اگر نکات اصولی نگهداری از فرش را بلد باشید عمر آن افزایش پیدا می‌کند. فرقی نمی‌کند فرش دستباف داشته باشید یا فرش ماشینی؛ اگر به درستی اصول مراقبت از فرش را ندانید، عمر فرشتان کم میشود یا فرش ظاهر و جذابیت خود را از دست می‌دهد. کافی است این نکات و اصول را جدی بگیرید تا هم در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی شود و هم در صورت نگهداری فرش به مدت طولانی صدمه نبیند. در این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش به بررسی نکات نگهداری فرش و باید و نبایدهای مراقبت و شستشوی فرش می‌پردازیم.
اصول صحیح نگهداری از فرش در خانه
نگهداری از فرش اصلا کار سختی نیست، کافی است برخی اصول مثل نحوه صحیح جارو کردن، شستن فرش، تمیز کردن لکه‌های فرش با مواد ایمن، رفع عیوب فرش و … را به درستی انجام دهید. در ضمن برای شستشوی انواع فرش ماشینی، فرش رنگ روشن و فرش دستی از شوینده‌ها و تمیز کننده‌های مختلفی مثل شامپو فرش، مایع ظرفشویی، نمک، جوش شیرین، پودر صابون، سرکه سفید و پودر دستی لباسشویی استفاده میشود که می‌توانید تمام این مواد را به صورت اینترنتی و حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
اصول صحیح جارو زدن فرش
یکی از مهم‌ترین نکات نگهداری فرش جارو زدن آن به روش درست است:
۱- معمولا توصیه میشود برای جارو کردن فرش‌ها، مخصوصا فرش‌های دستباف (ویژگی‌های فرش دستباف) از جاروهای دستی یا سنتی استفاده کنید. روی جهت خواب فرش، جارو را از بالا به پایین بزنید و دو بار فرش را جارو کنید تا از تمیزی آن مطمئن شوید.
۲- برخی فرش‌ها که در دسته فرش‌های آنتیک قرار دارند، از برس‌های مخصوصی برای جارو کردنشان استفاده میشود. در این صورت از برس‌های گردان استفاده نکنید و فقط با برس فرش، آن را جارو کنید.
۳- در مورد فرش‌هایی که پشمی هستند و در قسمتی از خانه مثل راهرو انداخته‌اید و زیاد گرد و خاک می‌گیرند یا کثیف می‌شوند، هفته‌ای ۲ بار آنها را با جارو برقی، جارو کنید.
۴- در صورت استفاده از جارو برقی، جارو را جلو و عقب نبرید، فقط در جهت خواب فرش، جارو را تکان دهید.
۵- پشت فرش را هم مثل روی فرش، جارو بکشید.
فرش را بچرخانید یا وسایل را جابه‌جا کنید
اگر فرش در قسمتی از خانه قرار دارد که یک طرف آن بیشتر پا می‌خورد یا روی آن نور خورشید می‌افتد یا حتی پایه‌های مبل مدام روی یک قسمت از فرش قرار می‌گیرند، هر ۱ یا ۲ ماه یک بار، فرش را بچرخانید تا یک طرف فرش دچار آسیب نشود. هر از گاهی تغییر دکوراسیون دادن، می‌تواند کمک کند که فرش‌های شما از آسیب مداوم در امان بمانند.
نگهداری فرش لوله شده ماشینی و دستباف
اگر فرش‌های خود را برای زمان طولانی در خانه یا انبار، لوله کرده و کنار گذاشته‌اید، آنها را فراموش نکنید، چون این فرش‌ها به مراقبت بیشتری نیاز دارند وگرنه دچار آسیب جدی شده و خراب می‌شوند. در مورد نگهداری طولانی مدت فرش‌های لوله شده ماشینی و دستبافت به نکات زیر دقت کنید:
۱- فرش را قبل از لوله کردن کاملا بشویید تا تمیز شود و با آلودگی‌های روی فرش، آنها را نپیچید چون به اصطلاح «چرک مُرده» می‌شوند.
۲- برای دفع حشرات موذی از موادی مثل قرص‌های نفتالین استفاده کنید. برای این کار برای روش استفاده از نفتالین در فرش را بلد باشید.
۳- بعد از خرید فرش ماشینی یا دستباف اگر قصد استفاده از آن را ندارید طوری فرش را بپیچید و لوله کنید که فضای آزاد در آن به حداقل برسد، چون با این کار از نفوذ گردوغبار و حشرات موذی جلوگیری میشود.
۴- روی فرش را یک پارچه تمیز بپیچید.
۵- به هیچ وجه، فرش را در محیط مرطوب نگهداری نکنید چون باعث پوسیده شدن بافت و نخ‌های آن میشود.
۶- هر از گاهی یک بار فرش را باز کنید تا هوا بخورد و در صورت وجود آسیب‌های احتمالی، اقدام کنید.
