نتایج امیدوار کننده است. اما تحقیقات بیشتری برای درک بهتر تأثیر مصرف بروکلی بر التهاب در انسان مورد نیاز است.

۴- فواید کلم بروکلی برای سرطان

سبزیجات چلیپایی مثل کلم بروکلی، حاوی ترکیبات مختلف فعال زیستی هستند که آسیب سلولی ناشی از برخی بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهند. چندین مطالعه کوچک نشان داده است که خوردن سبزیجات چلیپایی در برابر انواع خاصی از سرطان محافظت می‌کند.

سرطان سینه، سرطان پروستات، سرطان معده، کولورکتال، سرطان کلیه و سرطان مثانه، انواع مختلفی از سرطان هستند که کلم بروکلی می‌تواند تاثیر مثبتی بر آن‌ها داشته باشد.

اگر چه این داده‌ها دلگرم کننده است، اما به اندازه کافی قوی نیست که بتواند ادعاهای سلامتی قطعی در مورد نقش کلم بروکلی در درمان یا پیشگیری از سرطان ارائه دهد. در نهایت، تحقیقات بیشتری برای تعیین ارتباط بین سبزیجات چلیپایی و پیشگیری از سرطان مورد نیاز است.

۵- خواص کلم بروکلی برای دیابت

خوردن کلم بروکلی از کنترل بهتر قند خون در افراد مبتلا به بیماری دیابت حمایت می‌کند. اگر چه مکانیسم دقیق آن ناشناخته است، اما ممکن است مربوط به محتوای آنتی اکسیدانی کلم بروکلی باشد.

یک مطالعه انسانی نشان داد که مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ که روزانه کلم بروکلی را به مدت یک ماه مصرف می‌کردند، به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

از سوی دیگر کلم بروکلی منبع خوبی از فیبر است. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف بیشتر فیبر غذایی با کاهش قند خون و بهبود کنترل دیابت مرتبط است.

بیشتر بخوانید: ۱۶ مواد غذایی برای کنترل و درمان قطعی بیماری دیابت نوع ۲

 ۶- فواید کلم بروکلی برای قلب

مطالعات متعدد نشان می‌دهد که کلم بروکلی به طرق مختلف از سلامت قلب حمایت می‌کند. افزایش کلسترول LDL و تری گلیسیرید «بد»، عوامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی هستند.

کلم بروکلی ممکن است در بهبود این نشانگرها نقش داشته باشد. یک مطالعه متوجه کاهش قابل توجه تری گلیسیرید و کلسترول LDL «بد» و همچنین افزایش سطح کلسترول HDL «خوب» در افرادی شد که با مکمل پودر کلم بروکلی درمان شده بودند.

برخی تحقیقات همچنین از این ایده حمایت می کنند که آنتی اکسیدان‌های خاص موجود در کلم بروکلی ممکن است خطر کلی حمله قلبی را کاهش دهد. یک مطالعه بر روی موش‌هایی که جوانه کلم بروکلی تغذیه کرده بودند، یک اثر محافظتی بالقوه در برابر مرگ سلولی و استرس اکسیداتیو در بافت قلب را پس از ایست قلبی نشان داد.

۷- خواص کلم بروکلی برای درمان یبوست

کلم بروکلی سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان است. هر دو آن ها ممکن است از عملکرد سالم روده و سلامت دستگاه گوارش حمایت کنند. عملکرد منظم روده و اجتماع قوی باکتری‌های سالم در روده بزرگ دو جزء حیاتی برای سلامت دستگاه گوارش هستند.

خوردن غذاهای غنی از فیبر و آنتی اکسیدان مانند کلم بروکلی در حفظ عملکرد سالم روده نقش مهمی دارد. یک مطالعه روی موش‌هایی که رژیم کلم بروکلی داشتند، کاهش التهاب در روده بزرگ و همچنین تغییرات مطلوب در باکتری‌های روده را نشان داد.

