آش دوغ ارومیه یک آش سنتی ایرانی و در برخی مواقع غذای آبدار و سبک مناسب شام در شهر ارومیه به حساب می‌آید. حتما می‌دانید که آش دوغ را در بیشتر شهرهای ایران از جمله سرعین، تبریز، اردبیل، شیراز، ارومیه، رشت، مازندران و… می‌توانید پیدا کنید. بد نیست بدانید آش دوغ ارومیه یکی از غذاهای اصلی عید در آذربایجان و جزو غذاهای پیشنهادی ماه رمضان برای افطار ماه رمضان است. در این مقاله از مجله کوروش، آموزش طرز تهیه آش دوغ ارومیه که یک آش تابستانی و زمستانی خوشمزه در آذربایجان است را به روش سنتی و اصیل و فوت و فن‌های طرز تهیه آن را یاد بگیرید. با سرویس آشپزی همراه باشید.
مواد لازم برای تهیه آش دوغ آذری به روش ارومیه (روش اول)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| دوغ | ۲ لیتر |
| برنج ایرانی یا بلغور گندم (یا ترکیب هر دو) | ۲/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| کلم خرد شده | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| سبزی آش (گشنیز، جعفری، اسفناج، شوید) | ۵۰۰ گرم |
| نخود یا کنسرو نخود | ۲۵۰ گرم (۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار نخود خیس خورده) |
| فلفل سبز تند | ۳ عدد متوسط |
| آرد | ۲ قاشق غذاخوری |
| نمک و فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| تخم مرغ | ۱ عدد (اختیاری) |
| سیر (برای سیر داغ) | چند حبه |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۱۰ دقیقه
مدت زمان پخت آش دوغ ارومیه: ۴۰ دقیقه
میزان کالری در ۱۰۰ گرم آش دوغ ارومیه: حدود ۱۱۸ کیلوکالری
مراحل طرز تهیه آش دوغ ارومیه
طرز تهیه آش دوغ ساده ارومیه تفاوت‌های جزئی با دیگر شهرها مثل آش دوغ سرعین اردبیل دارد و در آن از مواد متنوعی مثل کلم استفاده می‌شود. در ادامه طرز تهیه آش دوغ ارومیه مرحله به مرحله را دنبال کنید.
مرحله اول: حبوبات و غلات آش دوغ ترکی را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه آش دوغ ارومیه ابتدا نخودها را از شب قبل خیس کنید تا علاوه بر اینکه نفخ آنها گرفته شود، کمی هم نرم‌تر شوند. در این مدت چند بار آب نخودها را عوض کنید. برنج را هم از چند ساعت قبل در مقداری آب و نمک بخیسانید. اگر از بلغور گندم استفاده می‌کنید، می‌توانید بلغور را برای نیم ساعت بخیسانید.
در صورت تمایل می‌توانید انواع حبوبات مثل نخود و انواع غلات مثل برنج و بلغور گندم را از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های خرید حضوری و اینترنتی تهیه کنید.
مرحله دوم: بقیه مواد آش دوغ آذری را آماده کنید
سبزی‌های آش را بشویید و در آبکش بگذارید تا آب اضافه خود را از دست بدهند. سپس سبزی‌ها را به صورت ساطوری خرد کنید. فلفل‌های تند را هم بشویید و به صورت حلقه‌ای خرد کنید. در یک قابلمه مقداری آب بریزید و روی حرارت قرار دهید.
نخود خیسانده را آبکش کنید و در یک قابلمه بریزید. به نخودها آب اضافه کنید و روی حرارت بگذارید. بعد از اینکه آب جوش آمد، درب ظرف را بگذارید. اجازه دهید نخودها بپزند. می‌توانید از کنسرو نخود هم استفاده کنید.
برای خرید انواع کنسرو حبوبات از جمله کنسرو نخود و سبزی منجمد آش می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های حضوری و اینترنتی اقدام کنید.
مرحله سوم: بقیه مواد آش دوغ آذری را بپزید
کلم‌ها را بشویید و با یک چاقوی تیز، آنها را به صورت باریک خرد کنید. کلم‌ها را در یک قابلمه بریزید و به آنها آب اضافه کنید. قابلمه را روی حرارت بگذارید و اجازه دهید کلم‌ها به مدت ۲۰ دقیقه بپزند و نرم شوند. کلم‌های پخته را آبکش کنید و کنار بگذارید. نخودها که پختند، بلغور گندم یا برنج را هم اضافه کنید.