از ریشه‌های فرش محافظت کنید
نگهداری ریشه فرش ماشینی و دستباف نقش مهمی بر ظاهر فرش شما دارد. زرد و چروکیده شدن ریشه فرش موجب میشود تا فرش شما بسیار کهنه و کثیف به نظر برسد و از طرفی بافت فرش نیز در معرض آسیب قرار بگیرد. بهترین روش نگهداری ریشه فرش استفاده از کاور، لفاف‌دوزی و همچنین استفاده از بافت و گره ریشه فرش است.
اگر ریشه‌های فرش آسیب دیدند، به طور کلی برای ترمیم ریشه فرش می‌توانید از مغازه‌های تعمیر فرش کمک بگیرید اما اگر ریشه فرش شما به طور کامل آسیب دیده است، می‌توانید از ریشه فرش آماده به عنوان جایگزین استفاده کنید تا فرش ظاهری نو پیدا کند. برای مطالعه آموزش تکنیک های ساده حفظ و نگهداری ریشه فرش ماشینی و دستباف روی لینک مقاله مورد نظر کلیک کنید.
سوختگی و عیوب فرش را رفع کنید
یکی از نکات نگهداری فرش رفع آثار سوختگی از روی آن است. سوختگی فرش موجب ایجاد لکه‌هایی زرد رنگ و تیره روی فرش میشود و بافت فرش را جمع می‌کند. قرار دادن اتوی داغ، ظرف داغ یا کتری داغ روی فرش یا همچنین افتادن زغال و سیگار روی فرش یا موارد دیگر موجب میشود تا فرش شما بسوزد و ظاهری زننده پیدا کند.
البته نگران نباشید، برای از بین بردن سوختگی فرش روش‌های مختلفی وجود دارد. در صورتی که مقدار سوختگی فرش جزئی باشد، می‌توانید با روش‌های خانگی و ساده آن را برطرف کنید. استفاده از جوش شیرین، آب نمک، ترکیب سرکه، آب و جوش شیرین، ترکیب زغال و شامپو فرش، استفاده از یخ، سمباده، قیچی و … راه‌هایی است که می‌توانید بر اساس میزان و نوع سوختگی امتحان کنید. برای آموزش جزییات رفع سوختگی فرش روی لینک مقاله مورد نظر کلیک کنید.
بوی بد فرش را از بین ببرید
کهنه شدن فرش، خشک کردن فرش بعد از شستشو به روش نامناسب و همچنین ایجاد لکه و کثیفی روی فرش، موجب میشود تا بوی بدی پیدا کند. گاهی اوقات این بو آنقدر شدید و آزاردهنده است که موجب بد بو شدن فضای خانه میشود. مثلا مهم‌ترین دلیل بد بو شدن فرش بعد از شستشو باقی ماندن رطوبت در فرش و رشد کپک، قارچ و برخی باکتری‌ها در آن است.
دلایل دیگر مثل ماندن اثرات ادرار نوزاد یا حیوانات خانگی و … هم موجب بو گرفتن فرش می‌شوند. برای رفع بوی نامطبوع فرش می‌توانید از جوش شیرین، روغن‌های معطر، خمیر آرد ذرت، مایع ظرفشویی یا قرار دادن فرش در معرض جریان هوا و نور خورشید استفاده کنید. البته روش‌های دیگری هم وجود دارند که می‌توانید با کلیک کردن روی مقاله روش‌های رفع بوی بد فرش و خوشبو کردن آن، از آنها کمک کنید.
رد پایه مبل را از فرش رفع کنید
قرار گرفتن مبل یا تخت به مدت طولانی روی فرش موجب ایجاد فرورفتگی و جمع شدن بافت فرش میشود و به الیاف فرش آسیب وارد می‌کند. برای رفع رد پایه مبل و تخت از روی فرش روش‌های مختلفی وجود دارد. استفاده از زیر پایه یا ضربه‌گیرهای ژله‌ای موجب میشود تا پایه مبل یا تخت فشار مستقیم کمتری روی فرش ایجاد کند و بافت آن را خراب نکند.
از طرف دیگر می‌توانید با قرار دادن موکت زیر فرش و استفاده از یخ و باد سشوار فرورفتگی فرش را از بین ببرید. به طور کلی هر چقدر پرز فرش شما بلندتر و متراکم‌تر باشد، رد پایه تخت یا مبل عمیق‌تر میشود. برای آموزش روش‌های رفع رد پایه مبل از روی فرش، روی لینک مقاله مورد نظر کلیک کنید.