یک مطالعه اخیر روی انسان ها نیز نشان داد افرادی که کلم بروکلی می خوردند راحت تر از افراد گروه کنترل مدفوع می کردند و دچار عارضه یبوست نشدند.

 ۸- خواص کلم بروکلی برای مغز و آلزایمر

برخی از مواد مغذی و ترکیبات فعال زیستی موجود در کلم بروکلی افت روانی را کند کرده و از عملکرد سالم مغز و بافت عصبی حمایت می‌کنند. مطالعه ای روی ۹۶۰ فرد مسن نشان داد که مصرف روزانه سبزیجات سبز تیره، مانند کلم بروکلی، بدن را در برابر زوال عقل و آلزایمر مرتبط با افزایش سن ایمن می‌کند.

علاوه بر این، یک مطالعه روی حیوانات نشان داد که موش‌های تحت درمان با کمپفرل -ترکیبی در کلم بروکلی– میزان آسیب مغزی و التهاب بافت عصبی را پس از یک رویداد شبیه سکته مغزی کمتر تجربه کردند.

«سولفورافان» یکی دیگر از ترکیبات فعال زیستی است که در کلم بروکلی وجود دارد. این عنصر می‌تواند از عملکرد مغز پس از کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز حمایت کند.

۹- فواید کلم بروکلی برای جوان سازی و کند کردن روند پیری

روند پیری تا حد زیادی به استرس اکسیداتیو و کاهش عملکرد متابولیک در طول عمر شما نسبت داده می‌شود. اگر چه پیری یک فرایند طبیعی اجتناب‌ناپذیر است. اما کیفیت رژیم غذایی نقش مهمی در تعیین بیان ژنتیکی و توسعه بیماری‌های مرتبط با سن دارد.

تحقیقات نشان می‌دهد که سولفورافان، به عنوان یک ترکیب کلیدی فعال در کلم بروکلی، با افزایش ژن‌های آنتی اکسیدانی، روند بیوشیمیایی پیری را کند می‌کند. با این وجود، تحقیقات بیشتری برای تعیین رابطه علت و معلولی بین مصرف کلم بروکلی و تأثیر آن بر روند پیری مورد نیاز است.

۱۰- فواید کلم بروکلی برای سیستم ایمنی

عملکرد سیستم ایمنی بدن پیچیده است و برای عملکرد صحیح به مواد مغذی زیادی احتیاج دارد. مسلما ویتامین C ضروری ترین ماده مغذی برای عملکرد سیستم ایمنی است و کلم بروکلی سرشار از آن است.

تحقیقات نشان می‌دهد که ویتامین C هم در پیشگیری و هم در درمان بیماری‌های مختلف نقش دارد. به نظر می‌رسد مصرف روزانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم ویتامین C برای جلوگیری از برخی عفونت‌ها کافی است.

به طور معمول، ویتامین C در میوه پرتقال یا توت فرنگی به وفور یافت می‌شود. اما فراموش نکنید که نصف فنجان (۷۸ گرم) کلم بروکلی پخته شده ۸۴ درصد از RDI این ویتامین را در خود دارد.

۱۱- خواص کلم بروکلی برای دهان و دندان

کلم بروکلی حاوی طیف وسیعی از مواد مغذی است که برخی از آنها از سلامت دهان و دندان و جلوگیری از بیماری‌های دندان حمایت می‌کنند. این سبزی منبع خوبی از ویتامین C و کلسیم است، دو ماده مغذی مرتبط با کاهش خطر بیماری‌های پریودنتال. «کامپفرول» نیز یک فلاونوئید موجود در کلم بروکلی است که در جلوگیری از «پریودنتیت» نقش دارد.