مرحله چهارم: سبزی آش را اضافه کنید
بعد از پخت نخود و بلغور یا برنج، سبزی‌های خرد و ساطوری شده، فلفل سبز تند و کلم خرد شده را اضافه کنید. درب قابلمه را نیمه باز یا کاملا باز بگذارید تا سبزی‌ها تغییر رنگ ندهند و تیره نشوند. بگذارید سبزی‌های آش هم کمی نرم شوند. سبزی‌های آش باید به مدت حدود ۱۵ دقیقه بپزند و در این مدت، درب قابلمه را باز بگذارید تا رنگ سبزی‌ها تغییر نکند.
مرحله پنجم: دوغ و ادویه‌ها را اضافه کنید
دوغ را با آرد الک شده، مخلوط کنید و هم بزنید تا آرد داخل دوغ حل شود و گلوله گلوله نشود. وقتی همه مواد داخل قابلمه پختند، دوغ را اضافه کنید و همزمان هم بزنید تا دوغ نبرد.
اگر می‌خواهید تخم مرغ هم اضافه کنید، در این مرحله تخم مرغ را در یک کاسه بشکنید و خوب هم بزنید تا از حالت لختگی خارج شود و آن را روی آش دوغ ترکی به سبک ارومیه بریزید؛ تخم مرغ از بریدن دوغ در آش پیشگیری می‌کند و طعم و بوی خاصی به آش نمی‌دهد، نگران نباشید.
در این مدت باید آش را مرتب هم بزنید تا دوغ بریده نشود. درب قابلمه را باز بگذارید چون در این صورت دوغ می‌برد و آش دوغ ارومیه خراب خواهد شد.
دوغ، آرد گندم و تخم مرغ را به صورت اینترنتی یا حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
مرحله ششم: چاشنی‌های آش دوغ ارومیه را اضافه کنید
حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بعد، در صورت نیاز نمک و فلفل سیاه آش را اندازه کنید. دقت کنید که قبل از افزودن ادویه‌ها، آش را بچشید چون میزان افزودن نمک به شوری دوغ بستگی دارد. آش دوغ نباید زیادی غلیظ شود.
در آخر حبه‌های سیر را پوست بگیرید و خیلی ریز خرد کنید. سیرها را در یک تابه با مقداری روغن سرخ کنید.
مرحله آخر: آش دوغ ارومیه را سرو کنید
بعد از اینکه آش دوغ ارومیه جا افتاد، آن را در یک ظرف سرو و رویش را با سیر داغ (طرز تهیه سیر داغ) تزیین کنید.
نمک، فلفل سیاه، روغن سرخ کردنی و سیر داغ آماده را به روش اینترنتی یا حضوری از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش رشته مجلسی
طرز تهیه آش دوغ ارومیه به روشی دیگر
در این روش از طرز پخت آش دوغ آذری ارومیه، ابتدا نخود و برنج را جداگانه بپزید. سبزی‌ها و فلفل سبز را هم خرد کنید و کنار بگذارید. دوغ را در یک قابلمه بریزید و کلم‌های خرد شده را اضافه کنید. قابلمه را روی حرارت بگذارید و با قاشق چوبی دوغ و کلم را هم بزنید تا کلم‌ها با دوغ نرم شوند.
سپس نخود پخته، برنج پخته، سبزی ساطوری شده و فلفل تند خرد شده را اضافه کنید. همه مواد را هم بزنید و صبر کنید تا آش دوغ جا بیفتد. حدود ۱۵ دقیقه بعد از اضافه کردن همه مواد به دوغ، آش شما می‌پزد. در صورت نیاز، چاشنی‌های دلخواه خود را هم اضافه کنید. سپس آش دوغ ارومیه را در ظرف مناسب سرو و میل کنید.
نکات مهم در طرز تهیه آش دوغ ارومیه
- دوغ و سیر، هر دو فشار خون را پایین می‌آورند، پس در مصرف آن زیاده‌روی نکنید با بعد از خوردن آش دوغ ارومیه، چای نبات بخورید تا فشارتان نیفتد.