لکه‌های فرش را با مواد پاک‌کننده ایمن پاک کنید
لکه‌ها همیشه در کمین فرش‌ها هستند و کافی است غافل شوید تا ناگهان با یک حادثه ناگهانی، لکه‌های آدامس، آبمیوه‌های مختلف مثل انار، دمنوش‌ها و چای یا وسایل آرایشی مثل لاک و … فرشتان لکه‌دار شود. به هر حال این موضوع مهمی است که در میان نکات نگهداری فرش، وقتی یک لکه، فرقی نمی‌کند بزرگ یا کوچک و یا سرسخت یا آسان، روی فرش و موکت پدیدار شد، سریعا دست به کار شوید.
اول از هر چیز باید بدانید که این کار را هرگز نباید به تعویق بیندازید چون هر چه لکه‌ها بیشتر بمانند، پاک کردنشان دشوار‌تر میشود و حتی ممکن است کاملا پاک نشوند. اما با این لکه‌ها چه کنیم؟ بسته به لکه‌ای که روی فرش افتاده، می‌توانید روش‌های زیر را به کار ببندید.
پاک کردن آدامس از روی فرش
به طور کلی از بین بردن لکه آدامس از فرش و موکت کمی سخت است، اما هر چقدر زودتر اقدام به تمیز کردن آن کنید، راحت‌تر از شر آن راحت می‌شوید. برای پاک کردن آدامس از فرش می‌توانید از یخ، الکل، تافت مو، آبلیمو، اتو و … کمک بگیرید. اگر برای پاک کردن آدامس از روی فرش از تمیز‌کننده خاصی استفاده می‌کنید، بهتر است ابتدا آن را روی بخش کوچکی از فرش امتحان کنید و در صورتی که فرش شما آسیبی ندید، از آن برای کل فرش استفاده کنید.
بعد از برطرف کردن لکه آدامس حتما فرش را با یک پارچه مرطوب پاک کنید تا به طور کامل تمیز شود. برای آموزش روش‌های دیگر برای پاک کردن آدامس از روی فرش و موکت، روی لینک مقاله مورد نظر کلیک کنید.
رفع لکه‌های انار از روی فرش
از بین بردن لکه انار روی فرش تکنیک‌های ویژه‌ای دارد که اگر با آنها آشنا نباشید، با مشکل روبه‌رو می‌شوید. مهم‌ترین نکته‌ای که در مورد پاک کردن لکه انار از روی فرش وجود دارد، این است که باید بسیار سریع عمل کنید. هر چقدر سریع‌تر اقدام به از بین بردن لکه‌های انار کنید، درصد موفقیت شما برای نابود کردن لکه‌ها بیشتر خواهد بود.
مثلا اگر آب انار روی فرش و رومبلی ریخته و به دنبال راهی برای از بین بردن آن هستید، خیلی سریع، یک قاشق چای‌خوری صابون را با ۱ فنجان آب سرد ترکیب کنید. سپس یک اسفنج را به این محلول آغشته کنید و آن را روی فرش یا رومبلی بکشید. در نهایت یک پارچه نخی و تمیز دیگر را به سرکه آغشته کنید و روی لکه بکشید. این کار را چند بار ادامه دهید تا لکه کاملا محو شود. روش های دیگر برای رفع لکه انار از روی فرش را می‌توانید با کلیک روی مقاله مورد نظر یاد بگیرید.
اصول صحیح شستن انواع فرش در خانه
برای شستن فرش‌های دستباف و ماشینی در خانه باید یکسری اصول و نکات مهم را رعایت کنید تا فرش آسیب نبیند و چرک مرده هم نشود.
شستن فرش و قالیچه ماشینی در خانه
شستن فرش موجب میشود تا فرش شما جلوه‌ای نو پیدا کند و از طرفی عمر فرش و ریشه‌های آن بیشتر شود. برای شستن فرش ماشینی در خانه لازم است از روش درستی استفاده کنید تا بافت فرش شما آسیب نبیند. برای شستن فرش ماشینی در منزل روش‌های متعددی وجود دارد و توجه به برخی نکات قالیشویی در خانه به شما کمک می‌کند تا فرش‌ها را به صورتی کاملا اصولی و بدون مشکل تمیز کنید.
برای این که مراحل شستن فرش و قالیچه ماشینی در خانه بدون آسیب و تغییر رنگ را به درستی انجام دهید، روی لینک مقاله مورد نظر کلیک کنید.
شستن فرش دستباف در خانه
خیلی از افراد برای شستن فرش دستبافت از قالیشویی کمک می‌گیرند ولی برخی افراد هم ترجیح می‌دهند خودشان در خانه اقدام به شستشوی فرش‌های دستباف کنند. یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین روش های شستن فرش دستباف، روش آبکشی است. برای شستن فرش‌های دستباف که قیمت بالاتری هم دارند و بسیار گرانبها هستند باید به اصول و روش صحیح شستشوی این فرش‌ها دقت کنید تا فرش دچار آسیب نشود.
برای آموزش مراحل صحیح شستن فرش دستباف، روی لینک مقاله مورد نظر کلیک کنید.