تحقیقات بیشتر نشان می‌دهد که «سولفورافان» موجود در کلم بروکلی خطر ابتلا به سرطان دهان را کاهش دهد. برخی منابع ادعا می‌کنند که خوردن کلم بروکلی خام می‌تواند پلاک را از بین ببرد و دندان ها را سفید کند. با این حال، هیچ داده علمی دقیق برای اثبات این امر وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: ۱۳ ماده غذایی برای سفید کردن دندان

۱۲- خواص کلم بروکلی برای استخوان‌ها و مفاصل

بسیاری از مواد مغذی موجود در کلم بروکلی برای سلامت استخوان‌ها مفید است و از اختلالات مربوط به استخوان جلوگیری می‌کند. کلم بروکلی منبع خوبی از ویتامین K و کلسیم است، دو عنصر حیاتی برای حفظ استخوان‌های قوی و سالم.

همچنین این سبزی حاوی فسفر، روی و ویتامین A و C است که برای سلامت استخوان‌ها نیز ضروری به حساب می‌آید. یک مطالعه آزمایشگاهی نشان می‌دهد که سولفورافان موجود در کلم بروکلی به جلوگیری از آرتروز کمک می‌کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای نتیجه‌گیری قطعی در مورد نقش آن در انسان مورد نیاز است.

۱۳- فواید کلم بروکلی برای بارداری

بدن در دوران بارداری به ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین زیادی احتیاج دارد تا بتواند از نوزاد و مادر حمایت کند. کلم بروکلی منبع خوبی از ویتامین B است، یعنی B9، که به فولات نیز معروف است. فولات یک ماده مغذی ضروری برای رشد مغز و نخاع جنین است.

مصرف منظم غذاهای غنی از فولات مانند کلم بروکلی می‌تواند به سلامت حاملگی کمک کند. علاوه بر این، برخی از مطالعات روی حیوانات نشان می‌دهد کلم بروکلی که توسط مادر باردار مصرف می‌شود به رشد نوزاد کمک می‌کند.

 ۱۴- فواید کلم بروکلی برای پوست

سرطان پوست به دلیل آسیب به لایه ازون و افزایش قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) در حال افزایش است. تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبات فعال زیستی موجود در کلم بروکلی پوست را در برابر آسیب اشعه ماورای بنفش که منجر به سرطان می‌شود، محافظت می‌کند.

در برخی از مطالعات حیوانی، درمان با عصاره کلم بروکلی منجر به کاهش قابل توجه رشد و شیوع تومور در موش‌های مبتلا به سرطان پوست ناشی از اشعه ماورای بنفش شد. مطالعات انسانی کوچک نیز به نتایج مشابهی دست یافته‌اند و تأثیر محافظتی قابل توجهی از عصاره کلم بروکلی در برابر آسیب‌های پوستی و توسعه سرطان پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب نشان می‌دهند.

۱۵- خواص کلم بروکلی در بدنسازی

کلم بروکلی سیستم ایمنی بدنسازان را تقویت می‌کند، باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود، هضم غذا را بهبود می‌بخشد. این سبزی سرشار از پروتئین گیاهی بوده و کالری پایینی دارد، به همین دلیل یکی از بهترین خوراکی‌ها برای بدنسازان در رژیم کاهش وزن و کات کردن عضلات به حساب می‌آید.

وجود ویتامین C، گوگرد و اسیدهای آمینه خاص در کلم بروکلی باعث می شود که خاصیت ضد عفونی‌کنندگی بسیار قوی داشته باشد و رادیکال‌های آزاد و سموم مانند اسید اوریک را از بدن حذف کند.

۱۶- خواص کلم بروکلی برای لاغری

کلم بروکلی آب بسیار زیادی دارد و همین موضوع باعث می‌شود که کالری بسیار کمی داشته باشد. از طرف دیگر به خاطر وجود فیبر بسیار زیاد در آن، منجر به کاهش وزن و لاغری می‌شود. با مصرف این کلم، احساس سیری خواهید داشت و غذای کمتری مصرف می‌کنید.