- در دستور پخت آش دوغ ارومیه می‌توانید به اندازه نصف لیوان دسته‌دار فرانسوی، جو پرک هم به مواد در حال پخت اضافه کنید.
- به جای برنج می‌توانید از بلغور گندم هم استفاده کنید یا اینکه برنج و بلغور را هر دو در طرز تهیه آش دوغ ارومیه به کار ببرید.
- استفاده از کلم پیچ یا کلم برگ سفید در آش دوغ، طبع سرد آش را می‌گیرد. همچنین فلفل سبز تند هم از سردی آش دوغ ارومیه کم می‌کند.
- علاوه بر سبزی آش، می‌توانید از سبزی کوهی ارومیه در این آش استفاده کنید تا آش عطر قوی‌تری داشته باشد.
- از قاشق چوبی برای هم زدن آش دوغ استفاده کنید و بعد از اضافه کردن دوغ، مواد آش را مدام هم بزنید تا هم ته نگیرد و هم دوغ بریده نشود.
- به هیچ عنوان از دوغ گازدار یا طعم‌دار شده در آش دوغ ارومیه استفاده نکنید. دوغ‌های ساده یا دوغ محلی، بهترین گزینه برای استفاده در آش دوغ هستند.
- آش دوغ ارومیه یک غذای مناسب برای گیاهخواران است ولی اگر می‌خواهید در آن از انواع گوشت استفاده کنید، می‌توانید مرغ یا گوشت را جدا بپزید و ریش ریش کنید. سپس با دیگر مواد در آش بریزید.
- برای طرز تهیه آش دوغ ارومیه با گوشت چرخ کرده می‌توانید گوشت چرخ کرده را با پیاز و ادویه‌ها سرخ کنید و در مواد آش بریزید یا با گوشت چرخ کرده، کوفته قلقلی درست کنید و در اواخر پخت آش، کوفته‌ها را هم اضافه کنید.
- طرز تهیه آش دوغ شیرازی و طرز تهیه آش دوغ کردستان هم پرطرفدار است.
درباره آش دوغ ارومیه بیشتر بدانید
آش دوغ ارومیه یک غذای مقوی و پر از خاصیت است که از چند ماده اصلی تشکیل شده است، یعنی دوغ، کلم برگ، نخود و سبزی آش. اما سبزی آش دوغ ارومیه چیست؟ سبزی آش دوغ ارومیه شامل گشنیز، برگ چغندر یا اسفناج (کمتر از بقیه سبزی‌ها برای لعاب آش)، جعفری و شوید است که به طور مساوی خرد و ساطوری شده‌اند.
ما همین‌جا بهتان می‌گوییم دوغی را هم که در طرز تهیه آش دوغ ارومیه استفاده می‌کنید، ترجیحا محلی باشد و از نوع خیلی شیرین و خیلی ترش انتخاب نکنید. اگر دوغ محلی ندارید از دوغ‌های پاستوریزه و بدون گاز هم می‌توانید کمک بگیرید. از طرفی در صورتی که فشارخون بالا دارید، از سیر بیشتر و دوغ کمتری استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: خواص سیر و طبع و مصلح آن
فوت و فن‌های خوشمزه شدن آش دوغ ارومیه
چه کار کنیم که دوغ در آش دوغ بریده نشود؟
بعد از اضافه کردن دوغ، آن را به هم بزنید تا بریده نشود. درب قابلمه را باز بگذارید چون در این صورت دوغ می‌برد و آش دوغ خراب خواهد شد. همچنین می‌توانید قبل از اضافه کردن دوغ، یک تخم مرغ خام را خوب هم بزنید و در دوغ بزنید و بعد اضافه کنید تا دوغ بریده نشود. می‌توانید تخم مرغ را هم بزنید و روی آش دوغ بریزید.
سبزی آش دوغ ارومیه چیست؟
در طرز تهیه آش دوغ، از سبزی آش شامل جعفری، شوید، گشنیز به نسبت مساوی و کمی اسفناج برای لعاب دادن به آش می‌شود. می‌توانید به جای اسفناج از برگ چغندر هم استفاده کنید. در این آش می‌توانید کمی کلم برگ هم به کار ببرید.
محصولات مرتبط