در انتخاب محلول‌های شستشوی فرش دقت کنید
مهم‌ترین اصل در هنگام شستشوی اصولی فرش، از بین بردن لکه‌های فرش، کثیفی و آلودگی روی سطح فرش و موکت و … استفاده از یک یا چند شوینده مناسب و ایمن است که هم قدرت لکه‌بری و تمیز کنندگی بالایی داشته باشند و هم به بافت و الیاف و ریشه فرش آسیب نزنند. به همین دلیل بنا به جنس فرش، نوع لکه‌ها، میزان کثیفی و … می‌توانید از شوینده‌های متنوعی استفاده کنید.
محلول‌های جادویی برای تمیز کردن انواع لکه فرش
لکه‌های روی فرش معمولا به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند. راه رفتن با کفش کثیف روی فرش‌ها، ریختن مواد غذایی و مایعات رنگی روی فرش و بازیگوشی کودک و یا حیوان خانگی‌تان روی فرش می‌تواند تنها بخشی از دلایل کثیف شدن فرش باشد. ممکن است تا به حال روش‌های مختلفی را برای از بین بردن لکه فرش استفاده کرده باشید اما باید بدانید برای تمیز کردن هر لکه فرش باید از روش مناسب با آن ماده استفاده کنید.
بهتر است قبل از اینکه از تمیز کننده‌های شیمیایی برای پاک کردن لکه فرش استفاده کنید، یک پارچه سفید نخی و مرطوب بردارید و سعی کنید با کمک آن لکه را از روی فرش بردارید. باید بدانید لکه فرش با چه ماده‌ای ایجاد شده و فرش شما چه جنسی دارد. تمیز کردن فرش با بخارشو همیشه راه حل مناسبی نیست و گاهی اوقات بهتر است ابتدا از یک ماده تمیز کننده مناسب یا ترکیبی از چند ماده برای رفع لکه قالی استفاده کنید. برای آشنایی با انواع محلول جادویی تمیز کردن لکه انواع فرش بدون نیاز به قالیشویی روی لینک مقاله مورد نظر کلیک کنید.
شامپو فرش برای شستن فرش
در واقع «شامپو فرش» یک نوع شوینده مخصوص فرش و موکت است که بدون نیاز به آبکشی در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای قالیشویی در خانه به کمک شما می‌آید. این شوینده مخصوص فرش، انواع مختلفی دارد و با توجه به جنس فرش برای انواع فرش‌های ماشینی، دستباف و ابریشمی تولید میشود.
همچنین برخی از انواع شامپو فرش برای فرش‌های رنگ روشن مناسب‌تر هستند و برخی دیگر مخصوص فرش‌های رنگی طراحی شده‌اند. برای اینکه در مورد تکنیک‌های صحیح استفاده از شامپو فرش برای شستن فرش، روی لینک مقاله‌های مورد نظر کلیک کنید.
نکات مهم قالیشویی در خانه برای فرش‌های ماشینی و دستباف
شستن فرش و قالی در خانه به خصوص برای افرادی که هر ساله خودشان کارهای خانه تکانی منزل را انجام می‌دهند، جزو کارهای اصلی قبل از عید نوروز است. از کلید‌ی‌ترین نکات نگهداری فرش این است که شستن انواع فرش از دستباف گرفته تا ماشینی و از فرش تیره گرفته تا فرش رنگ روشن قوانین و اصول مشخصی دارد و برای از بین بردن انواع لکه فرش باید از حلال و تمیز کننده‌های متفاوتی استفاده کنید.
در مقاله روش‌های قالیشویی در خانه برای انواع فرش ماشینی، دستباف و فرش رنگ روشن می‌توانید با شیوه صحیح شستن قالی در خانه آشنا شوید؛ کافی است روی لینک مقاله مورد نظر کلیک کنید.
سوالات متداول درباره اصول نگهداری از فرش در خانه
روش استفاده از نفتالین در فرش چگونه است؟
برای جلوگیری از بید زدگی فرش و به عنوان یکی از نکات نگهداری فرش برای طولانی مدت، استفاده از نفتالین توصیه میشود. برای این کار، چند قرص نفتالین را خرد یا پودر کنید و لای فرش‌ها بریزید. در هنگام ریختن نفتالین‌ها، حتما دستکش بپوشید. سپس به شیوه متداول و استاندارد، فرش را لوله کنید و کنار بگذارید.
نگهداری فرش به صورت طولانی مدت را چطور انجام دهیم؟
برای اینکه فرش را بتوانید برای طولانی مدت نگهداری کنید، اصول مربوط به از بین بردن لکه‌ها، حفاظت از ریشه‌های فرش، شوینده‌های مناسب و … را به درستی انجام دهید تا فرش تا مدت طولانی سالم و با ظاهر مطلوب بماند.