۱۷- خواص کلم بروکلی برای تخمدان

خوردن کلم بروکلی خام برای درمان کیست تخمدان مفید است. فیبر موجود در کلم، قند خون و سطح هورمون بدن را متعادل نگه می‌دارد. همچنین بد نیست بدانید که مصرف روزانه ۱۰ گرم فیبر، خطر ناباروری را کاهش می‌دهد و تخمدان را تقویت می‌کند. برای زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، خوردن کلم بروکلی توصیه می‌شود.

۱۸- خواص کلم بروکلی برای مردان

کلم بروکلی برای سلامت مردان بسیار مفید است، کلم بروکلی با توجه به خواص بی‌نظیری که دارد، به جلوگیری از سرطان پروستات کمک می‌کند. اگر می‌خواهید قوای جنسی خود را تقویت کنید، بهتر است از کلم بروکلی در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

مضرات احتمالی کلم بروکلی

هرچند مصرف متعادل کلم بروکلی ضرر و آسیبی را به دنبال نخواهد داشت. ولی مصرف بیش از اندازه آن در برخی افراد، گاهی اوقات با مشکلاتی همراه است.

۱- کلم بروکلی مضر برای مبتلایان به گواتر و سنگ کلیه

مصرف انواع کلم از جمله کلم بروکلی احتمال افزایش مشکلات افراد مبتلا به گواتر، نقرس و سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. بنابراین این افراد باید در مصرف آن‌ کمی احتیاط کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین و بدترین مواد غذایی برای نقرس

۲- استفاده زیاد از کلم بروکلی برای زنان باردار ممنوع

همان طور که گفته شد مصرف کلم بروکلی برای زنان باردار مناسب است. ولی اگر بیش از حد اعتدال بخورید، مشکلاتی مانند درد شکم، نفخ شکم، گاز و انسداد روده و … را در پی دارد. از طرفی ممکن است مصرف بالای آن باعث ایجاد ناراحتی در معده نوزادان شود.

۳- کلم بروکلی و افت فشار خون

بروکلی سرشار از پتاسیم است که یکی از عناصر مهم برای سلامتی بدن به شمار می‌رود. اما مصرف بالای آن باعث کاهش فشار خون می‌شود و علائمی مثل سرگیجه، حالت تهوع، سردرد و افسردگی را در پی خواهد داشت. ضمنا اگر فشار خونتان بالا است و دارو مصرف می‌کنید، مصرف بالای کلم بروکلی احتمال تداخل دارویی را بالا می‌برد.

 بیشتر بخوانید: خواص و فواید گل کلم و مضرات احتمالی و طبع و مصلح آن 

سوالات متداول

خواص کلم بروکلی در طب سنتی چیست؟

کلم بروکلی یک سبزی غنی از مواد مغذی است که به شیوه‌های مختلف سلامت شما را افزایش می‌دهد. کاهش التهاب، بهبود کنترل قند خون، افزایش ایمنی و ارتقای سلامت قلب موارد مختلفی هستند که کلم بروکلی تاثیر مثبتی بر آن‌ها دارد.

با این حال، به خاطر داشته باشید که سلامتی کلی بدن از طریق هیچ غذایی به دست نمی‌آید. کلم بروکلی تنها یکی از غذاهای سالمی است که می‌تواند به سلامت مطلوب بدن کمک کند.

طریقه مصرف کلم بروکلی چیست؟

گنجاندن این سبزی مغذی در رژیم غذایی سالم و متعادل، به شما در دستیابی راحت‌تر به اهداف سلامتی کمک می‌کند. می‌توانید کلم بروکلی را به صورت خام یا آبپز در انواع سالاد استفاده کنید. استفاده از کلم بروکلی در انواع خورش و سوپ هم از دیگر روش‌های مصرف آن است. می‌توانید این کلم را به صورت کبابی با پنیر یا سس میل کنید.

منبع: healthline